Aşısı Ya da İlacı Yok...
Hindistan’da Domates Gribi Salgını…
COVID-19’un dördüncü dalgasının ortaya çıkma olasılığıyla karşı karşıya olduğumuz şu günlerde, Hindistan’ın Kerala eyaletinde 5 yaşından küçük çocuklarda domates gribi veya domates ateşi olarak bilinen yeni bir virüs ortaya çıktı. Bu nadir viral enfeksiyon endemik bir durumdadır ve hayatı tehdit etmediği düşünülmektedir; ancak COVID-19 pandemisinin korkunç deneyimi nedeniyle, daha fazla salgını önlemek için dikkatli bir yönetim arzu edilmekte.
Domates gribi virüsü COVID-19 ile benzer semptomlar gösterse de – her ikisi de başlangıçta ateş, yorgunluk ve vücut ağrıları ile ilişkilidir ve COVID-19’lu bazı hastalar ciltte döküntüler de bildirmektedir -, virüs SARS-CoV-2 ile ilişkili değildir. Domates gribi, viral bir enfeksiyondan ziyade çocuklarda chikungunya veya dang hummasının bir yan etkisi olabilir.
Virüs, çoğunlukla 1-5 yaş arası çocukları ve bağışıklık sistemi baskılanmış yetişkinleri hedef alan yaygın bir bulaşıcı hastalık olan viral el, ayak ve ağız hastalığının yeni bir varyantı da olabilir ve bazı vaka çalışmalarında bağışıklık sistemi baskılanmış yetişkinlerde bile el, ayak ve ağız hastalığı görülmüştür.
Domates gribi kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır ve tedavisi için özel bir ilaç bulunmamaktadır.
Domates gribi ilk olarak 6 Mayıs 2022’de Kerala’nın Kollam bölgesinde tespit edilmiş ve 26 Temmuz 2022 itibariyle yerel devlet hastaneleri tarafından 5 yaşından küçük 82’den fazla çocukta enfeksiyon görüldüğü bildirilmiştir.
Kerala’nın etkilenen diğer bölgeleri Anchal, Aryankavu ve Neduvathur’dur. Bu endemik viral hastalık, komşu eyaletler Tamil Nadu ve Karnataka’ya yönelik bir alarmı tetiklemiştir. Ayrıca, Bhubaneswar’daki Bölgesel Tıbbi Araştırma Merkezi tarafından Odisha’da 26 çocuğun – 1-9 yaş arası – hastalığa yakalandığı rapor edilmiştir. Bugüne kadar Kerala, Tamilnadu ve Odisha dışında Hindistan’da başka hiçbir bölge virüsten etkilenmemiştir. Ancak viral enfeksiyonun yayılmasını izlemek ve Hindistan’ın diğer bölgelerinde yayılmasını önlemek için Kerala Sağlık Bakanlığı tarafından ihtiyati tedbirler alınmaktadır.
Domates gribine yakalanan çocuklarda gözlenen başlıca semptomlar chikungunya ile benzerlik göstermekte olup yüksek ateş, döküntüler ve eklemlerde şiddetli ağrıları içermektedir.
Domates gribi adını, vücutta giderek büyüyerek domates büyüklüğüne ulaşan kırmızı ve ağrılı kabarcıkların ortaya çıkmasından almıştır. Bu kabarcıklar genç bireylerde monkeypox virüsünde görülenlere benzemektedir.
Domates gribinde ciltte tahrişe yol açan kızarıklıklar da görülür. Diğer viral enfeksiyonlarda olduğu gibi, diğer semptomlar arasında yorgunluk, bulantı, kusma, ishal, ateş, dehidrasyon, eklemlerde şişme, vücut ağrıları ve dangda görülenlere benzer yaygın grip benzeri semptomlar yer alır.
Bu semptomları gösteren çocuklarda dang, chikungunya, zika virüsü, varicella-zoster virüsü ve herpes tanısı için moleküler ve serolojik testler yapılır; bu viral enfeksiyonlar ekarte edildikten sonra domates virüsünün bulaştığı doğrulanır. Domates gribi, el, ayak ve ağız hastalığının yanı sıra chikungunya ve dengue ile benzerlik gösterdiğinden, tedavi de benzerdir – yani, izolasyon, dinlenme, bol sıvı ve tahriş ve döküntülerin giderilmesi için sıcak su süngeri. Ateş ve vücut ağrısı için parasetamol destekleyici tedavisi ve diğer semptomatik tedaviler gereklidir.
Viral enfeksiyonlar bu yaş grubunda yaygın olduğundan ve yakın temas yoluyla yayılma olasılığı yüksek olduğundan, çocuklar domates gribine maruz kalma riski altındadır. Küçük çocuklar da bebek bezi kullanımı, temiz olmayan yüzeylere dokunma ve doğrudan ağza bir şeyler sokma yoluyla bu enfeksiyona yatkındır. El, ayak ve ağız hastalığı ile benzerlikler göz önüne alındığında, çocuklarda domates gribi salgını kontrol altına alınmaz ve önlenmezse, bulaşma yetişkinlere de yayılarak ciddi sonuçlara yol açabilir.
Diğer grip türlerinde olduğu gibi domates gribi de çok bulaşıcıdır. Bu nedenle, domates gribi virüsünün Kerala’dan Hindistan’ın diğer bölgelerine yayılmasını önlemek için doğrulanmış veya şüpheli vakaların dikkatli bir şekilde izole edilmesi ve diğer ihtiyati adımların izlenmesi zorunlu. Enfeksiyonun diğer çocuklara veya yetişkinlere yayılmasını önlemek için semptomların başlamasından itibaren 5-7 gün boyunca izolasyon uygulanması gerekiyor. Önleme için en iyi çözüm, uygun hijyenin sağlanması ve çevredeki ihtiyaçların ve ortamın dezenfekte edilmesinin yanı sıra enfekte çocuğun oyuncaklarını, kıyafetlerini, yiyeceklerini veya diğer eşyalarını enfekte olmayan diğer çocuklarla paylaşmasının engellenmesidir.
İlaçların yeniden tasarlanması ve aşılama, özellikle çocuklar, yaşlılar, bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler ve altta yatan sağlık sorunları olanlarda viral enfeksiyonlara karşı halk sağlığının güvenliğini sağlamak için en etkili ve uygun maliyetli yaklaşımlar olarak değerlendiriliyor. Domates gribinin tedavisi veya önlenmesi için henüz hiçbir antiviral ilaç veya aşı mevcut değildir. Potansiyel tedavilere olan ihtiyacı daha iyi anlamak için ciddi sonuçlar ve sekeller için daha fazla takip ve izleme gerekli.