00:42:34

Araştırma: Hayati önem taşıyan Atlantik Okyanusu akıntısı 2025’e kadar çökebilir…

Okyanus iklim sisteminin geri dönüşü olmayan bir devrilme noktasına yakın olduğu uyarısında bulunan bir araştırmaya göre, kuzey yarımküredeki hava modellerini yöneten hayati bir okyanus akıntıları sistemi yüzyılın ortalarında ve muhtemelen iki yıl kadar erken bir zamanda çökebilir. Ancak diğer araştırmacıların tahminlerin doğruluğu konusunda şüpheleri var…

Atlantik meridyonel devridaim dolaşımı (AMOC), tropik bölgelerden Kuzey Atlantik’e sıcak su taşıyan bir taşıyıcı bant gibi hareket eden büyük bir okyanus akıntıları sistemidir.

Bilim insanları iklim değişikliğinin AMOC‘yi zayıflattığı konusunda uyarıda bulunmuş ve sistemin gelecekte çökebileceğini söylemişlerdir – bu sonuç Yarından Sonra filminde büyük ölçüde dramatize edilmiştir.

Ancak AMOC‘nin gücü sadece 2004 yılından bu yana tutarlı bir şekilde izleniyor ve araştırmacılar böyle bir çöküşün ne zaman gerçekleşebileceğine dair net tahminlerde bulunmak için yeterli uzun vadeli veriye sahip değiller.

Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), iklim modellemelerine dayanarak içinde bulunduğumuz yüzyılda tam bir AMOC çöküşünün olası olmadığını söylüyor.

Danimarka’daki Kopenhag Üniversitesi‘nden Peter ve Susanne Ditlevsen kardeşler yeni çalışmalarında, AMOC‘un istikrarı için bir vekil olarak 1870’e kadar uzanan kutup altı Kuzey Atlantik’ten alınan deniz yüzeyi sıcaklık verilerini kullandılar.

Analizleri, AMOC‘nin giderek istikrarsızlaştığını ve yakında kritik bir devrilme noktasına ulaşacağını göstermektedir. Sera gazı emisyonlarının mevcut yörüngesinde devam ettiği varsayıldığında, AMOC çöküşünün büyük olasılıkla bu yüzyılın ortalarında gerçekleşeceği sonucuna varıyorlar – ancak bunun 2025 ile 2095 yılları arasında herhangi bir zamanda olabileceği konusunda uyarıyorlar.

“IPCC son raporunda AMOC’nin bu yüzyılda çökmesinin ‘çok düşük bir ihtimal’ olduğunu söyledi. “Bizim sonuçlarımız aslında çok daha olumsuz" diyor Susanne Ditlevsen. “Söyleyeceğimiz şey, eğer emisyonları şimdiki gibi devam ettirirsek… muhtemelen 2050 ile 2080 yılları arasında gerçekleşecek."

AMOC‘nin çökmesi Kuzey Amerika’da deniz seviyesinin hızla yükselmesine, Kuzey Avrupa’da sıcaklıkların ani ve şiddetli bir şekilde düşmesine ve Asya’da muson yağmurlarının ciddi şekilde bozulmasına yol açabilir.

Ancak çalışmada yer almayan araştırmacılar dikkatli olunması çağrısında bulunuyor. İngiltere Ulusal Oşinografi Merkezi‘nden Penny Holliday, deniz yüzeyi sıcaklıklarının AMOC‘nin esnekliği için doğrudan bir vekil olarak kullanılıp kullanılamayacağının net olmadığı konusunda uyarıyor. “Deniz yüzeyi sıcaklığı başka pek çok şeyden etkilenir" diyor. “Bu bire bir ilişki değil."

Almanya’daki Potsdam İklim Etkileri Araştırma Enstitüsü‘nden Niklas Boers, diğer kanıtların AMOC‘nin geçtiğimiz yüzyılda giderek daha istikrarsız hale geldiğini gösterdiğini söylüyor. Ancak Boers, deniz yüzeyi sıcaklıklarına bağlı olarak ortaya çıkan belirsizliklerin AMOC çöküşünün zamanlamasını tahmin etmeyi imkansız hale getirdiğini söylüyor. “Bu belirsizlikler, gerçek devrilme zamanının ne zaman olacağına dair keskin tahminler yapmanızı kesinlikle engelliyor" diyor.

Benzer şekilde, İngiltere’deki Reading Üniversitesi‘nden Jon Robson, makalenin çöküşün zamanlamasına ilişkin tahmininin “büyük bir tutam tuz" ile alınması gerektiğini söylüyor.

Eleştirilere yanıt veren Peter Ditlevsen, hesaplamaların deniz yüzeyi sıcaklıklarının AMOC‘nin “gerçek parmak izi" olduğu önermesine dayandığını kabul ediyor. “Hesaplamalarımıza ve öngörülerimize güveniyoruz. Ancak elbette bunun için bir öncül var" diyor.

Bulguların tartışmalı olduğunu kabul etmekle birlikte, bunların kamuoyuna açıklanamayacak kadar önemli olduğunu söylüyor. “Eğer haklıysak – ki haklı olduğumuzu düşünüyoruz – o zaman bu gelecek nesillerin endişelenmesi gereken bir şey değil" diyor. “Bu şimdi endişelenmemiz gereken bir şey."

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…