02:31:49

İnternet Arşivi Çevrimiçi Ödünç Verme Kütüphanesi Üzerine Mücadelede Temyizi Kaybetti

Pandeminin ilk günlerinde, Amerika genelindeki kütüphaneler geçici olarak kapatıldığında, dijital içeriklerin arşivlenmesiyle bilinen ‘Internet Archive‘ (İnternet Arşivi), taranmış kitap koleksiyonunu çevrimiçi olarak ücretsiz sunma fikriyle gündeme geldi. Ancak bu karar, kitap yayımcılarıyla uzun süren bir yasal savaşı başlattı.

Sonuç olarak, Çarşamba günü ABD İkinci Daire Temyiz Mahkemesi, İnternet Arşivi‘nin bu kitapları lisans anlaşması olmaksızın yeniden dağıtarak telif hakkı yasalarını ihlal ettiğine hükmetti. Bu karar, 2020 yılında büyük yayımcıların açtığı dava sonucunda alınmış ve daha geniş çaplı dijital arşivlerin yasallığı hakkında önemli bir emsal teşkil edebilir.

Amerikan Yayıncılar Birliği Başkanı Maria A. Pallante, bu gelişmenin ardından yaptığı açıklamada, “Davalı, tüm kitapların izinsiz dağıtımını ‘ödünç verme’ olarak adlandırmak istedi. Bu kararın sektöre olumlu etkisi olacak" dedi.

İnternet Arşivi, Mart 2023’te aldığı olumsuz mahkeme kararının ardından birçok eseri çevrimiçi kütüphanesinden kaldırmış, Eylül ayında ise kararı temyize götürmüştü. Arşiv, son temyiz başvurusunu Yüksek Mahkeme’ye taşıyabilir. İnternet Arşivi, kütüphanelerin kitapları ödünç verme hakkını savunmaya devam edeceğini ve karar üzerinde çalıştığını belirtti.

İnternet Arşivi, yaptığı savunmada dijital kütüphanesinin adil kullanım yasaları tarafından korunduğunu, bu hizmetin kamu yararına olduğunu öne sürdü. Ancak mahkeme bu savunmayı reddederek, eserin dönüştürücü kullanımı gerekçesiyle telif hakkı sahiplerinin türev eser haklarının ciddi ölçüde daraltılmasına yol açabileceği uyarısında bulundu.

İnternet Arşivi‘nin yıllardır uyguladığı sistem, pandemi sırasında kitapların sınırsız görüntülenmesine izin vermesiyle dikkat çekti. Bununla birlikte, Arşiv’in geleneksel kütüphanelerin aksine, yayımcılara herhangi bir lisans ücreti ödememesi davanın merkezinde yer aldı.

Brewster Kahle, ‘Internet Archive‘ kurucusu, “İnsanlar kitap yasakları ve kütüphanelerin fon kesintileri hakkında endişeli, ancak dijital kitaplara yalnızca lisansla erişime yönelik harekette ne olduğuna dair çok az farkındalık var" dedi.

Bu dava sadece kütüphaneler için değil, aynı zamanda yapay zekâ şirketlerinin türev içerik üretimi üzerindeki etkileriyle ilgili daha geniş bir tartışmanın fitilini ateşleyebilir.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…