22:59:56

Bakteri mi Zehir mi? Komodo Ejderhasının Ölümcül Isırığının Ardındaki Şaşırtıcı Sır…

Bir su bufalosu Rinca Adası’ndaki gölgeli bir ormanlık alanda yavaşça ilerliyor. Mevsim kurak, bu yüzden her adımda otlar hışırdıyor ve hava bunaltıcı derecede sıcak. Hiç beklenmedik bir anda, yetişkin bir insan büyüklüğünde devasa bir sürüngen çalılıkların arasından fırlıyor. Bu bir Komodo ejderidir ve bufalo tepki veremeden memelinin kalçasına derin, oyucu bir ısırık atar…

Bufalo saldırgandan kurtulur ve kaçar, ancak 36 saat sonra vücudu, saurian saldırganının getirdiği septisemik bakteriler tarafından harap edilmiş bir şekilde yere yığılır. Ejderha disiplinli bir sabırla bir saat içinde ödülünü alır.

Silah haline getirilmiş bakterilerin kullanımı inanılmaz ve benzersiz bir avlanma stratejisi gibi görünüyor ve öyle de olacaktı – ancak yukarıdaki senaryo Komodo ejderhası ısırıklarının nasıl işlediğiyle hiç ilgili değil.

Komodo ejderleri, Endonezya’daki küçük adalarında maymunlardan çiftlik hayvanlarına kadar her şeye dehşet saçan etkili ve acımasız yırtıcılar olarak haklı bir ün kazanmışlardır. Bu ünün bir parçası da, ejderhaların ele geçirilmesi zor büyük avları bir tür “ölüm kemirmesi" yoluyla enfekte ettiği patojenik bakterilerle dolu olduğu iddia edilen ağızlarıdır.

Gerçekte ise ejderhaların ağızlarında bu mikroskobik ısırık güçlendirici madde bulunmuyor ve son yıllarda yapılan araştırmalar bu dev kertenkelelerin bakterilerin yerine ne kullanabileceğini ortaya çıkardı: zehir.

Bir Efsanenin Oluşumu
Adil olmak gerekirse, Komodo ejderlerinin öldürücü derecede pis dişlere sahip olduğu fikri bir şehir efsanesine dayanmıyor; yakın zamana kadar bilim insanları tarafından gerçekten savunulan tek açıklama buydu.

Bu hipotez 70’li ve 80’li yıllarda, herpetolog Walter Auffenberg‘in Komodo adasında bir yıl boyunca yaşayıp ejderhaların nasıl yaşadığını ve avlandığını incelediği dönemde ortaya atılmıştır. O zamana kadar ejderhalar, gezegendeki en büyük kertenkeleler olmaları ve insanlar ve çiftlik hayvanları için bariz bir tehlike oluşturmalarıyla tanınıyordu ancak biyolojileri ya da davranışları hakkında çok az şey biliniyordu.

Auffenberg, ejderhaların, kertenkeleler kadar büyük olan sürüngenlerden çok daha ağır olan su bufalolarına saldırdığını gördüğünü anlattı. Çoğu zaman ejderhalar hedeflerini öldüremiyor, kaçmadan önce hayvanı ısırıp yaralıyorlardı. Ama bufalolar uzun süre dayanamazdı. Günler içinde kötü, sistemik bir enfeksiyona yenik düşerek adanın ejderhaları için kolayca yok edilebilen bir besin haline geliyorlardı. Auffenberg hastalığın ejderhanın ısırığından kaynaklanmış olabileceğini öne sürdüğünde, kendinden çok daha büyük ve güçlü bir avı öldürmenin benzersiz bir yolu olarak silah haline getirilmiş bir enfeksiyon kavramı, gerçek bir olasılık olarak değerlendirilemeyecek kadar cazip hale geldi.

Zehir Tartışması
Bakteriyel ısırık fikri onlarca yıl devam etti ve Komodo ejderlerinin ağızlarında “potansiyel olarak patojenik" olduğu düşünülen bakterileri tespit eden araştırmalarla desteklendi. Ancak 2013 yılında Queensland Üniversitesi‘nden araştırmacı Bryan Fry ve meslektaşları bu fikre son noktayı koydu.

Fry ve ekibi ejderha ağızlarından alınan bakteri örneklerini analiz etti ve diğer etoburlarda bulunanlardan önemli ölçüde farklı herhangi bir ağız florası türü bulamadı. Ayrıca önceki çalışmalarda tespit edilen bakterilerin çoğunlukla yaygın, zararsız türler olduğunu ve septisemik olduğu düşünülen tek türün ejderha ağızlarında görülmediğini belirlediler. Sonuç olarak, ejderha ağızlarındaki bakteriler, son zamanlarda yenen yemeklerin içinde ve üzerinde ya da sürüngenlerin çevrelerinde yaşayan bakterilere oldukça yakın.

