17:03:50

Zona Aşılarının Bunamaya Karşı Koruduğuna Dair Kanıtlar Artıyor

Zona aşısı olmak daha önce demans riskinin azalmasıyla ilişkilendirilmişti ve şimdi yapılan bir araştırma, yeni aşının eski aşıya göre daha etkili bir şekilde bu hastalığı önlediğini gösteriyor…

En yeni zona aşısı, demans başlangıcını eski bir versiyona göre daha etkili bir şekilde geciktirebilir veya hatta önleyebilir.

Zona aşısı olmak daha önce de demanstan korunma ile ilişkilendirilmişti. Şimdi, 2017’den beri mevcut olan Shingrix adlı aşının, önümüzdeki altı yıl içinde bu hastalığa yakalanma riskini Zostavax adlı eski bir aşıya göre yüzde 17 daha fazla azalttığı görülüyor.

Zona, suçiçeğine neden olan ve vücutta kalan varisella-zoster virüsünün, bağışıklık sisteminin zayıfladığı bir zamanda, örneğin stresli olunduğunda ya da kemoterapi görüldüğünde yeniden aktif hale gelmesiyle ortaya çıkar. Bu da bazen enfekte olabilen veya yara izi bırakabilen ağrılı bir döküntüyle sonuçlanır.

Zona hastalığı riski yaşla birlikte arttığından, doktorlar genellikle ABD’de 50, Birleşik Krallık’ta 65 yaşında olan yaşlı kişilerin virüse karşı aşılanmasını ve yaklaşık altı ay sonra bir takviye yapılmasını önermektedir.

Yedi yıl öncesine kadar en yaygın aşı olan Zostavax, canlı bir virüse dayanıyordu. Farklı aşı türleri ile demans arasındaki bağlantılar tartışma konusu olsa da, çalışmalar bunun demans riskinin azalmasıyla ilişkili olduğunu ortaya koymuştur.

Son zamanlarda, birçok ülke Zostavax’ı daha etkili olan Shingrix lehine aşamalı olarak kaldırmaktadır. Bu, patojenden küçük bir DNA parçasının alındığı ve daha sonra proteinlerini üreten bakteri veya maya hücrelerine yerleştirildiği rekombinant bir aşıdır. Bunlar daha sonra vücutta bir bağışıklık tepkisini tetikler.

Bu aşının demans risklerini nasıl etkileyebileceğini öğrenmek isteyen Oxford Üniversitesi‘nden Maxime Taquet ve meslektaşları, ABD’de Kasım 2017’de rekombinant aşının piyasaya sürülmesinden sonra aşılanan 103.837 kişinin ve bundan önce aşılanan 103.837 kişinin tıbbi kayıtlarını topladı.

Daha sonra her iki grupta da ortalama yaşı 71 olan ve her iki zaman diliminde de zona aşısı olan 100.532 kişiyi seçmişler ve her iki aşıyı da olanları hariç tutmuşlardır.

Ekip, ilk zona aşısının ardından tıbbi kayıtlara baktığında, Kasım 2017’den sonra aşılananların önümüzdeki altı yıl içinde demans geliştirme olasılığının daha önce aşılananlara göre yüzde 17 daha az olduğunu tespit etti. Azalan risk altı yılın ötesine de uzanmış olabilir, ancak katılımcı sayısındaki düşüş nedeniyle araştırmacılar bu konuda bir çalışma yapmamıştır.

Her iki cinsiyette de benzer oranda zona görülmesine rağmen, yeni aşıdan özellikle kadınların yararlandığı görülmektedir.

Taquet, herpes zoster enfeksiyonlarının bunamaya katkıda bulunması ve dolayısıyla virüse karşı daha etkili koruma sağlayan aşının bunamayı da daha iyi önlemiş olması mümkün olmakla birlikte, risk azalmasının nedenlerinin belirsiz olduğunu söylüyor.

Kaliforniya’daki Stanford Üniversitesi‘nden Pascal Geldsetzer, insanların fiziksel aktiviteleri ve diyetleri gibi diğer önemli bilgileri sağlamayan tıbbi kayıtlara dayanmasına rağmen çalışmanın kapsamlı ve iyi yürütüldüğünü söylüyor. Demans riskini azaltabilecek sağlıklı yaşam tarzına sahip kişiler de daha etkili aşının çıkmasını bekleyebilirdi, diyor.

Ancak İngiltere’deki Edinburgh Üniversitesi‘nden Richard Lathe, birden fazla aşı türünün bunama oranlarının azalmasıyla ilişkili olduğuna dikkat çekiyor. Örneğin, tüberküloza karşı koruyan ve mesane kanserini tedavi etmek için kullanılabilen Bacillus Calmette-Guérin (BCG) aşısı, bunama riskinde yüzde 45’lik bir azalmayla ilişkilendirilmiştir.

Lathe, bu nedenle sonuçların, zonadan korunmanın özellikle demans riskimizi azaltmasından ziyade, aşıların vücuda genel bir bağışıklık desteği vermesinden kaynaklanabileceğini söylüyor.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…