19:34:48

Karşı Çıkanlar Bu Testleri Gereksiz Veya Zararlı Görebiliyor

Bebeklerde topuktan kan alınmasının temel nedeni, yenidoğan tarama testleri yaparak bazı genetik, metabolik ve hormonal hastalıkları erken teşhis etmektir. Bu taramalar sayesinde, erken tedavi ile ciddi sağlık sorunları önlenebilir…

Topuktan Kan Alınmasının Nedenleri

• Bu testlerle genellikle şu hastalıklar taranır:
• Fenilketonüri (PKU): Tedavi edilmezse zeka geriliğine neden olan bir metabolik hastalık.
• Konjenital hipotiroidi: Tedavi edilmezse beyin gelişimini olumsuz etkileyen tiroid hormonu eksikliği.
• Kistik fibrozis: Solunum ve sindirim sistemini etkileyen genetik bir hastalık.
• Orak hücre anemisi gibi bazı kan hastalıkları.
• Galaktozemi gibi metabolik hastalıklar.

Her ülke, taradığı hastalık sayısını kendi sağlık politikalarına göre belirler. Örneğin, ABD ve bazı Avrupa ülkelerinde 30’dan fazla hastalık taranırken, Türkiye’de bu sayı daha azdır.

Bu Uygulamayı Yapmayan Medeni Ülkeler Var mı?

Gelişmiş ülkelerde topuktan kan alma testleri genellikle standart bir uygulamadır. Ancak, taranan hastalıkların sayısı değişebilir. İskandinav ülkeleri, Almanya, Fransa, İngiltere, ABD, Kanada, Japonya, Avustralya gibi ülkelerde bu testler zorunludur.

Bunu uygulamayan medeni bir ülke yoktur, ancak bazı ebeveynler dini veya kişisel nedenlerle bu testi reddetmeyi tercih edebilir. Örneğin:
ABD’de bazı eyaletlerde aileler bu taramadan vazgeçebilir (istisnai durumlar).
Bazı Avrupa ülkelerinde test zorunlu değil ama şiddetle tavsiye ediliyor.

Özetle, gelişmiş ülkelerde bu test genellikle standart olup, tamamen reddeden medeni bir ülke bulunmamaktadır.

Topuktan kan alma testlerinin yerine kullanılabilecek bazı alternatif yöntemler var, ancak şu an için en yaygın, pratik ve güvenilir yöntem hâlâ topuktan kan alma işlemidir.

Alternatif Yöntemler:

1. Venöz Kan Alma (Damardan Kan Alma)
Yenidoğanın kolundaki veya elindeki damardan kan alınarak aynı testler yapılabilir.
Ancak damar bulmak zor olabilir ve bebek için daha stresli bir işlemdir.
Bu yüzden genellikle tercih edilmez.

2. İdrar Testleri
Bazı metabolik hastalıklar (örneğin fenilketonüri veya bazı amino asit metabolizma bozuklukları) idrardan tespit edilebilir.
Ancak hipotiroidi gibi hastalıklar için idrar testleri güvenilir değildir.
Geç teşhis riski olduğundan idrar testleri topuktan kan alma testinin yerini tam anlamıyla alamaz.

3. Tükürük Testleri
Genetik hastalıkların bir kısmı tükürük örneklerinden tespit edilebilir.
Ancak metabolik hastalıkların çoğu için tükürük testi yeterli değildir.
Bazı ülkelerde kistik fibrozis taraması için kullanılıyor.

4. Kordon Kanı Testi
Bebek doğduğunda göbek kordonundan alınan kanla bazı testler yapılabiliyor.
Örneğin, hipotiroidi ve bazı genetik bozukluklar kordon kanından tespit edilebilir.
Ancak fenilketonüri gibi metabolik hastalıklar için kordon kanı testleri yeterli değil.

Neden Hâlâ Topuktan Kan Alınıyor?

Topuktan alınan kan, küçük bir damla ile birçok hastalığı test etmeye olanak tanır.
Diğer yöntemler (damardan alma, idrar, tükürük, kordon kanı) tam anlamıyla tüm hastalıkları tarayamaz veya daha az güvenilirdir.
Hızlı, düşük maliyetli ve dünya çapında standartlaştırılmış bir yöntemdir.

Şu an için topuktan kan alma yöntemi en güvenilir ve pratik yöntem olmaya devam ediyor, ancak bilim ilerledikçe belki daha az invaziv alternatifler gelişebilir.

Bazı kişiler bilgi eksikliği, yanlış inanışlar veya komplo teorileri nedeniyle topuktan kan alma testine karşı çıkabiliyor. Özellikle aşı karşıtları, biyobankacılık komplolarına inananlar veya dini gerekçelerle karşı çıkanlar bu testleri gereksiz veya zararlı görebiliyor.

1. “Bebeğe İşkence Ediliyor” İddiası
❌ İddia: Bebeğin topuğundan kan almak acı vericidir, bebeği travmatize eder.
✅ Gerçek:
Topuk bölgesi sinir açısından fakir bir bölgedir, yani acı çok minimaldir.
Damardan kan almak veya parmak ucundan almak daha fazla acı verir ve bebeği daha çok huzursuz eder.
Ağrı hissini azaltmak için bebek emzirilir veya anne ten teması yaptırılır.

2. “Doğal Olmayan Müdahale” İddiası
❌ İddia: Bebeğin vücuduna müdahale edilmemeli, doğa bunu kendiliğinden çözmeli.
✅ Gerçek:
Fenilketonüri gibi hastalıklar doğa tarafından kendiliğinden düzelmez, erken teşhis edilmezse zekâ geriliği ve kalıcı hasarlar oluşur.
Konjenital hipotiroidi tedavi edilmezse bebeğin beyin gelişimi durur ve geri dönüşü olmayan hasar oluşur.
Doğa her zaman mükemmel değildir, bazen erken teşhis hayat kurtarır.

3. “Bebekten DNA Topluyorlar” İddiası
❌ İddia: Devlet veya ilaç şirketleri bebeklerin DNA’sını topluyor, biyolojik veri bankası oluşturuyor.
✅ Gerçek:
Alınan kan örnekleri yalnızca hastalık taraması için kullanılır.
Çoğu ülkede kan örnekleri belirli bir süre sonra imha edilir (Türkiye’de 1 – 2 yıl içinde, bazı ülkelerde 5 – 10 yıl içinde).
Genetik test yapılmaz, sadece belirli hastalıkların taraması yapılır.

4. “Benim Bebeğime Gerekmez” İddiası
❌ İddia: Bizim ailemizde böyle hastalıklar yok, bebeğime gerekmez.
✅ Gerçek:
Fenilketonüri, hipotiroidi, galaktozemi gibi hastalıklar genetik taşıyıcılıkla ortaya çıkabilir ve ailede görülmemiş olabilir.
Bebekte semptomlar geç ortaya çıkabilir, bu test erken teşhis için yapılır.
Tarama yapılmazsa bebeğinizin ciddi sağlık sorunları yaşama riski vardır.

Sonuçta Topuktan Kan Almak Hayat Kurtarır

Bu test bebeğe acı vermeyen, kısa süren, bilimsel olarak kanıtlanmış bir erken teşhis yöntemidir.
Karşı çıkanların çoğu yanlış bilgiye veya komplo teorilerine inananlardır.
Bu test sayesinde binlerce bebek hastalık nedeniyle zarar görmekten kurtuluyor.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…