Çin, 2021'de yaklaşık üç milyar doz COVID-19 aşısı üretmeyi hedefliyor...
B ir haftadan fazla bir süredir Çin’de her gün ortalama 20 milyon insan COVID-19’a karşı aşılanmaktadır. Bu hızla aşılama yapabilseydi örneğin Birleşik Krallık nüfusunun tamamı altı günden biraz fazla bir süre içinde tüm nüfusunu aşılanmış olacaktı. Çin’deki aşılama çalışması şu anda dünya çapında her gün COVID-19 aşısı yapılan yaklaşık 35 milyon insanın yarısından fazlasını oluşturuyor.
Imperial College London‘daki Geleceğin Aşı Üretimi Araştırma Merkezi‘nde kimya mühendisi olan Zoltán Kis, bir aşı için “Bu üretim ölçeklerine yakın bir şey bilmiyorum. “Çin’in bu yüksek üretim hacmine ulaşmak için gereken üretim çabaları muazzam” diyor.
Çin’de uygulanan aşı dozlarının çoğu, her ikisi de Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından dünya çapında acil kullanım için onaylanmış iki aşıdan biridir. CoronaVac – Pekin firması Sinovac tarafından üretilen – şiddetli hastalık ve ölüme karşı klinik deneylerde COVID-19 semptomlarına karşı % 51 etkinliği göstermiştir. İkinci aşı ise kamu kuruluşu Sinopharm tarafından Pekin’de geliştirilmiş ve semptomatik hastalığa ve hastaneye yatmaya karşı % 79 oranında bir etkinlik göstermiştir.
Dünyaya aşı tedarik etmek
Zoltán Kis, Çin’in mevcut aşı üretim hızının potansiyel olarak küresel talepte önemli bir düşüş -rahatlama – yaratabileceğini söylüyor; Bu, “COVID-19 pandemisinin sağlık ve ekonomik yükünü azaltmada büyük bir adım olacaktır". Çin halihazırda 75’ten fazla ülkeye iki aşıdan 350 milyon doz tedarik etti ve DSÖ onayı şimdi her iki aşının da düşük gelirli ülkelere daha fazla dağıtımını sağlamalı.
Future Vaccine Manufacturing Research Hub‘da biyomalzeme bilimcisi olan Rongjun Chen, “Çin’in aşı kampanyası yavaş bir başlangıç yaptı, ancak hızla ivme kazandı” diyor. Nisan ayının ortasına kadar Çin, günde yalnızca yaklaşık beş milyon doz uyguluyordu.
Çin Ulusal Sağlık Komisyonu’ndan bir yetkiliye göre, ülke 2021’de yaklaşık üç milyar doz COVID-19 aşısı üretmeyi hedefliyor – ve bundan sonrasında ise yılda beş milyara kadar.
Kis, bu kadar yüksek üretim oranlarına ulaşmak için, hammadde tedarikinden aktif bileşenlerin üretilmesine, şişelerin doldurulmasına ve aşı merkezlerine dozların dağıtılmasına kadar tüm üretim ve dağıtım zinciri boyunca birçok şeyin belli bir plana göre işlemesi gerektiğini söylüyor. “Her şeyin doğru zamanda doğru yere ulaşması çok önemlidir.”
Büyüyen bir meydan okuma
Çin’in üretim kapasitesi, hem CoronaVac hem de Sinopharm aşısının inaktive edilmiş virüsten yapıldığı göz önüne alındığında özellikle dikkat çekicidir. Bilim insanları, bu tür aşıların üretilmesi için Pfizer veya Moderna aşıları gibi mRNA teknolojisine dayalı COVID-19 aşılarından daha fazla zaman ve çaba gerektirdiğini söylüyor. Kis, öldürülen virüsü üretmek için üreticilerin önce onu büyük biyoreaktörlerde canlı hücrelerde büyütmesi gerektiğini ve bunun aylar sürebileceğini açıklıyor.
Hong Kong Üniversitesi‘nden bir virolog olan Jin Dong-Yan, büyük kazanımlarını elde etmek için Çin’in muhtemelen grip ve hepatit A dahil olmak üzere diğer hastalıklara karşı inaktive virüs aşıları üretme kapasitesinden yararlandığını söylüyor.
6 Haziran itibariyle Çin, yaklaşık 1,4 milyarlık nüfusuna 778 milyon doz uygulamıştı. Mevcut hızla, tüm nüfusunu yaklaşık üç ay içinde tamamen aşılayabilir.
Ancak Avustralya’nın Sidney kentindeki New South Wales Üniversitesi‘nde epidemiyolog olan Raina Macintyre, bu hızı sürdürmenin pek mümkün olmadığını söylüyor. Şimdiye kadar aşılanan insanların çoğu, yetişkinlerin %87’sinin en azından ilk aşısını yaptırdığı Pekin gibi şehirlerde yaşıyordu, ancak aşılama kırsal alanlara ve küçük köylere doğru yöneldikçe işin zorlaşacağı görülüyor.