1 972’de yapılan korkunç sayılabilecek bir Massachusetts Institute of Technology (MIT) araştırması, toplumun 21. yüzyılın ortalarında çökeceğini öngördü. Çalışmanın ekonomi üzerinden olduğu ortaya çıktı ve insanoğlu toplu olarak gerçekten de böyle bir gelecek senaryosuna doğru ilerliyoruz. Yeni bir makale MIT çalışmasını tekrar gözden geçirdi ve toplumsal çöküşün gerçekten hâlâ masada olduğunu tespit etti.

Aslında değişebiliriz ve gelecek son değil. En kötü senaryoda bile, 2040’a kadar insanlık yok olmayacak. Ancak öngörü gerçekleşirse dünya daha zorlu zamanlardan geçebilir…

Tartışmalı MIT analizi hararetli tartışmalara neden oldu ve o zamanlar bulguları ve yöntemleri yanlış bulan uzmanlar tarafından genel olarak alay konusu oldu. Ancak analiz, küresel gelire göre ölçülen ‘Büyük Dört’ muhasebe firmasından biri olan profesyonel hizmet devi KPMG‘nin üst düzey bir yöneticisi tarafından yeni yazılan bir çalışmanın ardından çarpıcı bir şekilde doğru ve haklı bulunmaya başlandı.

Dünyanın en büyük muhasebe firmalarından birinde bir yönetici tarafından yapılan dikkat çekici yeni araştırma, MIT‘nin endüstriyel uygarlığın çökme riski hakkında yaptığı ünlü, onlarca yıllık bir uyarının yeni ampirik verilere dayanarak test edildiğinde de doğru göründüğünü ortaya koydu.

Dünya, salgının yarattığı yıkımın ardından ekonomik büyümede bir toparlanmayı dört gözle beklerken, araştırma sadece salgın öncesi ‘normale’ dönmeye çalışmanın riskleri hakkında acilen cevaplanması gereken sorulara yol açıyor.

Büyümenin sınırları
Çalışmada, küresel uygarlığın mevcut iş yörüngesinin önümüzdeki on yıl içinde ekonomik büyümenin ölümcül düşüşüne doğru gittiği ve kötü bir ihtimalle 2040 civarında toplumsal çöküşü tetikleyebileceği sonucuna varılıyor.

Çalışma, ana akım bir küresel kurumsal kuruluş içinde çalışan üst düzey bir analistin ‘büyümenin sınırları’ modelini ilk kez ciddiye aldığını gösteriyor. Yazarı Gaya Herrington, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki KPMG’de Sürdürülebilirlik ve Dinamik Sistem Analizi Lideridir. Gaya Herrington, MIT modelinin zaman testine karşı ne kadar iyi durduğunu anlamak için araştırmayı kişisel bir proje olarak üstlenmeye karar verdi.

“Hoş olmayan çöküş olasılığı göz önüne alındığında, bugün hangi senaryoların ampirik verilerle benzeştiğini merak ediyordum. Ne de olsa, bu dünya modelinin yer aldığı kitap 70’lerde çok satan bir kitaptı ve şimdiye kadar bir karşılaştırmayı anlamlı kılacak onlarca yıllık ampirik verilere sahip olacaktık. Ama sonuç benim için sürpriz oldu, bunun için yeni araştırma girişimleri bulamadım. Bu yüzden kendim yapmaya karar verdim."

Büyümenin sınırlarına güncelleme:
World3 modelini ampirik verilerle karşılaştırmak’ başlıklı çalışma, MIT‘nin ‘World3’ modelinin yeni ampirik verilerle nasıl bir araya topladığını değerlendirmeye çalışıyor. Bunu yapmayı amaçlayan önceki çalışmalar, modelin en kötü senaryolarının gerçek dünyadaki gelişmeleri doğru bir şekilde yansıttığını ortaya koymuştur. Ancak bu nitelikteki son çalışma 2014 yılında tamamlanmıştır. Çökme riski Herrington‘ın yeni analizi, nüfus, doğurganlık oranları, ölüm oranları, endüstriyel çıktı, gıda üretimi, hizmetler, yenilenemeyen kaynaklar, kalıcı kirlilik, insan refahı ve ekolojik ayak izi gibi 10 temel değişkendeki verileri inceliyor. En son verilerin en çok iki özel senaryoyla, ‘BAU2‘ (her zamanki gibi iş) ve ‘CT‘ (kapsamlı teknoloji) ile uyumlu olduğu görüldü.

