01:55:53

Araştırmacılar Felçli Bir Kadına Sesini Geri Vermek İçin Yapay Zekâyı Kullandı…

İmplant, konuşma üretmek için Ann’in beyin sinyallerini kullanmakla kalmıyor, aynı zamanda insan iletişiminin doğal nüanslarını taklit ederek dijital bir avatarı yüz ifadeleriyle canlandırıyor. Ann, 30 yaşında geçirdiği ve neredeyse tamamen felç olmasına neden olan yıkıcı beyin sapı felcinin ardından 18 yıl boyunca konuşma yetisini kaybetmişti. Şimdi, UC San Francisco ve UC Berkeley araştırmacıları tarafından geliştirilen yapay zekâ ve yenilikçi bir beyin implantı sayesinde, bu Kanadalı kadın yeniden konuşuyor.

UCSF‘de nörolojik cerrahi başkanı olan Dr. Edward Chang liderliğindeki ekip, Ann‘in beyin yüzeyine bir dizi elektrot yerleştirdi. Kağıt inceliğindeki cihaz, Ann konuşmaya çalışırken beyin sinyallerini yakalayarak bunları kelimelere, fonemlere ve hatta yüz ifadelerine çeviriyor.

Naturex dergisinde 23 Ağustos 2023 tarihinde yayımlanan bu çığır açan çalışma, konuşma ve yüz hareketlerinin doğrudan beyin sinyallerinden ilk kez sentezlendiğini gösteriyor. Bu, beyin-bilgisayar arayüzü (BCI) teknolojisi ve felçli insanlar için daha doğal iletişim kurma hedefi için ileriye doğru büyük bir adımdır.

Chang, Beyin-Bilgisayar Arayüzü (BCI) teknolojisini geliştirmek için on yıldan fazla zaman harcadı. 2021 yılında, kendisi ve araştırma ekibi, ağır felçli bir adamın tam cümlelerle iletişim kurmasını sağlayan bir “konuşma nöroprotezi" geliştirdi. Teknoloji, beyinden ses yoluna yönlendirilen sinyalleri yakaladı ve bunları bir ekranda metin olarak görüntülenen kelimelere çevirdi. Bu buluş, felçle yaşayan bir birey için konuşma-beyin sinyallerinin tam kelimelere dönüştürülebileceğinin ilk kez gösterilmesine işaret ediyordu.

Ann beyin sapı felci geçirdiğinde kaslarını hareket ettirme ve iletişim kurma yetisini kaybetti. Yoğun terapi sayesinde yavaş yavaş sınırlı yüz ifadelerini ve bazı baş ve boyun hareketlerini geri kazandı. Baş kontrollü bir daktilo cihazı kullanarak zahmetli bir şekilde yavaşça iletişim kurabiliyordu. Ancak teknolojiler Ann‘in beyin sinyallerini akıcı konuşmaya dönüştürecek karmaşıklıktan yoksundu.

Dr. Chang‘in çalışmalarını duyan Ann, geçen yıl çalışma için hevesle gönüllü oldu. Chang‘in ekibi, Ann kelimeleri ezbere söylemeye çalışırken beyin örüntülerini kaydetti ve yapay zekâ algoritmalarını çeşitli konuşma seslerinin sinyallerini tanımaları için eğitti.

Yapay zekâ, tüm sözcükler yerine, konuşmanın temel yapı taşları olan fonemleri çözerek üç kat daha hızlı ve çok yönlü çalışabiliyor. Sistem şimdiden Ann‘in konuşma denemelerini dakikada yaklaşık 80 kelimeyle metne dönüştürerek eski iletişim cihazının dakikada 14 kelimelik hızının çok ötesine geçti.

Ann‘in 2005 yılındaki düğün görüntülerini kullanan araştırmacılar, Ann’in kendine özgü ses tonunu ve aksanını yeniden yapılandırmak için yapay zekâyı kullandılar. Daha sonra Speech Graphics tarafından geliştirilen yazılımı kullanarak Ann‘in amaçlanan yüz ifadelerini gerçek zamanlı olarak taklit eden kişiselleştirilmiş bir dijital avatar oluşturdular. Şimdi Ann konuşmaya çalıştığında, avatar sorunsuz bir şekilde hareket ediyor ve istediği kelimeleri seslendiriyor.

Chang ve ekibinin çalışması, teknolojik bir atılımdan çok daha fazlasını temsil ediyor. Ağır engellerden muzdarip sayısız insan için umut anlamına geliyor. Bir sonraki hedefleri, kullanıcının sisteme fiziksel olarak bağlı olması ihtiyacını ortadan kaldıran BCI’ın kablosuz bir versiyonunu geliştirmek.

Ann‘in kızı için bu atılım, bilgisayarlı bir yardım dışında hiç tanımadığı annesinin sesini nihayet duymak anlamına geliyor. Derin bir bağımsızlık ve kendini ifade etme olanağı sunan bu teknoloji, Ann ve felç nedeniyle konuşma yetisi elinden alınmış sayısız kişi için umudu temsil ediyor.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…