Buraya Nenden Yerleşmek İstediler?..
14:34:42
Lazerler Guatemala yağmur ormanlarının altında gizlenmiş 650 kilometrekarelik devasa Maya alanını ortaya çıkardı…
Kuzey Guatemala’daki jeologlar, yaklaşık 1.700 kilometrekare genişliğinde ve Orta ve Geç Klasik Öncesi döneme (kabaca M.Ö. 1000 ila M.Ö. 250) tarihlenen devasa bir Maya alanı keşfettiler. Guatemala’nın kuzeyinde uçakla havadan yapılan bir araştırma, devasa bir Maya alanının keşfedilmesini sağladı.
Araştırmacılar, lazerlerin ışınlandığı ve yansıyan ışığın bir arazinin havadan görüntüsünü oluşturmak için kullanıldığı lidar – ışık algılama ve menzil belirleme – yöntemini kullandılar. Araştırmanın yazarlarından Carlos Morales-Aguilar, “…ilk kez siyasi ve ekonomik olarak bütünleşmiş ve Batı Yarımküre’nin başka yerlerinde daha önce hiç görülmemiş bir alan keşfedildi" dedi. Araştırmacılar bu teknolojinin Guatemala’da henüz keşfedilmemiş alanları keşfetmelerine yardımcı olmaya devam edeceğini umuyor.
Bulgular, araştırmacıların lidar – ışık algılama ve aralık belirleme – kullanarak uçakla gerçekleştirdikleri bir hava araştırmasının sonucudur; bu yöntemde lazerler ışınlanır ve yansıyan ışık bir arazinin havadan görüntüsünü oluşturmak için kullanılır. Bu teknoloji, lazerlerin kalın ağaç örtüsüne nüfuz edebildiği Guatemala’nın Mirador-Calakmul Karst Havzası‘ndaki yağmur ormanları gibi alanlarda özellikle faydalıdır.
Ekip, taramalardan elde edilen verileri kullanarak, Maya’ların muhtemelen yürüyerek geçtikleri160 kilometre uzunluğundaki geçitlerle birbirine bağlanan bölgeyi işaretleyen 1.000’den fazla yerleşim yeri tespit etti. Ayrıca, 5 Aralık’ta Ancient Mesoamerica dergisinde yayınlanan çalışmaya göre, birkaç büyük platform ve piramidin kalıntılarının yanı sıra su toplamak için kullanılan kanallar ve rezervuarlar da tespit edildi.
Austin’deki Texas Üniversitesi Coğrafya ve Çevre Bölümü‘nde doktora sonrası araştırmacı olan Carlos Morales-Aguilar Live Science‘a gönderdiği e-postada, lidar verilerinin “ilk kez siyasi ve ekonomik olarak bütünleşmiş ve Batı Yarımküre’nin başka yerlerinde daha önce hiç görülmemiş bir alanı" gösterdiğini söyledi. “Artık Guatemala’nın bu bölümünde Maya bölgesinin tüm manzarasını görebiliyoruz" dedi.
Peki, bu bölgeyi Mayaların ilk etapta buraya yerleşmek isteyecekleri kadar cazip kılan neydi?
Houston’daki Maya Ovaları Jeolojik Araştırmalar Enstitüsü‘nden jeolog Ross Ensley konuyla ilgşlş olarak gönderdiği bir e-postada, “Mayalar için Mirador-Calakmul Karst Havzası ‘Goldilocks Bölgesi’ydi" dedi. “Mayalar – bu bölgeye – yerleşti çünkü burası yerleşim için yaylaların ve tarım için alçak alanların doğru karışımına sahipti. Yaylalar, birincil yapı malzemeleri olan kireçtaşı için bir kaynak ve üzerinde yaşamak için kuru toprak sağladı. Ovalar ise çoğunlukla mevsimsel bataklıklar ya da bajolardan oluşuyor ve bu da sulak alan tarımı için alan ve teraslı tarımda kullanılmak üzere organik açıdan zengin toprak sağlıyordu."
Araştırmacılar daha önce Guatemala’daki Maya alanlarını taramak için lidar kullanmışlardı. 2015 yılında Mirador Havzası Projesi adlı bir girişim, El Mirador antik kentine odaklanarak havzanın güney kısmında iki büyük ölçekli araştırma gerçekleştirdi. Çalışmaya göre bu proje, ülkenin bu bölümünün 1.703 km kare alanının haritalanmasını sağladı.
Morales-Aguilar, “El Mirador antik kentinin ilk çıplak toprak modellerini oluşturduğumda aklım başımdan gitti," dedi. “Çok sayıda rezervuarı, anıtsal piramitleri, terasları, yerleşim alanlarını ve küçük höyükleri ilk kez gözlemlemek büyüleyiciydi."
Araştırmacılar lidar teknolojisinin Guatemala’nın yüzyıllardır gizemini koruyan bölümlerini keşfetmelerine yardımcı olacağını umuyor.
Tulane Üniversitesi Orta Amerika Araştırma Enstitüsü Müdürü ve araştırmada yer almayan bir antropolog olan Marcello Canuto verdiği demeçte, “Lidar bu bölgede arkeoloji için devrim niteliğinde, özellikle de görüşün sınırlı olduğu tropikal ormanlarla kaplıysa" dedi. “Araştırma yaparken genellikle geçidin küçük bir bölümünü görürüz, ancak lidar büyük ve doğrusal olan şeyleri görmemizi sağlar. Bu araştırma bölgeyi ilk kez görmemizi sağlıyor; bu verilere sahip olmamız dönüştürücü bir etki yaratıyor."