Çalışma, “BAU2 ve CT senaryoları, on yıl kadar sonra büyümenin durduğunu gösteriyor." diyerek sona eriyor. “Böylece her iki senaryo da her zamanki gibi iş yapmaya devam etmenin, yani sürekli büyümeyi sürdürmenin mümkün olmadığını gösteriyor. Söz konusu modellemelere göre, bu yüzyıl içinde kaçınılmaz olarak endüstriyel sermaye, tarımsal çıktı ve refah seviyelerinde düşüşlere yol açacak ve her zamanki gibi iş yapmak imkansız olacaktır"

Çalışmanın yazarı,Gaya Herrington, verdiği bir demeçte, MIT World3 modellerinde çöküşün “insanlığın varlığının sona ereceği anlamına gelmediğini", buna karşın “ekonomik ve endüstriyel büyümenin azalacağını ve daha sonrada duracağını, bunun da gıda üretimine ve yaşam standartlarına zarar vereceğini söyledi. Zamanlama açısından, BAU2 senaryosu 2040 yılı civarında belirlenen dik bir düşüşü gösteriyor."

Uygarlığın sürdürülebilir bir yol izlediği ve ekonomik büyümede en düşük düzeyde küçük düşüşlerin yaşandığı ‘SW‘ (istikrarlı dünya) – Teknolojik yenilik ile halk sağlığı ve eğitimine yapılan yaygın yatırımın bir kombinasyonu – olarak bilinen en iyimser yol ne yazık ki, en son ampirik verilere bakıldığında duruma en az uyan senaryo.

İnsanoğlunun salt kendi iyiliği için sürekli ekonomik büyüme arayışına odaklanması beyhude olacaktır, çalışma, teknolojik ilerlemenin ve kamu hizmetlerine yapılan yatırımların artmasının sadece çökme riskini önlemekle kalmayıp, gezegen sınırları içinde güvenli bir şekilde çalışan yeni, istikrarlı ve müreffeh bir medeniyete yol açabileceğini ortaya koyuyor. Ancak, rotamızı değiştirmek için önümüzde sadece on yılımız var…

Çalışma, “Bu nedenle, veriler en çok önümüzdeki on yıl içinde büyümede yavaşlama ve nihai durmayı gösteren CT ve BAU2 senaryolarıyla uyumlu, ancak World3 sonraki düşüşün bir çöküş oluşturup oluşturmayacağı kapısını açık bırakıyor" diye bitiyor. Her ne kadar ‘stabilize dünya’ senaryosu “en az yakın olasılık gözükse de, toplumun büyümeden başka bir hedefe yönelmesinin getirdiği bilinçli bir yörünge değişikliği hâlâ mümkündür.

Covid-19 salgınına yanıt olarak aşıların benzeri görülmemiş oranlarda hızlı bir şekilde geliştirilmesinin ve konuşlandırılmasının, harekete geçmeyi seçtiğimizde küresel zorluklara hızlı ve yapıcı bir şekilde yanıt verebildiğimizi gösterdi.

Çevre krizine karşı da tam olarak böyle kararlı bir yaklaşıma ihtiyacımız var. Herrington, “Gerekli değişiklikler kolay olmayacak, ancak sürdürülebilir ve kapsayıcı bir gelecek hâlâ mümkün." dedi.  Mevcut en iyi veriler, önümüzdeki 10 yıl içinde karar vereceğimiz şeyin insan uygarlığının uzun vadeli kaderini belirleyeceğini gösteriyor. İhtimaller bıçak sırtında olsa da, Herrington iyimserliğin temeli olarak çevresel, sosyal ve iyi yönetişim önceliklerinde “hızlı bir artışa" işaret ederek, hem hükûmetlerde hem de işletmelerde gerçekleşen düşünce değişikliğinin sinyalini verdi. Herrington, araştırmanın belki de en önemli anlamının, herkes için çalışan gerçekten sürdürülebilir bir uygarlık yaratmak için çok geç olmadığının görülmesi olduğunu söyledi.

Okuduğunuz için teşekkürler. Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…