00:44:32

Araştırmalar, böbrek taşlarının çocuklar ve gençler, özellikle de kızlar arasında arttığını gösteriyor…

Doktorlar genç insanların neden daha yüksek risk altında olduğundan emin değiller, ancak ultra işlenmiş gıdalardan yüksek diyetler, aşırı antibiyotik kullanımı ve daha sıcak yazların bir kombinasyonu suçlu olabilir. Otuz yıl önce böbrek taşları orta yaşlı beyaz adamın hastalığı olarak kabul edilirdi. Şimdi ise doktorlar, özellikle yaz aylarında bu son derece acı verici durumdan muzdarip farklı bir hasta türüyle giderek daha fazla karşılaşıyor…

Yeni veriler, böbrek taşlarının, idrar yollarında sıkışabilen sert mineral ve tuz birikintilerinin, artık daha genç insanlarda, özellikle de genç kızlarda ortaya çıktığını gösteriyor.

Uzmanlar bu durumun neden daha fazla çocuk ve gençte görüldüğünden emin değiller, ancak çok işlenmiş gıdalarla beslenme, erken yaşta antibiyotik kullanımının artması ve iklim değişikliğinin daha fazla dehidrasyon vakasına yol açması gibi faktörlerin bir araya gelmesinin sorumlu olduğunu düşünüyorlar.

Doktorlar, yaz aylarında diğer mevsimlere kıyasla daha fazla böbrek taşı olan çocuk gördüklerini söylüyor.

Böbrek taşı, nefrolitiazis olarak da bilinen ve kalsiyum, oksalat ve fosfor gibi minerallerin idrarda birikerek kum tanesi kadar küçük ya da ciddi vakalarda golf topu büyüklüğünde sert sarımsı kristaller oluşturmasıyla ortaya çıkan metabolik bir hastalıktır. Bazı taşlar idrar yolundan sorunsuz bir şekilde çıkarken, diğerleri sıkışarak idrar akışını engelleyebilir ve şiddetli ağrı ve kanamaya neden olabilir.

Son yıllarda, ülke çapındaki hastaneler talebi karşılamak için çocukların ürologlar, nefrologlar ve beslenme uzmanlarıyla bir araya gelerek böbrek taşlarını tedavi etmek ve gelecekteki böbrek taşlarını önlemek için ihtiyaç duydukları bakımı alabilecekleri pediatrik “taş klinikleri" açmıştır.

Yetişkinlerdeki böbrek taşları metabolik sendrom, obezite, hipertansiyon ve diyabet gibi durumlarla bağlantılıdır.

Philadelphia Çocuk Hastanesi‘nde pediatrik ürolog olan Dr. Gregory Tasian, “Çocuklarda bunu görmüyoruz" dedi. “Normalde sağlıklıdırlar ve belirsiz nedenlerden dolayı ilk böbrek taşlarıyla gelirler."

ABD’deki çocuklarda nefrolitiazis araştırmalarının çoğu Tasian ve meslektaşları tarafından yürütülmekte ve nedenini bulmaya odaklanmaktadır. “Açıkçası çevremizde bu hızlı değişime neden olan bir şeyler değişti" dedi.

Ulusal Böbrek Vakfı‘na göre, ABD’deki insanların yaklaşık %10’u hayatlarının bir noktasında böbrek taşına sahip olacak. Taşlar 5 yaşından küçük çocuklarda da görülebilmektedir.

Şu anda 14 yaşında olan Chloe Carroll, bir dans resitali sırasında idrarında kan bulduğunda sadece 8 yaşındaydı. Doktorlar ona ilk böbrek taşını teşhis etti – altta yatan hiçbir tıbbi rahatsızlığı olmayan genç bir sporcu için sürpriz oldu.

Bir yıldan kısa bir süre sonra ikinci bir taşa yakalandı. 11 yaşında bir taş daha geliştirdi – üç taşın da ameliyatla alınması gerekiyordu.

Şu anda 14 yaşında olan Carroll, ameliyat olma korkusunu hatırlarken gözyaşları içinde, “Bunu tekrar tekrar yaşamak zorunda kalmak hâlâ sinir bozucu," dedi. “Ama bunun hayatın bir parçası olduğunu ve ilerlemeye devam etmem gerektiğini biliyorum."

Kaç çocuk böbrek taşı geliştirir?
Böbrek taşları çocuklarda yaygın değildir, ancak çoğu araştırma yetişkinlere odaklandığı için oran belirsizdir.

Bir tahmin, Tasian‘ın liderliğini yaptığı ve Güney Carolina’da nefrolitiazis için acil, yatarak veya cerrahi bakım alan yaklaşık 153.000 yetişkin ve çocuğu içeren 2016 tarihli bir çalışmadan geliyor.

Clinical Journal of the American Society of Nephrology‘de yayımlanan araştırma, böbrek taşı hastalığının yıllık insidansının 1997’den 2012’ye kadar %16 arttığını ve en büyük artışın 15-19 yaş grubunda görüldüğünü ortaya koymuştur. Bu yaş grubunda böbrek taşı görülme sıklığı kızlar ve kadınlar arasında %52 daha yüksekti. Hastalık 25 yaşından itibaren erkeklerde daha yaygın hale gelmiştir.

Genel olarak, böbrek taşı hastalığı riski erkek ve kız çocuklarda çocukluk döneminde iki katına çıkarken, kadınlarda 16 yıllık çalışma süresi boyunca yaşamları boyunca %45’lik bir risk artışı görüldü. Çalışmadaki siyah yetişkinler ve çocuklar da beyazlara göre daha yüksek oranlarda böbrek taşı geliştirmiştir.

Minnesota, Olmsted County’de yapılan ve 12-17 yaş arası çocuklarda böbrek taşı görülme oranının 1984’ten 2008’e kadar yılda %6 arttığını ortaya koyan bir çalışma da dahil olmak üzere başka çalışmalarda da benzer eğilimler bildirilmiştir.

Diyet böbrek taşı ile bağlantılı mı?
Uzmanlar, çocukların kötüleşen diyetlerinin bunda bir rol oynayabileceğine inanıyor.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…