Avrupa’nın Son Pandası mı? Dev Panda ile Yakın Akraba Olan Yeni Bir Tür Keşfi…

İlk olarak 1970’lerde bulunan fosilleşmiş dişler aslında modern dev pandanın yeni ve oldukça büyük bir yakın akrabasına ait.

Yeni bir panda türü bilim insanları tarafından ortaya çıkarıldı ve bu türün şu anda bilinen son ve “en evrimleşmiş" Avrupa dev pandası olduğu belirtildi. Bu hayvan yaklaşık altı milyon yıl önce Bulgaristan’ın ormanlık sulak alanlarında hantal bir şekilde ilerliyordu.

Bulgaristan Ulusal Doğa Tarihi Müzesi‘nin adeta bağırsaklarından çıkarılan ve 1970’lerin sonunda Doğu Avrupa ülkesinde keşfedilen iki diş fosili, modern dev pandanın oldukça büyük bir akrabasına dair yeni kanıtlar sunuyor. Ancak günümüzün ikonik siyah-beyaz ayısının aksine, bu hayvan beslenmek için tamamen bambuya bağımlı değildi.

Bulguları hakemli Journal of Vertebrate Paleontology dergisinde yayımlanan Müze’den Profesör Nikolai Spassov, “Modern dev panda cinsinin doğrudan atası olmasa da, onun yakın akrabasıdır" diyor.

“Bu keşif, antik doğa hakkında hâlâ ne kadar az şey bildiğimizi ve paleontolojideki tarihi keşiflerin bugün bile beklenmedik sonuçlara yol açabileceğini gösteriyor."

Bir üst karnasiyal diş ve bir üst köpek dişinden oluşan dişler ilk olarak paleontolog Ivan Nikolov tarafından kataloglanmıştı. Nikolov, onlarca yıl önce kuzeybatı Bulgaristan’da ortaya çıkarıldıktan sonra bunları müzenin fosilleşmiş hazinelerine eklemişti. Bu yeni türe onun onuruna Agriarctos nikolovi adı verildi.

Profesör Spassov, “Elle belli belirsiz yazılmış tek bir etiketleri vardı," diye hatırlıyor. “Bulunduğu yerin ve yaşının ne olduğunu anlamam yıllarımı aldı. Sonra bunun bilinmeyen bir dev panda fosili olduğunu anlamam da uzun zaman aldı."

Dişlerin bulunduğu kömür birikintileri – ki bu birikintiler dişlere kararmış bir renk katmış – bu antik pandanın ormanlık ve bataklık bölgelerde yaşadığını gösteriyor.

Orada, Miyosen döneminde, büyük olasılıkla büyük ölçüde vejetaryen bir diyet tüketiyordu – ama sadece bambuya bağımlı değildi!

Modern pandayı besleyen temel ot fosilleri Avrupa fosil kayıtlarında, özellikle de Bulgaristan’ın geç Miyosen döneminde nadirdir. Ayrıca, dişlerin uçları odunsu sapları ezecek kadar güçlü görünmüyor.

Bunun yerine, bu grubun evrimsel geçmişinde bitkilere olan bağımlılığın artmasına yönelik genel eğilimle uyumlu olarak, muhtemelen daha yumuşak bitki materyalleriyle beslenmiştir.

Çevrelerini diğer büyük yırtıcılarla paylaşmaları, dev panda soyunu vejetaryenliğe doğru yönlendirmiş olabilir.

Profesör Spassov, “Diğer türlerle, özellikle etoburlarla ve muhtemelen diğer ayılarla olası rekabet, dev pandaların nemli orman koşullarında bitkisel gıdalara daha yakın gıda uzmanlaşmasını açıklıyor" diyor.

Makaleye göre, A. nikolovi‘nin dişleri yine de yırtıcılara karşı yeterli savunma sağlıyor. Buna ek olarak, köpek dişleri modern pandanınkilerle karşılaştırılabilir boyuttadır, bu da benzer büyüklükte veya sadece biraz daha küçük bir hayvana ait olduklarını düşündürmektedir.

Yazarlar, A. nikolovi‘nin neslinin iklim değişikliğinin bir sonucu olarak, muhtemelen ‘Messinian tuzluluk krizi‘ nedeniyle tükenmiş olabileceğini öne sürüyor. Akdeniz havzasının kuruduğu bu olay, çevredeki karasal ortamları önemli ölçüde değiştirdi.

Profesör Spassov, “Dev pandalar çok özelleşmiş bir ayı grubudur," diye ekliyor. “A. niklovi yaşam alanları ve yiyecek konusunda modern dev panda kadar uzmanlaşmamış olsa bile, fosil pandalar yeterince uzmanlaşmıştı ve evrimleri nemli, ağaçlık habitatlarla ilişkiliydi. Güney Avrupa’da Miyosen sonunda kuraklaşmaya yol açan iklim değişikliğinin son Avrupa pandasının varlığı üzerinde olumsuz bir etkisi olması muhtemeldir."

Çin’deki Pekin Üniversitesi‘nden yardımcı yazar Qigao Jiangzuo, bu tuhaf hayvanın kimliğinin Ursidae ayı ailesi içinde bir kabile olan Ailuropodini‘ye ait olarak daraltılmasına yardımcı olmaktan birincil derecede sorumluydu. Bu hayvan grubu en iyi yaşayan tek temsilcisi olan dev panda ile bilinse de, bir zamanlar Avrupa ve Asya’da yayılmışlardı. İlginç bir şekilde, yazarlar bu grubun dağılımı için iki potansiyel yol önermektedir.

Olası evrimsel yörüngelerden biri Ailuropodini‘nin Asya’dan çıkıp Avrupa’da A. nikolovi ile sonuçlanmasıdır. Ancak Profesör Spassov, paleontolojik verilerin “bu ayı grubunun en eski üyelerinin Avrupa’da bulunduğunu" gösterdiğini belirterek bu hipoteze dikkat çekmektedir. Bu durum, grubun Avrupa’da gelişmiş ve daha sonra başka bir cins olan Ailurarctos‘un atalarının geliştiği Asya’ya yönelmiş olabileceğini düşündürmektedir. Bu ilk pandalar daha sonra modern dev panda olan Ailuropoda‘ya dönüşmüş olabilir.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…