Uzun Süreli Maddi Zorluklar Devam Ediyor...
14:12:39
Magazin Sayfalarını Süsleyen Bahar Havası Gerçek mi?
Javier Milei‘nin başkanlığının birinci yılında Gallup verileri, “şok tedavisinin” kamuoyu açısından işe yaradığını gösteriyor. Arjantinliler Milei hükûmeti döneminde ekonomi konusunda daha iyimser ve daha özgüvenli hissediyor.
Bununla birlikte, uzun süredir devam eden birçok zorluk devam etmekte olup, insanlar temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanmaya ve mevcut iş piyasasına ilişkin karamsar bir bakış açısına sahip olmaya devam etmektedir.
Ekonomik İyimserlik Artıyor
Milei ilk yılında hızla işe koyuldu ve Arjantin ekonomisini ve devletini reforme etmeyi amaçlayan çeşitli politikalar uygulamaya başladı. “Şok tedavisinin” merkezinde, yüksek enflasyonla mücadele için tasarlanan politikalar vardı: pesonun değerinin %50 düşürülmesi, yakıt sübvansiyonlarının kesilmesi ve bakanlık sayısının yarıya indirilmesi.
Bu gelişmeler karşısında Arjantinliler ekonomileri konusunda neredeyse on yıldır olmadığı kadar iyimser. Her 10 yetişkinden dördü (%41) yaşadıkları şehrin ekonomisinin iyiye gittiğini söylüyor. 2023’te bu oran %25’ti. Yaşam standartlarının daha iyiye gittiğini söyleyen Arjantinlilerin oranı (%53) 2015’ten bu yana ilk kez çoğunluk seviyesinin üzerine çıkmıştır.
Uzun Süreli Maddi Zorluklar Devam Ediyor
Milei‘nin yeni ekonomi politikaları Aralık 2023’te aylık enflasyonun %25’in üzerine çıkmasına neden oldu. Ancak bu yılın Ağustos ayında %3,9’a düşmüştür. Yine de yıllık enflasyon %200’ün üzerinde seyrederek dünyadaki en yüksek seviyeye ulaştı ve Milei‘nin katı kemer sıkma programı nedeniyle yoksulluk oranları arttı.
Ekonomik iyimserlik nispeten yüksek olsa da, Arjantinlilerin üçte birinden fazlası (%35) gıda alabilmek için mücadele etmeye devam ediyor ve üçte ikisinden fazlası (%69) iş bulmak için kötü bir zaman olduğunu düşünüyor. Her iki rakam da son on yıldaki ortalamalarla büyük ölçüde uyumludur.
Bu algılar sadece Arjantin’deki uzun vadeli eğilime göre değil, aynı zamanda diğer küresel ekonomilere göre de iç karartıcı. Başkanlık koltuğuna oturduktan birkaç gün sonra Milei, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı‘na (OECD) resmi bir mektup göndererek katılım müzakerelerinin başlatılmasını talep etti. Ancak Gallup‘un 2024 yılı için araştırdığı diğer OECD ülkeleri arasında hiçbir ülke gıda alamama ve iş bulmak için kötü bir zaman olduğu algısı konusunda Arjantin’den daha yüksek puan alamıyor.
Diğer birçok Latin Amerika ve Karayip ülkesinde gıda alamama daha yaygın olsa da, hiçbiri iş beklentileri konusunda Arjantin kadar karamsar değil.
Hükûmete Güven Neredeyse İki Katına Çıktı, Ancak Sadece Azınlık İnançlı
Eski Devlet Başkanı Alberto Fernandez‘in görev süresinin son yılı olan 2023’te ulusal hükûmete duyulan güven %24’te kalarak ülke için bir önceki rekor düşük seviyeye ulaşmış ve dünya genelinde hükûmete duyulan güven açısından en düşük 10 puan arasında yer almıştı. Milei‘nin iktidara gelmesinden bu yana yeni hükûmete duyulan güven keskin bir artışla %43’e yükseldi, ancak çoğunluk hâlâ liderliklerine güvenmiyor.
