Onlar da Hava Soluyor ve Canlı Yavrular Doğuruyorlardı...
07:29:59
En Büyük Deniz Sürüngeni mi?
İngiltere sahillerinde keşfedilen 82 metrelik dev kertenkele balığı, şimdiye kadar bulunan en büyük deniz sürüngeni olabilir. Bilim insanları, 200 milyon yıl önce Triyas denizinde yaşamış olan ve yeni keşfedilen ihtiyozorun şimdiye kadar yaşamış en büyük deniz sürüngeni olabileceğini söylüyor…
Bilim insanları, şimdiye kadar keşfedilen en büyük deniz sürüngeni olabilecek 200 milyon yıllık devasa bir deniz canavarının kalıntılarını ortaya çıkardı.
Yeni bulunan yaratık, Mezozoik çağda (251,9 milyon ila 66 milyon yıl önce) baskın deniz yırtıcıları arasında yer alan ichthyosaurs adı verilen bir grubun üyesidir. Yeni tanımlanan tür Triyasik dönemin sonlarında (251,9 milyon ila 201,4 milyon yıl önce) yaşamıştır.
İhtiyozorlar Mezozoik dönemin başlarında zaten devasa boyutlara ulaşmışlardı, ancak en büyük türler Triyas’ın sonlarına kadar ortaya çıkmadı.
Mezozoik dönem dinozorların çağı olarak bilinse de ihtiyozorların kendileri dinozor değildir. Bunun yerine, başka bir sürüngen grubundan evrimleşmişlerdir. Evrimsel yolları, daha sonra denize dönen karasal memelilerden evrimleşen balinalarınkini yakından yansıtmaktadır. Balinalar gibi onlar da hava soluyor ve canlı yavrular doğuruyorlardı.
Yeni keşfedilen ihtiyozor türü, 2020 ve 2022 yılları arasında Birleşik Krallık’taki Somerset Blue Anchor’da parçalar halinde ortaya çıkarıldı. Araştırmacılar, fosilin ilk parçasının sahildeki bir kayanın üzerinde fark edildiğini, bunun da fosili yoldan geçen birinin bulduğunu ve başkalarının incelemesi için oraya koyduğunu gösterdiğini belirtiyor. Araştırmacılar bulgularını 17 Nisan’da PLOS One dergisinde yayımladılar.
Sürüngenin kalıntıları, alt çenenin üst kısmında bulunan bir surangular kemiğin 12 parçasından oluşuyor. Araştırmacılar kemiğin 2 metre uzunluğunda olduğunu ve yaşayan hayvanın yaklaşık 25 m uzunluğunda olduğunu tahmin ediyor.
Araştırmacılar deniz canavarına, bulunduğu Severn Halici’ne atfen, Severn’in dev kertenkele balığı anlamına gelen Ichthyotitan severnensis adını verdi. Ekip bunun sadece yeni bir tür değil, tamamen yeni bir ihtiyozor cinsi olduğuna inanıyor. Halihazırda 100’den fazla türü bilinmektedir.
Bölgede bir dizi kaburga parçası ve bir koprolit ya da fosilleşmiş dışkı da bulunmuş, ancak bunlar kesin olarak aynı hayvana atfedilmemiştir.
Araştırmacılara göre, bu örneklerin bulunduğu çökeltiler, o dönemde deprem ve tsunamilerin meydana geldiğini gösteren kayalar içeriyordu; bu da bu türün, Triyas’ın sonunda büyük bir yok oluş olayına yol açmış olabilecek yoğun volkanik aktivite döneminde yaşadığını gösteriyor.
Benzer bir örnek 2016 yılında Somerset, Lilstock’ta keşfedilmiş ve 2018 yılında tanımlanmıştır. Her ikisi de Westbury Çamurtaşı Formasyonu olarak bilinen bölgede, birbirlerinden 10 kilometre uzaklıkta bulundu. Bu ihtiyozorun 26 m uzunluğunda olduğu tahmin ediliyordu, ancak son çalışmanın yazarları biraz daha küçük olduğuna inanıyor.
En büyük deniz sürüngeni için bir önceki yarışmacı, 21 m uzunluğunda olan başka bir ihtiyozor olan Shonisaurus sikanniensis idi. S. sikanniensis, I. severnensis‘ten 13 milyon yıl önce ortaya çıkmış ve British Columbia’da bulunmuştur, bu da yeni keşfin daha önce bilinen türün başka bir örneğini temsil etmesini olası kılmamaktadır.
Himalayasaurus tibetensis adı verilen ve 15 m uzunluğa ulaşmış olabilecek benzer büyüklükteki bir ihtiyozor Tibet’te keşfedilmiş ve 1972 yılında tanımlanmıştır. Aynı döneme tarihlenmektedir, yani muhtemelen yeni keşifle aynı tür değildir.
Araştırmacılar, I. severnensis‘in muhtemelen dev ihtiyozorların sonuncusu olduğunu iddia ediyor. İhtiyozorlar geç Kretase döneminin (100,5 milyon ila 66 milyon yıl önce) Senomaniyen Çağında (100,5 milyon ila 93,9 milyon yıl önce) varlığını sürdürmüştür. Sonunda yerlerini plesiosaurlara bıraktılar – uzun boyunlu deniz sürüngenleri, Kretase’nin sonunda tüm non-avian dinozorlarla birlikte yok oldular.