A lzheimer ve Demans dergisinde 9 Şubat’ta yayımlanan bir araştırmaya göre, milyonlarca sağlık kaydının analizi sonucunda, bunama hastalarının şiddetli Covid-19’a yakalanma olasılığının daha yüksek olduğu görüldü.

Pam Belluck, New York şehri için pandeminin ilk altı ayında demans ve Covid-19 hastalarının hastaneye yatırılma olasılığının demanssız hastalara göre iki kat, ölme olasılığının ise dört kat daha fazla olduğunu tespit etti. Yaş, kalp hastalığı ve astım gibi risk faktörleri hesaba katıldığında, veriler yine de demanslı kişilerin pandeminin ilk altı ayında Covid-19’a yakalanma olasılığının iki kat daha yüksek olduğunu gösteriyor.

Çalışmaya dahil olmayan Michigan Üniversitesi tıp profesörü Kenneth Langa, “Demans hastası insanlar, güvenlik tedbirlerini almak, maske takmayı hatırlamak, insanları sosyal mesafeden uzak tutabilmek için çevrelerindeki insanlara bağımlıdır" diyor. “Bilişsel bozukluk var ve sosyal olarak daha yüksek risk altında oldukları gerçeği var."

Araştırmacılar, Amerika Birleşik Devletleri’nde 60 milyondan fazla insanın sağlık kayıtlarını içeren IBM Watson Health Explorys tarafından toplanan verileri kullandı. 810’unda demans bulunan Covid-19’lu 15.000’den fazla hastanın kayıtlarını incelediler.

Kayıtlarda bulunan demografik bilgiler demanslı siyahların Covid-19’a yakalanma riskinin demanslı beyazlardan neredeyse üç kat daha fazla olduğunu gösterdi; ayrıca hastaneye kaldırılma olasılıkları da daha yüksekti. Bulgular, siyahların pandemiden orantısız bir şekilde daha fazla etkilendikleri gerçeğini yansıtıyor. Veriler, hastaların işi, geliri veya davranışları hakkında bilgi aktarmadı.

Case Western‘in biyomedikal bilişim uzmanı ve araştırmanın baş yazarı Rong Xu, Health dergisine “Sosyal-ekonomik ve davranışsal faktörlerin burada önemli roller oynadığını düşünüyoruz" diyor. “Ancak, hastaların elektronik sağlık kayıtlarında toplanan sınırlı sosyal-ekonomik ve davranışsal bilgiler nedeniyle bunu test edemedik."

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne göre demans, “hatırlama, düşünme veya günlük aktiviteleri yapmayı engelleyen kararlar alma yeteneği" için kullanılan genel bir terimdir. Alzheimer yaygın bir bunama türüdür, ancak başka türleri de vardır. Demans hastaları çoğu zaman günlük işlerinde yardıma ihtiyaç duydukları için, sosyal olarak onlara her gün yardım eden insanlardan kolayca uzaklaşamazlar. Maske takma gibi yeni alışkanlıklar öğrenmeleri de zor olabilir.

New York Üniversitesi Geriatrik Tıp direktörü Joshua Chodosh, “Ayrıca bir başkasının neden maske taktığını yanlış yorumlama olasılığı daha yüksek olacak ve maske takılıysa aile üyesi olan diğer kişilerin tanınması için daha büyük zorluk olacak" diyor. Tüm bunlar “maske kullanmak için bir engel”, bu nedenle risk daha yüksek.

Demanslı bir kişi için Covid-19 bulaşma riskini artıran sosyal faktörlerin ötesinde, kişiyi şiddetli Covid-19 için daha fazla risk altına sokan fiziksel bunama belirtileri de olabilir. Will Stone‘un Kasım ayında NPR için bildirdiğine göre, demanslı pek çok insanın damar sistemleri veya kan damarları da bozulmuş ve araştırmalar koronavirüsün vasküler sistemin kritik bir tabakası üzerinde ciddi bir etkiye sahip olduğunu gösteriyor .

California Üniversitesi‘nden nörolog ve psikiyatrist Kristine Yaffe, New York Times‘a demans hastalarında enfeksiyonlara karşı daha az dirençli olmalarını sağlayan bir “kırılganlık unsuru” olabileceğini söyledi. Örneğin, araştırmacılar, kan-beyin bariyeri hasar görürse, virüsün beyne demansı olmayan insanlara göre daha kolay ulaşmasını sağladığını öne sürüyorlar, Forbes‘den Misha Gajewski bir haber yazısında, “Kas tonusu ve hareketlilik eksikliği, bir enfeksiyonla mücadelede daha zorlanacaklarını da gösterebilir." Diyor.

Araştırmacılar, çalışmalarının sınırlamaları olduğunu kabul ediyor. Örneğin, bunama ve Covid-19’dan etkilenen insan sayısı gözardı edilmiş olabilir çünkü yalnızca hastaneye gidenlerin sağlık kayıtlarına incelenmiş, dolayısıyla hastane kaynaklarında görünmeyenleri dışarıda bırakan bir araştırma.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…