12:38:24

Biyonik El İsveçli Kadının Sinirleri, Kemikleri Ve Kaslarıyla Bütünleşiyor

Bir araştırma ekibi, 20 yıldan uzun bir süre önce bir çiftlik kazasında sağ elini kaybeden İsveçli bir kadına, türünün ilk örneği olan biyonik bir uzantının başarıyla takıldığını bildirdi. Elli yıl önce “The Six Million Dollar Man" adlı TV dizisi, hayat değiştiren biyoniklerin fütüristik dünyasını şu heyecan verici cümleyle tanıtıyordu: “Onu yeniden inşa edebiliriz, teknolojimiz var…"

2023 yılına geldiğimizde İsveç’teki araştırmacılar bu sözü yerine getirmiş görünüyor.

İsveçli, Avustralyalı, İtalyan ve Amerikalı araştırmacılardan oluşan bir ekip, Science Robotics dergisinin Çarşamba günkü sayısında, 20 yıldan uzun bir süre önce bir çiftlik kazasında sağ elini kaybeden İsveçli bir kadına türünün ilk örneği olan biyonik bir uzantının başarıyla takıldığını bildirdi.

Araştırmacılar, teknolojinin arkasındaki bilimin “çığır açıcı" olduğunu, çünkü yapay uzvun 2017’de takılmasından bu yana geçen yıllar içinde hastanın kendi sinirleri, kemikleri ve kaslarıyla tamamen bütünleştiğini söyledi.

Çalışmayı tanıtan bir haber bülteninde sadece “Karin" olarak tanıtılan 50 yaşındaki hasta, sonuçta işlevde dramatik bir iyileşme ve çok daha az ağrı olduğunu söyledi.

Araştırmaya katılan üniversitelerden biri olan İtalya’nın Pisa kentindeki Sant’Anna İleri Araştırmalar Okulu‘ndan yapılan açıklamada, yeni biyonik elden önce “elimi sürekli kıyma makinesinde tutuyormuşum gibi hissediyordum" dedi.

Karin‘in iki tür ağrısı vardı: dirsek altı ampütasyonun gerçekleştiği güdük ağrısı ve fantom ağrısı. Bu, bir hastanın uzvu gittikten sonra bile ağrı algıladığı yaygın bir olgudur.

Karin bununla başa çıkmak için “yüksek dozda çeşitli ağrı kesiciler" aldığını söyledi.

Üstelik daha önce kullandığı standart protez cihazları rahatsız ve hantaldı.

Karin ve onu geliştiren İsveçli, Avustralyalı, İtalyan ve Amerikalı araştırmacılardan oluşan bir ekibe göre yeni biyonik el tüm bunları değiştirdi.

Takma işleminden sonra Karin‘in hayalet uzuv ağrısının şiddeti 10 puanlık bir ağrı ölçeğinde 5’ten 3’e düştü.

Ve bir zamanlar 6 olarak kaydedilen güdük ağrısı da artık yok.

“Bugün çok daha az ilaca ihtiyacım var" diyen Karin, “protezi üzerinde çok daha iyi bir kontrol" elde ettiğini de sözlerine ekledi.

Çalışma lideri Max Ortiz-Catalan, zayıf kontrolün standart protez cihazlarının temel sorunlarından biri olduğunu söyledi. İsveç’in Mölndal kentindeki Biyonik ve Ağrı Araştırmaları Merkezi‘nin direktörü ve Avustralya’nın Melbourne kentindeki St. Vincent’s Hastanesi Biyonik Enstitüsü‘nde nöral protez araştırmaları başkanıdır.

Ortiz-Catalan, “Çok sayıda sofistike protez var, ancak hastalar bunların tüm işlevlerini güvenilir ve sezgisel bir şekilde kontrol etmekte zorlanıyor" dedi.

Ortiz-Catalan, bu tür cihazların tipik olarak rahatsız ve/veya ağrılı olduğunu, çünkü normalde cildi güçlü bir şekilde sıkıştıran bir soket kullanılarak rezidüel uzva bağlandıklarını sözlerine ekledi.

Araştırmacılar bu dezavantajları gidermek için, bir İtalyan robotik şirketi olan Prensilia tarafından geliştirilen yeni bir robotik el cihazının potansiyelini test etmek üzere yola çıktılar.

Şirketten yapılan açıklamada, “Mia Hand" adı verilen cihazın hastalara rutin günlük faaliyetlerin %80’ine kadarını gerçekleştirme becerisi kazandırmak üzere tasarlandığı belirtildi.

Ayrıca, yapay uzuvlara sahip insanların sıklıkla karşılaştığı damgalanmanın bir kısmını hafifletmeye yardımcı olmak için estetik olarak özelleştirilebilir olması amaçlanmıştır.

Teknoloji Mia Hand‘i gerçek bir mucize haline getiriyor.

Ortiz-Catalan, “Osseo – kemik – entegre implantlar kullanılarak doğrudan iskelete bağlanıyor" dedi.

Zaman içinde kemik dokusu protez cihazdaki titanyumu sararak vücut ve biyonik arasında güçlü bir bağ oluşmasını sağlıyor.

Ortiz-Catalan, bu implantların “protez ile sinir ve kaslara yerleştirilen elektrotlar arasında bir iletişim yolu görevi de gördüğünü" sözlerine ekledi.

Elektrotlar lokalize sinir kontrolü hakkında bilgi toplar. Bu bilgiler daha sonra harici olarak bir bilgisayara aktarılıyor ve bu bilgisayar da elin kullanımını yönlendirmek için yapay zekâ yazılımı kullanıyor.

El ayrıca hastanın kendi sinirleri ile biyonik elin temas ettiği herhangi bir nesne arasında duyusal geri bildirim oluşturan sensörlerle donatılmıştır.

Buradaki fikir, ağrıyı azaltmak ve kontrolü iyileştirmek amacıyla hastanın sinir sistemini protez elektroniği ile birleştirmektir.

Biyonik uzvun kullanıcı dostu olması da amaçlanıyor. Karin yeni elini aldığından beri yatmadan önce onu kolayca ve bağımsız olarak çıkarabiliyor.

Ortiz-Catalan, yine de Karin‘in “bu yeni ve son derece entegre biyonik el konseptiyle" çalışan ilk hasta olduğunu belirtti. Araştırma ve geliştirme çalışmaları devam ediyor.

“Biyolojik bir uzvun işlevine yakın değiliz" dedi.

Ancak Ortiz-Catalan, Karin‘in protezi günlük aktivitelerde rahat ve etkili bir şekilde kullanmasının, “bu yeni teknolojinin uzuv kaybı yaşayan bireyler için yaşamı değiştirme potansiyeline dair umut verici bir kanıt olduğunu" söyledi.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…