“Formula 1 Yarışı Değil, Şehri Vitrine Çıkarıyor,” Dedi...
08:50:15
Bir F1 Yarışına Ev Sahipliği Yapmak İçin Milyarlarca Dolarlık Mücadele Kızışıyor
Büyümeye devam etmek için F1‘in, sporun yeni izleyicileri ile çekirdek motor yarışı hayranları arasında dar bir çizgide ilerlemesi gerekecek. Dört pist sözleşme uzatmak için yarışıyor, Tayland ve Güney Kore teklif sunarken, Hindistan, Ruanda ve çok sayıda başka ülkenin F1 takviminde yer almak için altyapı geliştirdiği bildiriliyor…
2026 Grand Prix’sini kim kazanacak?
Rekabet o kadar şiddetli ki bu teklifler çoğu zaman sporun ötesine geçiyor. F1 CEO’su Stefano Domenicali CNBC‘nin “Inside Track” programına verdiği demeçte “Grand Prix’ye ev sahipliği yapmayı gerçekten isteyen hükûmetlerden, başbakanlardan telefonlar alıyoruz” dedi.
“Bu siyasi değil, gerçekten önemli bir şey.”
Ancak takvimdeki yerlerini kaybedebilecek ülkeler için bu durum son derece politik. Belçika Grand Prix‘si her yıl ülke ekonomisine tahmini olarak 248 milyon dolar katkı sağlıyor. Bu nedenle, ülkenin başbakanı 2023’ün sonlarında Domenicali‘ye sözleşmenin 2025’in ötesine uzatılması için lobi yapmak üzere mektup yazdığında, mesajı açıktı: “Avrupa, Uzak Doğu ve Amerika/Ortadoğu arasında dengeli bir takvim oluşturmanızın gerekliliği Belçika’nın aleyhine olmayacak.”
Ancak birilerinin kaybetmesi gerekecek. Orta Doğu’nun petrol üreticisi ülkeleri F1‘i ekonomik çeşitlilikleri açısından kritik bir öneme sahip görüyor ve bunu sağlamak için muazzam yatırımlar yapıyorlar. İlk Grand Prix‘sini 2009’da düzenleyen Abu Dabi, bunun için 40 milyar dolar harcayarak yapay bir ada inşa etti.
Adanın yönetim şirketi Ethara‘nın CEO’su Saif Rashid Al Noaimi basına verdiği demeçte “Formula 1 Abu Dhabi’nin tüm konsepti Yas Adası’nın boş bir tuvaliyle başladı” dedi.
“Abu Dabi Grand Prix’si için yapılan planlardan önce hiçbir şey yoktu.” Ada 2023 yılında 34 milyon ziyaretçiyi ağırladı.
F1‘i doğrudan satın almayı düşündüğü bildirilen Suudi Arabistan da bir turizm merkezi olarak cazibesini artırmak için bu spordan yararlandı. YouGov tarafından 2023 yılında yapılan bir anket, ABD’deki yarış hayranlarının Suudi Arabistan’a seyahat etmeyi diğer Amerikalılara göre iki kat daha fazla düşündüklerini gösterdi.
Spor pazarlama ajansı Right Formula‘nın CEO’su Robin Fenwick verdiği demeçte, “Formula 1 yarışı değil, şehri vitrine çıkarıyor,” dedi.
“Bu da yerel ekonomik etki ve yaratacağı kalıcı miras açısından harika bir şey.”
Monako’yu düşünün. Monte Carlo limanının etrafındaki sokaklar şatafat, ihtişam ve motor yarışları ile eşanlamlıdır. Monako Hükûmeti Turizm ve Kongre İdaresi Genel Müdürü Guy Antognelli yaptığı açıklamada, “Bazı dükkanlar dört günde neredeyse üç aylık gelir elde ediyor” dedi.
“Ancak Cannes Film Festivali ile aynı zamanda gerçekleştiği için Cote d’Azur o dönemde gerçekten de medya teknolojisi dünyasının merkezi konumunda.”
Yine de Monako şu anda Suudi Arabistan’ın bir yarışa ev sahipliği yapmak için ödediğinin yaklaşık üçte birini (20 milyon dolar) ödediğinden, F1 2025’te sona erecek olan sözleşmesini uzatmak istemeyebilir. Bu yılın başlarında Bloomberg‘e verdiği bir röportajda McLaren CEO’su Zak Brown, sporun Monako olmadan da ayakta kalabileceğini söyledi: “Birileri şunu tartışabilir: ‘Bir dakika, bu diğer mekânlardan bazıları benzer TV reytingleri, harika yarışlar ve mali açıdan sporun büyümesine çok daha fazla katkıda bulunuyor’. Miami’ler, Vegas’lar, Singapur’lar var -bunların hepsi harika yarışlar.”
F1 gelenekçileri ise ticari odaklanmanın eninde sonunda sporun zararına olacağı görüşünde. Silverstone‘un dört günlük tribün biletlerinin 2024 yılında 600 sterline (774 dolar) ulaşmasını sağlayan “dinamik fiyatlandırma” algoritması, aileleri fiyatlandırmaya karşı uyaran F1 efsanesi Lewis Hamilton’ın eleştirilerine neden oldu.
Ancak fiyat artışının büyük bir kısmı Grand Prix hafta sonlarının aileler arasında artan popülaritesinden kaynaklanıyor. Miami’de Ed Sheeran ve Silverstone‘da Stormzy gibi küresel süper starların konserleri yarış hafta sonlarına daha geniş bir kitleyi çekerek F1‘i ana akıma daha da yaklaştırdı.
“Süper kase” modelinin savunucuları Las Vegas Grand Prix‘sinin uçuşlar, otel rezervasyonları ve restoran gelirleri yoluyla yarattığı 1,2 milyar dolarlık ekonomik değerin yanı sıra F1‘in etkinliği düzenlemek için yaptığı altyapı yatırımlarına işaret ediyor.
Domenicali verdiği demeçte, “Amerikan Super Bowl’unun ekonomik etki açısından ne kadar büyük olduğunu biliyorum. “Biz daha büyüğüz.”
Büyümeye devam etmek için F1‘in, sporun yeni izleyicileri ile çekirdek motor yarışı hayranları arasında dar bir çizgide ilerlemesi gerekecek. Bu sadece taraftarlara hangi yeni deneyimleri sunacakları konusunda değil, aynı zamanda takvimden hangi etkinlikleri çıkaracakları konusunda da dikkatli düşünmeyi gerektiriyor. Beğenin ya da beğenmeyin, F1‘in artan ekonomik etkisi, herhangi bir kararın birileri üzerinde önemli bir etkisi olacağı anlamına geliyor.