18:59:48

Transparency International: AB’de Yolsuzluk Kötüleşiyor

Transparency International’ın (TI) yıllık Yolsuzluk Algı Endeksi’ne göre, Macaristan Avrupa Birliği‘ndeki en kötü performans gösteren ülke olurken, Danimarka en yüksek puanı aldı. AB ülkelerinde yolsuzluk, üst üste ikinci yıl daha da kötüleşti. Salı günü yayımlanan yıllık endekste Macaristan, AB içinde en düşük puanı alırken, Fransa ve Almanya gibi büyük ekonomilerin de gerilediği tespit edildi…

Endeks nasıl hesaplanıyor?

Yolsuzluk Algı Endeksi‘ni hazırlayan Transparency International, araştırmaya dahil ettiği 180 ülkenin yaklaşık dörtte birinin, 2012’den beri kullanılan mevcut metodolojiye göre en düşük puanlarını aldığını belirtti.

Endeks, kamu sektöründeki yolsuzluk algısını ölçmek için Dünya Bankası‘ndan özel risk ve danışmanlık firmalarına kadar 13 veri kaynağı kullanarak ülkeleri 0’dan (çok yüksek yolsuzluk) 100’e (çok temiz) kadar derecelendiriyor.

2024 yılı için Batı Avrupa ve AB’nin ortalama puanı 64 olarak belirlendi; bu değer 2023’te 65’ti. Transparency International’a göre, bu puan 10 yıldan fazla süredir düşüş göstermemişti.

Rapora göre, Avrupa’nın yolsuzlukla mücadeledeki yetersizliği, iklim krizinden hukukun üstünlüğündeki aşınmaya ve aşırı yük altındaki kamu hizmetlerine kadar çeşitli sorunlarla başa çıkmasını engelliyor.

Transparency International’ın Avrupa uzmanları, yasal boşluklar, zayıf yaptırımlar ve kaynak yetersizliğinin uzun süredir AB ülkelerinin yolsuzlukla etkili şekilde mücadele etmesini engellediğini belirtiyor.

Ancak rapora göre, bazı hükûmetler artık daha da ileri giderek yolsuzlukla mücadele sistemlerini zayıflatıyor, siyasallaştırıyor ve hukukun üstünlüğünün aşınmasına göz yumuyor.

Macaristan ve Slovakya’ya Dikkat Çekildi

Batı Avrupa ve AB bölgesinde en düşük puanı Macaristan aldı. Macaristan’ın 2024 puanı 41 olarak belirlendi ve geçen yıla göre bir puan düştü. TI, Başbakan Viktor Orbán’ın 15 yıllık iktidarı boyunca ülkede “sistematik yolsuzluk ve hukukun üstünlüğünde sürekli bir gerileme" yaşandığını vurguladı.

Raporda, ABD’nin kısa süre önce Macaristan Başbakanlık Kabine Başkanı ve Orbán’ın yakın müttefiki olan Antal Rogán’a kamu ihalelerinin belirli gruplara verilmesiyle bağlantılı olduğu iddia edilen yolsuzluk nedeniyle yaptırım uyguladığı da belirtildi.

Orbán ve iktidardaki Fidesz partisi ise defalarca yolsuzluk iddialarını reddetti.

Bölgede Macaristan’ın ardından en düşük puanları Bulgaristan, Romanya ve Malta aldı. Slovakya ise bu yıl özellikle dikkat çeken ülkelerden biri oldu; ülkenin puanı, Başbakan Robert Fico‘nun ilk tam yılı olan 2024’te beş puan düşerek 49’a geriledi.

Raporda, Slovakya’da birçok reformun yolsuzlukla mücadele önlemlerini zayıflattığı ve kamuoyunun katılımını göz ardı ettiği belirtildi.

Son haftalarda Slovakya’nın başkenti Bratislava’da büyük protestolar düzenlendi. Göstericiler, Fico’nun demokratik değerleri baltaladığını ve Rusya’ya daha yakınlaştığını iddia etti. Fico ise muhaliflerinin hükûmeti devirmeye çalıştığını öne sürdü.

Yolsuzluk ve İklim Krizi Birbirine Bağlı

Fransa’nın dört puan düşerek 67’ye, Almanya’nın ise üç puan gerileyerek 75’e düştüğü belirtildi. Bu düşüşlerin kısmen, kurumsal lobi faaliyetlerinin iklim politikalarını etkilemesine bağlı olduğu ifade edildi.

Transparency International raporun giriş bölümünde, “İnsanlığın karşı karşıya olduğu en büyük iki sorun güçlü bir şekilde iç içe geçmiş durumda: yolsuzluk ve iklim krizi," dedi.

Rapora göre, yeterli şeffaflık ve hesap verebilirlik mekanizmalarının olmaması, iklimle ilgili fonların kötüye kullanılması veya zimmete geçirilmesi riskini artırıyor. Ayrıca, politikacılar arasındaki çıkar çatışmaları ve kirletici endüstrilerin karar alıcılara uyguladığı lobi faaliyetleri endişe verici bir boyutta.

Bu faktörlerin, iklim değişikliğiyle mücadele için gereken iddialı politika ve önlemlerin hayata geçirilmesini engellediği ve dar çıkar gruplarının kamu yararının önüne geçtiği ifade edildi.

Transparency International, “Yolsuzluk krizi, iklim krizinin çözülmesi önündeki en büyük engellerden biri," dedi.

Dünya Genelinde Yolsuzluk Durumu

Endeksin küresel ortalaması 2023’te olduğu gibi 43 olarak kaldı ve ülkelerin üçte ikisinden fazlası 50’nin altında puan aldı.

Dünya genelinde en yüksek puanı alan ülkeler:

• Danimarka (90 puan) – üst üste yedinci kez en temiz ülke oldu.
• Finlandiya (88 puan)
• Singapur (84 puan)

Dünyanın en kötü puanını alan ülke ise Güney Sudan oldu (8 puan). Güney Sudan, sadece bir puan farkla Somali’yi geride bırakarak en kötü performans gösteren ülke konumuna geldi.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…