Pandeminin başlarında yaşanan toplu işten çıkarmalardan bu yana ABD’li işletmeler hızlı bir şekilde işçi alımına devam ediyordu.

Şimdi ise yavaşlıyorlar, iş ilanlarını geri çekiyorlar ve Federal Rezerv enflasyonla mücadele için faiz oranlarını agresif bir şekilde artırırken işe alım planlarını küçültüyorlar. Bu durum ekonominin genel görünümünü karartıyor; ancak özellikle iş hizmetleri, teknoloji, bankacılık ve emlak gibi beyaz yakalı sektörler için sorun teşkil ediyor ve personel sayıları Covid öncesi seviyelerin çok üzerinde.

Netflix, emlak komisyoncusu Re/Max Holdings ve sosyal medya platformu Snap‘in personel azaltımına gittiğini duyurmasıyla işten çıkarmalar çoktan başladı. Milken Enstitüsü baş ekonomisti William Lee, “Muhtemelen en kırılgan olan sektörler en hızlı işe alım yapan sektörlerdir" diyor ve özellikle beyaz yakalı sektörlere işaret ediyor. Şirketler “talebin çok güçlü olduğunu düşündükleri için alabildikleri kadar çok insanı işe aldılar" diyor ve bu dalgalanmanın ne kadar süreceğini yanlış hesapladılar.

Bu sonuç, işten çıkarmaların yükünü çekenlerin özellikle perakende, restoran ve otel gibi hizmet sektörlerindeki düşük ücretli işçiler olduğu pandemi çöküşü sırasında yaşananların tam tersi olacaktır. Bu durum, beyaz yakalıların geçmişe kıyasla işsizlik kuyruğuna düşme riskinin daha yüksek olduğu 1990’ların başındaki durgunluğu anımsatıyor.

Elbette ABD bir gerilemeden tamamen kaçabilir. Hükûmetin faaliyet ölçütlerinden biri ekonominin 2022’nin ilk yarısında küçüldüğünü gösterirken, bir diğeri büyümenin devam ettiğine işaret etti. İşverenler Ağustos ayında 315.000 kişilik istihdam yarattı ve açık iş sayısı rekor seviyelere yaklaştı.

Ancak Principal Financial Group tarafından yapılan bir ankete göre işverenlerin yaklaşık üçte ikisi resesyonun yaklaştığını düşünüyor. Tipik olarak başka bir iş bulabileceklerine dair güvenin bir işareti olan işten ayrılma oranı, bir yıldan uzun bir süredir en düşük seviyesine ulaştı. İş ilanları sitesi Indeed‘e göre, yeni iş ilanlarındaki artış son altı ayda yavaşladı, özellikle de beyaz yakalı olma olasılığı daha yüksek olan uzaktan çalışma için.

Daha genel olarak, şirketler gelecek yıl için öngörülen personel maliyetlerini düşürüyor, muhasebe ve müşteri desteği gibi alanlardaki iş ilanlarını ortadan kaldırıyor ve daha az kişiyi işe almayı veya işe alımları daha uzun bir zamana yaymayı hedefliyor, diyor personel firması UKG‘nin başkan yardımcısı Dave Gilbertson. “Dışarıda resesyona girebilecek sektörler var" diyor. “Yapacakları işe alım miktarında riskten kaçınıyorlar."

Birçok beyaz yakalı işveren, Covid-19’dan kaynaklanan personel boşluklarını doldurmanın çok ötesine geçti. Bu nedenle ABD işgücü – toplamda pandemi öncesi büyüklüğüne geri dönmüş olsa da – artık çok farklı bir bileşime sahip. Örneğin, eğlence ve konaklama sektöründe Şubat 2020’ye kıyasla yaklaşık 1,2 milyon daha az kişi istihdam ediliyor. Ancak profesyonel ve ticari hizmetlerdeki işler 1 milyondan fazla artmıştır.

Express Employment Professionals‘ın yetenek kazanımı ve elde tutma direktörü Stephanie Miller, bu son alanların bazılarında işverenlerin geçici personele geçtiğini ve bu pozisyonların genellikle bir gerileme döneminde ilk gidenler olduğunu söylüyor. Miller, 30 ila 90 günlük sözleşmeler için ilanlarda bir artış olduğunu, kalıcı işler için ise ilanların azaldığını fark etmiş.

Miller‘a göre şirketler bu sayede “iyi performans göstermeyen kişileri işten çıkararak tasarruf ediyor ve resesyona hazırlanıyorlar“.

ADP Araştırma Enstitüsü‘nün Stanford Dijital Ekonomi Laboratuvarı ile işbirliği içinde hazırladığı verilere göre, profesyonel ve ticari hizmetlerdeki maaş bordroları Temmuz’dan Ağustos’a yaklaşık 14.000 azalarak 2020’den bu yana ilk aylık düşüşü yaşadı. Rakamlar finansal hizmetler ve bilgi sektöründe de düşüş gösterdi.

Bank of America Corp. ABD ekonomi müdürü Michael Gapen, “Bence asıl soru şu: Belirli sektörlerde aşırı istihdam yaptınız mı?" diyor. “Veriler, eğer işe alım yaptıysanız, bunun muhtemelen eğlence ve konaklama sektöründen ziyade profesyonel ve ticari hizmetler gibi alanlarda olduğunu gösteriyor."

Büyük bir uyarı olduğunu kabul ediyor. Ekonomi son birkaç yılda beklenmedik şekillerde davrandı. Şirketler karantina sırasında milyonlarca kişiyi işten çıkardıktan sonra, yeniden açılma sırasında talebi karşılayacak kadar hızlı bir şekilde pozisyonları doldurmakta zorlandılar.

“Tabii ki bilmiyorduk," diyor Gapen. “Bunu daha önce hiç yaşamadık."

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…