Pandemi Halini Alabilir...
Antibiyotik direnci bir yılda %10 artarken Hindistan’da süper böcek ‘salgını’ kol geziyor…
Rapor, acil önlemler alınmadığı takdirde AMR’nin yakın gelecekte bir pandemi halini alma potansiyeline sahip olduğu konusunda uyarıyor. Ülkenin önde gelen halk sağlığı uzmanları, yaygın antibiyotiklere karşı direncin sadece bir yıl içinde yüzde 10 artması nedeniyle Hindistan’ın süper böcek “pandemisi" ile karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu. Hindistan Tıbbi Araştırmalar Konseyi, antimikrobiyal dirence (AMR) ilişkin yıllık raporunun beşinci baskısında, antibiyotiklerin yaygın bir şekilde kötüye kullanılmasından kaynaklanan büyük bir sağlık krizini önlemek için acilen harekete geçilmesi gerektiği uyarısında bulunuyor. ICMR’nin raporunu yöneten Dr. Kamini Walia, “Yüksek oranda yanlış kullanılan geniş spektrumlu antimikrobiyallerde direnç seviyesi her yıl yüzde beş ila on oranında artıyor" dedi.
“Antibiyotik direnci, derhal düzeltici önlemler alınmazsa yakın gelecekte bir pandemi halini alma potansiyeline sahiptir."
Bu hafta yayımlanan rapor, Hindistan’daki pnömoni enfeksiyonlarının 2016’da yüzde 65 iken 2021’de yalnızca yüzde 43’ünün birinci basamak antibiyotiklerle tedavi edilebileceği uyarısında bulundu.
Rapora göre tüberküloz enfeksiyonları 2021 yılında, kısmen çoklu ilaca dirençli enfeksiyonlardaki artışa bağlı olarak, yüzde 19 oranında artış gösterdi. 2032 yılına kadar Hindistan’daki TB vakalarının yüzde 85’inin yaygın ilaçlarla tedavi edilmesinin mümkün olmayacağı öngörülüyor.
AMR halihazırda her yıl dünya çapında 1,4 milyon insanın ölümüne neden olmaktadır ve Hindistan bu krizin ön saflarında yer almaktadır. Hükûmet istatistiklerine göre, dirençli enfeksiyonlar halihazırda yılda 700.000 Hintlinin hayatına mal olmaktadır – ve bazı uzmanlar, ülke genelinde sağlık gözetiminin zayıf olması nedeniyle bunun düşük bir tahmin olduğunu söylemektedir.
Bir 20. Yüzyıl Katili
Küresel bir halk sağlığı düşünce kuruluşu olan One Health Trust‘ın direktörü Ramanan Laxminarayan, “Hindistan’da AMR enfeksiyonlarından kaynaklanan bir pandemi kesinlikle görebiliriz" dedi. “Bu kesinlikle olasılık dahilinde, önümüzdeki yıl ya da önümüzdeki yirmi yıl içinde olabilir.
“Bakteriyel enfeksiyonlar 20. Yüzyılın başlarında en büyük öldürücüydü ve etkili antibiyotiklerin olmadığı ve enfeksiyonların hızla yayılabildiği o döneme geri dönme riskimiz var" dedi.
AMR enfeksiyonları dünya çapında büyüyen bir tehdittir ancak faktörlerin mükemmel bir fırtınası Hindistan’ın bir sıcak nokta haline geldiği anlamına gelmektedir.
Ülke, dünyanın en az finanse edilen ve en yetersiz personele sahip sağlık sistemlerinden birine sahip – kırsal sağlık kliniklerinin yalnızca beşte birinde doktor bulunuyor – ve doktorların ve eczacıların tekrarlanan kontroller yerine aşırı antibiyotik reçetelemesi yaygın. İnsanlar ayrıca önceden danışmadan internetten ya da özel sektörden ilaç satın alabilmektedir.
2011 yılında Hindistan hükûmeti tarafından yapılan bir araştırma, ülkenin en iyi sağlık hizmetlerinden bazılarına ev sahipliği yapan Delhi’de kullanılan antibiyotiklerin yüzde 50’sinin gereksiz olduğunu ortaya koymuştur.
Kullanılan antibiyotiklerin birçoğunun kalitesi konusunda da endişeler var. 2019 yılında tüketilen antibiyotiklerin yüzde 47’sinden fazlası ülkenin resmi ilaç düzenleme kurumu tarafından onaylanmamıştı.
Tüketilen antibiyotikler zayıfsa, vücuttaki bakterilerin ilacın tam güçlü versiyonuna karşı direnç geliştirmesine izin verir.
Bu arada AMR enfeksiyonlarına ilişkin farkındalık düşük kalmaktadır. Birçok bakımsız Hint hastanesi sanitasyon protokollerine uymuyor, bu da ilaca dirençli patojenlerin hastaneye kabul edilenler arasında ikincil enfeksiyon olarak hızla yayılabileceği anlamına geliyor.
Hastanelerin ve ilaç fabrikalarının tıbbi atıkların bertarafına ilişkin düzenlemeleri göz ardı etmeleri de yaygın bir durumdur, zira yetersiz uygulama nedeniyle arıtılmamış ürünler genellikle Hindistan nehirlerine karışmaktadır. Tarım endüstrisi ile bağlantılı olarak hayvanlarda da aşırı kullanım yaygındır.
Hintli bir STK olan Toxics Link tarafından 2022 yılında yapılan bir çalışmada, Hindistan’ın en büyük nehirlerinden biri olan Yamuna Nehri‘nde insan yaşamı için ciddi tehdit oluşturan seviyelerde farmasötik antibiyotik bulunmuştur.
ICMR çalışması büyüyen sorun hakkında farkındalık yaratması açısından önemli olmakla birlikte, halk sağlığı uzmanları Hindistan hükûmetinin AMR enfeksiyonlarının tam olarak nerelerde görüldüğünü tespit etmek için daha fazlasını yapması gerektiği konusunda hemfikir.
Covid pandemisi sırasında direncin arttığı da yaygın olarak kabul edilmektedir. Acımasız bir ikinci dalga Hindistan’ın yetersiz sağlık sistemini hızla alt etti ve ülke genelindeki doktorlar çaresiz hastalara yanlışlıkla antibiyotik azitromisin reçetelemeye başladı.
Dr. Laxminarayan, “İhtiyacımız olan şey kesinlikle aşıların daha iyi kullanılması, hastanelerde enfeksiyon kontrolü ve dezenfeksiyon için sıkı protokollerin yanı sıra gereksiz antibiyotik kullanımını caydırmaya yardımcı olacak Hint nüfusunun kitlesel eğitimine ihtiyacımız var" dedi.
“Önümüzde çok büyük bir görev var ama gelecekte Güney Asya’da bulaşıcı hastalıklar açısından en büyük tehdit bu olacak."