Arjantinlilerin Milei döneminde hükûmetlerine duydukları güvendeki artış, Aralık 2019’da iktidara gelen Alberto Fernandez döneminde görülen artışla neredeyse aynı. Fernandez‘in görev süresinin ilk yılı olan 2020’de, ulusal hükûmete duyulan güven bir önceki yıl %27 iken %43’e yükseldi. Milei hükûmetinin önündeki zorluk, selefinin yapamadığını yaparak halkın inancını korumak olacaktır.
En Zengin Arjantinliler Milei’yi En Çok Onaylayanlar
Milei‘nin ilk kişisel onay oranı %48 iken Fernandez‘in görevdeki son yılında bu oran %18’dir. Fernandez‘in görevdeki ilk yılında Milei‘den daha yüksek bir onay oranı elde etmesi dikkat çekicidir (2020’de %56).
Milei‘nin destek tabanı selefinden çok daha farklı görünüyor. Tüm hane halkı gelir gruplarından Arjantinliler 2024’te Milei‘yi 2023’te Fernandez‘den daha fazla onaylıyor olsa da, Milei‘nin en zengin Arjantinliler arasında daha fazla hayranı var. Arjantin’in en zengin %20’lik kesimi arasında Fernandez döneminde onay oranı %8 iken Milei için bu oran %59. En yoksul %20’lik kesim arasında ise bu oranlar sırasıyla %30 ve %39.
Son on yılda, başka hiçbir ülkede yeni bir lider iktidara geldiğinde en zengin %20’lik kesimin en yoksul %20’lik kesime kıyasla onay oranlarında bu kadar keskin bir artış görülmemiştir. Milei, popülaritesindeki ilk yıl artışının hane halkı geliri açısından ne kadar eşitsiz olduğu gerçeği ortada.
Bununla birlikte, Arjantin’in son dört devlet başkanı, toplumun en zengin ve en yoksul kesimleri arasında dalgalı bir destek gördü. Eski Başkan Cristina Fernandez de Kirchner 2015 yılına kadar en yoksul %20’lik kesim arasında en zengin kesime kıyasla sürekli olarak daha yüksek onay oranlarına sahipti. Bu durum halefi Mauricio Macri döneminde ve Fernandez döneminde tekrar tersine döndü.
Milei‘nin serbest piyasa reformları Arjantin’in krizden etkilenen ekonomisini yeniden dengelemeye ve hükûmetin hesaplarını dengelemeye çalıştı. Milei‘nin görevdeki ilk yılında Arjantinliler ekonomik gelecekleri ve yaşam standartları konusunda daha olumlu düşünmeye başladılar. Ayrıca hükûmete karşı kaybettikleri güveni de büyük ölçüde geri kazandılar. Milei, ABD seçimlerinden bu yana seçilmiş Başkan Donald Trump‘ı ziyaret eden ilk yabancı lider olarak küresel sahnede önemli bir rol üstlendi.
Ancak Arjantin’in krizden etkilenen ekonomisinde gıda alamama gibi uzun süredir devam eden zorluklar devam ediyor. Belirleyici bir çoğunluk iş piyasasını olumsuz görmeye devam ediyor.
Kendisinden önceki başkanlar gibi Milei de, özellikle en zengin Arjantinliler arasında, selefine kıyasla kişisel onay oranlarında bir artış gördü. Ancak hem Macri hem de Fernandez görevdeki ikinci yıllarında kişisel onay oranlarında kayda değer düşüşler yaşadı. Milei‘nin önündeki zorluk, seçmenlerin kendisiyle birlikte kalmasını sağlamak olacak. Anlayacağınız bazı kesimler tarafından abartılarak anlatılan bir bahar havası yok orta yerde.