Bakteriyel ısırık efsanesinin bir kısmı, Komodo ejderlerinin zehirli savaşçılarını, bol tükürükle ıslanmış ağızlarında ve çevresinde önceki yemeklerden çürüyen et parçaları bulundurarak büyüttüğüdür. Gerçekte, ejderhalar başlangıçta dağınık beslenirler, ancak ziyafetten sonra kendilerini hemen temizlerler. Titiz bir ağız hijyeni ile, “zehirli ceset ağzı" olayını hayal etmek zordur.

Ancak ejderhaların dişlerinin hastalıkla kaplı olmaması, özellikle başka bir şekilde ölümcül olmadıkları anlamına gelmiyor.

Fry ve ekibi, ağız florasının keşfinden önceki yıllarda ejderhalarla ilgili olağandışı bir şeye dikkat çekmişti. Birincisi, 2006 yılında araştırmacılar, Komodo ejderhaları ve yakın akrabaları arasında paylaşılan, gömülü zehir genlerine dayanarak, monitör kertenkelelerinin – ejderhalar gibi – ve yılanların ortak atasının hayatta zehirli olabileceğini öne süren bulgular yayımladılar. Üç yıl sonra ekip, Komodo ejderlerinin çenelerinde zehir bezlerine dair fiziksel kanıtlar bulduklarını ve bu bezlerin ısırılan kurbanlarda kan basıncında büyük düşüşlere neden olan proteinler ürettiğini ileri sürdü.

Bu zehrin, ejderhaların eti ve atardamarları eşsiz bir kolaylıkla parçalayabilen keskin, kıvrık dişleriyle birlikte çalışabileceği düşünülüyor. Aşırı fiziksel travma ve zehrin etkilerinin birleşimi feci ve hızlı kan kaybına neden olabilir – ejderhanın ısırığı, uzun süren bir hastalığa neden olmak yerine avın kanını hızla akıtmak için evrimleşmiş olabilir.

Su Bufalosunu Gerçekten Ne Yiyor?
Ancak bu açıklama bile septik mandaların ölümünün ardında yatan neden değil. Bu fenomende bakteriler kesinlikle merkezi bir rol oynuyor, ancak bilim insanlarının ilk başta düşündüğü şekilde değil.

Komodo ejderleri aslında manda avlamak ve yemek için evrimleşmemiştir ve her iki tür de tamamen adalara özgü değildir. Ejderhaların kendileri de bir zamanlar Avustralasya’nın tamamında yaşamış olan dev kertenkelelerin artık birkaç küçük, tozlu adayla sınırlı olan kalıntı popülasyonu olarak kabul ediliyor. Su bufalosu, Komodo ve Rinca gibi küçük adalara birkaç bin yıl önce insanlar tarafından getirilmiştir.

Ejderhalar neredeyse kesinlikle çok daha idare edilebilir büyüklükteki avları, daha çok bir köpek veya küçük bir domuz büyüklüğündeki şeyleri yemek için evrimleşmiştir; belki de kısa bir zaman diliminde alt edilmesi ve kanının akıtılması çok daha kolay olan hayvanlar.

Modern Komodo ejderleri, genç bir geyik ya da maymunu yakalayamadıklarında bufalolara saldırarak idare ederler. Bufalolar en fazla derin yaralar alır ama ölümcül bir yara almazlar. Sonra da çamur yuvarlağında somurtmaya giderler. Asya anakarasında, mandaların bol miktarda bataklık ve bataklığa erişimi vardır, ancak Ejderhalar Diyarı’nda, genellikle kendi dışkılarıyla kirlenmiş çamurlu çukurlarla sınırlıdırlar.

Elbette bu, açık yaralar söz konusu olduğunda enfeksiyon için olgunlaşmış bir ortamdır.

KOMODO EJDERHASI SALDIRISINDAN NASIL KURTULURSUNUZ

Komodo ejderlerinin varsayılan zehri üzerinde daha yapılacak pek çok araştırma var, çünkü bu noktada keşfedilen bileşiklerin ne işe yaradığı ya da zehrin nasıl çalışacağı hâlâ tam olarak belli değil. Bununla birlikte, bir şey oldukça açık, ejderhanın ağzı kötü, güçlü bir yırtıcı araç olsa da, kirli bir araç değil.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…