İYE'ler Son Derece Yaygındır...
10:50:37
Crispr ile Geliştirilmiş Virüsler İYE’lere Karşı Kullanılıyor
Antibiyotiklerin etkisini yitirmesiyle birlikte, bir şirket enfeksiyonlarla mücadele etmek için gen düzenleme ve bakteriyofajlara (bakterileri enfekte eden virüsler) yöneliyor. Locus‘un terapisi aslında altı fajdan oluşan bir kokteyl. Şirket, E. coli’ye karşı etkili olacak bir kombinasyonu tahmin etmek için yapay zekâ kullandı. Fajlardan üçü “litik”, yani E. coli hücrelerini enfekte ederek ve onların patlayarak açılmasına neden olarak çalışıyor. Diğer üçü ise etkinliklerini arttırmak için Crispr içerecek şekilde tasarlandı. Bu fajlar hedef hücrelerine girdikten sonra Crispr sistemini kullanarak E. coli genomundaki önemli bir bölgeye yerleşiyor ve bakterinin DNA’sını bozmaya başlıyor…
Bazı fajlar bakteri hücrelerine girme konusunda gerçekten iyidir ancak onları öldürme konusunda iyi değildir. Locus‘un CEO’su Paul Garofolo, “İşte gen düzenleme burada devreye giriyor,” diye açıklıyor. Terapinin “insan vücuduna ulaşması ve başka hiçbir şeye dokunmadan hedeflenen bir bakteri türünü ortadan kaldırması” gerektiğini söylüyor.
Faz 2 denemesinde, 16 kadın, İYE’ler (İdrar Yolu Enfeksiyonu) için yaygın olarak reçete edilen bir antibiyotik olan Bactrim ile birlikte üç günlük bir faj kokteyli aldı. İlk tedaviden sonraki dört saat içinde, idrardaki E. coli seviyeleri hızla düşmüş ve 10 günlük çalışma süresinin sonuna kadar korunmuştur. O zamana kadar, tüm katılımcıların İYE semptomları ortadan kalkmış ve 16 kadından 14’ünde E. coli seviyeleri iyileşmiş sayılacak kadar düşük olmuştur.
Bulgular 9 Ağustos’ta The Lancet Infectious Diseases dergisinde yayımlandı. ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı‘nın bir parçası olan Biyomedikal İleri Araştırma ve Geliştirme Kurumu veya BARDA, tedaviyi birlikte geliştiriyor.
İYE’ler son derece yaygındır ve kadınların yaklaşık yarısı yaşamları boyunca bir İYE geçirecektir. Enfeksiyonların yüzde 80’inden fazlasına E. coli neden olmaktadır ve 2022 tarihli bir raporda Dünya Sağlık Örgütü, E. coli’nin neden olduğu her beş İYE enfeksiyonundan birinin ampisilin, ko-trimoksazol ve florokinolonlar gibi standart antibiyotiklere karşı duyarlılığının azaldığını tespit etmiştir.
Faj tedavisi Gürcistan Cumhuriyeti ve Polonya’da yaygın olmakla birlikte ABD’de ruhsatlı değildir. Ancak ABD Gıda ve İlaç İdaresi‘nin izniyle bazı vakalarda deneysel olarak kullanılmaktadır. Faj terapisinin ticarileştirilmesinde karşılaşılan en büyük zorluk, genellikle hastalara göre kişiselleştirilmesi ve dolayısıyla ölçeklendirilmesinin zor olmasıdır. Tedavi için doğru fajı bulmak zaman alabilir ve ardından faj partilerinin yetiştirilmesi ve saflaştırılması gerekir. Ancak Locus‘unki gibi sabit bir kokteyl kullanmak, tedavinin daha kolay ölçeklendirilebileceği anlamına gelecektir.
Ve bir başka potansiyel faydası daha var. San Diego’daki California Üniversitesi‘nde tıp profesörü olan ve fajlar üzerinde çalışan ancak Locus terapisinin geliştirilmesinde yer almayan Saima Aslam, “Crispr ile güçlendirilmiş fajlar, bakteri genomunun bozulmasına izin verir ve bakterilerin fajlara karşı dirençli hale gelebileceği çeşitli mekanizmaları atlar” diyor. “Teorik olarak bu, faja dirençli bakterilerin yeniden büyümesini önleyebilir ve böylece daha etkili bir tedaviye yol açabilir.”