21:13:18

Meksika, Hâlâ Başarılı Olan Eski ve Muhteşem Bir Törene Ev Sahipliği Yapıyor

Danza de los Voladores (Uçanların Oyunu), Meksika’nın Veracruz kentinden kaynaklanan derin ruhani öneme sahip bir törensel ritüel dansı. Veracruz ve Puebla’nın bulunduğu bölgedeki Kolomb öncesi Totonac ve Huastec Kızılderilileri arasında ortaya çıkan bu gelenek, halen Meksika’nın dört bir yanında ve Nikaragua’ya kadar yayılmış bir şekilde dans edilmektedir…

Günümüzde en çok Veracruz’un Totonac halklarıyla, özellikle de Papantla’yla ilişkilendirilse de (bu nedenle adı verilmiştir), bu ilgi çekici danza muhtemelen Nahua, Huastec ve Otomi’nin icadıdır.

Danza de los Voladores’in orijinal önemi, diğer birçok Mezoamerikan ritüeli gibi, bereket, mısır ve hasat ile bağlantılıydı. Totonak efsanesine göre, Danza de los Voladores tanrıları yatıştırmak ve şiddetli kuraklığı sona erdirmek için bir yol olarak ortaya çıkmıştır. Bu teori belki de ritüelin neden en çok Tlazotlteotl, Xipe ve Totec gibi yağmur ve güneş tanrılarıyla ve Bahar Ekinoksu gibi önemli güneş olaylarıyla yakından ilişkili olduğunu açıklamaktadır.

Danza de los Voladores son yıllarda – çoğunlukla ticari amaçlarla da olsa – önemli ölçüde yeniden canlandırılmıştır ve günümüzde Meksika’nın kültürel mirası için o kadar önemlidir ki 2009 yılında UNESCO tarafından tanınmıştır.

Tipik olarak, çarpıcı kırmızı ve beyaz kıyafetler giymiş, sırasıyla güneş ve gökkuşağını temsil eden aynalı unsurlar ve gökkuşağı başlıklarıyla süslenmiş beş erkek (voladores veya “uçanlar") 30 metre yüksekliğindeki bir direğin tepesindeki bir platformda dans ederken, dördü kendilerini iple direğin tepesine bağlamaya devam eder. Caporal olarak bilinen 5. üye direğin tepesinde ya flüt çalar, ya davula vurur ya da şarkı söyler. Daha sonra 4 voladores – dünyanın ana yönlerini ve elementlerini temsil eden – kendilerini direkten geriye doğru fırlatarak yere doğru zarif – ama korkunç – inişlerine başlarlar. Oldukça kötü hesaplanmış gibi görünse de, her biri toplam 52 olan toplam 13 dönüş tamamlanır ve Aztek takviminin ‘Yüzyıl’ındaki yılları dahiyane bir şekilde yansıtır. Dansın sonunda, kendilerini direğe bağlayan ipler çözülürken direğin etrafında aşağı doğru dönerler.

Her ne kadar günümüz performansı orijinal yinelemelere yakın olsa da, yıllar içinde kuşkusuz değişiklikler olmuştur. İlk versiyonlar merkezi direk olacak bir ağacın kesilmesiyle başlarken (tsakáe kiki olarak bilinen süreç), artık bunun yerine kalıcı metal direklerin kullanıldığını görmek çok daha yaygındır. Dahası, ritüel bir zamanlar meditasyon ve kuşların taklit edilmesini içeren çok daha karmaşıkken, Nahua ve Otomí kültürlerinde direğe tırmanma öncesi dans yoktur. Diğer yinelemelerde beş yerine altı voladore bulunur.

Bazı akademisyenlere göre kostümleri ve müzikleri İspanyol etkisi gösterse de dansın kendisi neredeyse orijinal haliyle günümüze kadar ulaşmıştır. Dansın eski tarımsal bereket anlamı ortadan kalkmış olsa da, dansçı sayısının 4 ya da 6 olması, pusulanın dört noktası ile tepe ve dip noktalarına Hıristiyanlık öncesi ritüel yönelimi devam etmektedir.

Günümüzde Voladores de Papantla, Puerto Vallarta, Playa del Carmen ve Mexico City’nin Chapultepec Parkı gibi ülkenin turistik yerlerinde düzenli olarak gerçekleştirilen gösterileriyle popüler bir turistik cazibe merkezidir. Bununla birlikte, Veracruz’daki El Tajín’de her yıl düzenlenen Encuentro de Voladores, Veracruz’daki tarihi Papantla merkezi ve Puebla’daki Cuetzalán da dahil olmak üzere, ünlü ‘flyer’ları görmek için alışılmışın dışında pek çok yer vardır. Alternatif olarak, yılın belirli günlerinde Joyabaj, Chichicastenango veya Cubulco’da Palo Volador olarak bilinen Danza de los Voladores‘in Guatemala yorumunu bulabilirsiniz.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…