03:26:40

Sadece Söylemle Gerçekleşmiyor

Bir ülkenin kalkınmışlığı genellikle çeşitli sosyo-ekonomik göstergelerle ölçülür. Bu göstergeler, bir ülkenin ekonomik, sosyal ve insan sermayesi gelişimini değerlendirmeye yardımcı olur. Bazı yaygın olarak kullanılan kalkınma göstergeleri şunlardır…

Farklı kuruluşlar ve araştırmacılar, farklı faktörleri göz önünde bulundurarak çeşitli kalkınma endeksleri oluşturmuştur. En yaygın kullanılan kalkınma endekslerinden bazıları:

1. İnsani Gelişme Endeksi (İGE)

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından hesaplanan İGE, bir ülkenin eğitim, sağlık ve gelir seviyelerine göre kalkınmışlık düzeyini ölçer. İGE, 0 ila 1 arasında bir değer alır ve 1 en yüksek kalkınmışlık düzeyini gösterir.

2. Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH)

Bir ülkenin bir yıl içinde ürettiği tüm mal ve hizmetlerin toplam değerini gösteren GSMH, bir ülkenin ekonomik büyüklüğünün bir ölçüsüdür. GSMH kişi başına düştüğünde, bir ülkenin kalkınmışlık düzeyi hakkında fikir verir.

3. Kişi Başına GSYİH

Bir ülkedeki GSYİH‘nın nüfusa bölünmesiyle elde edilir. Kişi başına GSYİH, bir ülkedeki ortalama yaşam standardını ölçer.

4. Beşeri Sermaye Endeksi (BSE)

Dünya Bankası tarafından hesaplanan BSE, bir ülkenin eğitim ve sağlık hizmetlerine erişim düzeyini, yetişkin nüfusun beceri seviyesini ve yaşam süresini ölçer. BSE, 0 ila 1 arasında bir değer alır ve 1 en yüksek kalkınmışlık düzeyini gösterir.

5. Ekonomik Karmaşıklık Endeksi (EKE)

Bir ülkenin ürettiği ve ihraç ettiği ürünlerin karmaşıklığını ölçen EKE, bir ülkenin ekonomisinin ne kadar çeşitlendirilmiş ve sofistike olduğunu gösterir. EKE, 0 ila 1 arasında bir değer alır ve 1 en yüksek kalkınmışlık düzeyini gösterir.

6. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH)

Birleşmiş Milletler tarafından 2015 yılında kabul edilen SKH‘ler, 2030 yılına kadar yoksulluğu sona erdirmek, eşitsizlikleri azaltmak ve çevreyi korumak gibi 17 hedefi kapsar. SKH‘ler, kalkınmanın sadece ekonomik büyümeyle sınırlı olmadığını, aynı zamanda sosyal ve çevresel boyutları da içerdiğini vurgulamaktadır.

7. Eğitim Düzeyi

Okuma yazma oranı, okula devam oranları, yükseköğrenim oranları gibi eğitim göstergeleri, bir ülkenin insan sermayesi gelişimini değerlendirmede önemli bir rol oynar.

8. Sağlık Hizmetleri ve Yaşam Beklentisi

Bir ülkedeki sağlık hizmetlerinin erişilebilirliği, sağlık hizmetlerinin kalitesi ve ortalama yaşam beklentisi gibi faktörler, kalkınmanın bir göstergesi olarak kabul edilir.

9. Yoksulluk Oranı ve Gelir Dağılımı

Yoksulluk oranı ve gelir dağılımı eşitsizliği, bir ülkedeki sosyal kalkınmanın ve adalete olan bağlılığın ölçüsü olarak kabul edilir.

Bunlar, bir ülkenin kalkınmışlık seviyesini değerlendirmek için kullanılan yaygın göstergelerden sadece birkaçıdır. Kalkınmışlık kavramı oldukça karmaşık olduğundan, birden fazla gösterge genellikle bir arada kullanılır ve tek bir göstergeye dayanmak yerine geniş bir perspektif sunar.

Bir ülkenin kalkınmışlık düzeyini değerlendirirken, bu ve diğer kalkınma endekslerinin yanı sıra siyasi istikrar, insan hakları, gelir eşitsizliği ve altyapı gibi diğer faktörleri de göz önünde bulundurmak önemlidir.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…