Virüsler hayatta kalmak için ne gerekiyorsa elinden ne geliyorsa yapacaktır – bu daha yaşlı, daha zayıf bir benliği öldürmek ve onu daha bulaşıcı bir türle değiştirmek anlamına gelse bile. Bununla birlikte, pandeminin ilk birkaç ayında, koronavirüsün daha tehlikeli hale gelmesine gerek yoktu: Virüs, her yeni enfekte olmuş kişinin hastalığı ortalama iki ila üç kişiye taşımasıyla iyi bir yayılma işi yapıyordu. O zamanlar bilim insanları, virüsün “vahşi tip" olarak bilinen orijinal türünün, daha fazla evrimleşmeyecek kadar bulaşıcı olduğunu umuyorlardı.

Ancak pandemi genişledikçe ve daha fazla insana bulaştıkça, koronavirüsün çoğalmak ve dolayısıyla mutasyona uğramak için daha fazla fırsatı oldu ve genetik dizisinde küçük, rastgele değişiklikler meydana geldi. Çoğu mutasyon zararsızdır, ancak çoğu zaman farklı bir dizi yeni özellikler getirir – varyant.

Bilim insanları şimdi, varyantların, örneğin ABD’deki orijinal suşun neredeyse tamamen yerini aldığını ve onu esasen modası geçmiş hale getirdiğini tahmin ediyor.

Fred Hutchinson Kanser Araştırma Merkezi‘nde doktora sonrası araştırma görevlisi olan Tyler Starr verdiği bir demeçte, “Şu anda dolaşımda olan virüslerin neredeyse tamamı, onu dünya çapında ilk kez ortaya çıkan orijinal türden farklı kılan bu varyantlardan birine sahip" dedi.

Aşağıdaki grafik, birkaç varyantın Şubat ayından bu yana ABD’ye nasıl hakim olduğunu gösteriyor. Virüsün orijinal versiyonu da dahil olmak üzere 200’den fazla daha az yaygın suş “diğer" olarak listelenmiştir.

İlk olarak Eylül ayında İngiltere’de tanımlanan Alpha varyantı, ABD’de Şubat’tan Nisan’a kadar yaygınlaştı ve dolaşımdaki oranı tüm suşların %27’sinden %70’e çıktı. Bu varyant Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre, orijinal suştan yaklaşık %50 daha fazla bulaşıcıdır. Bu arada, diğer koronavirüs suşlarının (orijinal dahil) payı ise %20’den %4’e düştü.

Mayıs ayına kadar Alpha’nın güçlü bir rakibi vardı: Delta. Public Health England‘dan yapılan bir analiz, Delta varyantının Alpha’ya kıyasla %60 oranında artan hane halkı bulaşma riski ile ilişkili olduğunu buldu, ancak daha yeni tahminler farkın %40’a yakın olduğunu gösteriyor.

Mayıs’tan Haziran’a kadar Delta, ABD’de dolaşan tüm suşların %3’ünden daha azındayken %20’nin üzerine çıktı. Haftalar içinde ABD’nin baskın türü olmaya hazırlanıyor.

Aslında, bazı bilim insanları, virüsün artık daha bulaşıcı hale gelmek için mutasyona uğramadığı nokta olan “en yüksek seviyeye " yaklaşıp yaklaşmadığını merak ediyor .

Delta, Dünya Sağlık Örgütü‘ne göre bugüne kadarki bu duruma “en uygun" varyanttır. Diğer suşlardan daha bulaşıcı olmasının yanı sıra, daha ölümcül de olabilir: İskoçya’daki araştırmacılar, Delta ile enfekte olmanın Alpha’ya göre hastaneye kabul riskini iki katına çıkardığını görüldü. (Önceki çalışmalar , Alfa varyantının orijinal suştan %30 ila %70 daha ölümcül olabileceğini öne sürmüştü.) Aşılar, elbette, her iki varyant için de bu riski önemli ölçüde azaltıyor.

Pennsylvania Eyalet Üniversitesi‘nde bulaşıcı hastalıkların evrimini inceleyen Andrew Read, “Delta kesinlikle fitness zirvesine çıkıyor," diyor.

“Delta dünyayı ele geçirirse ve hiçbir şey değişmezse," diye ekledi, “o zaman bir veya iki yıl içinde en uygununun bu olduğunu öğrenmiş olacağız."

Ancak Starr, virüsün muhtemelen mutasyona uğramayı asla bırakmayacağını düşünüyor.

“İnsanlar bağışıklık kazanmaya devam ettikçe, virüs insanları bulaştırmak ve enfekte edebilmek için gelişmeye devam edecek" dedi. “Ama aynı zamanda, süreç içinde onu çok daha az şiddetli hale getiren düşük seviyeli bağışıklık reaksiyonuna sahip olacağız."

Hâlâ tamamen yeni bir soyun baskın varyant olarak Delta’nın yerini alması veya iki varyantın – örneğin Delta ve Alfa – mutasyonları birleştirerek daha da bulaşıcı bir suş üretmesi mümkündür. En kötü senaryoda, virüs, şu anda dolaşımda olan ve aşılara karşı oldukça dirençli olan varyantlardan çok daha farklı olan “sonuçları yüksek bir varyant" haline gelebilir. Bu ise henüz gözlemlenmedi…

Okuduğunuz için teşekkürler. Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…