Bu Yıl Küresel Elektrikli Araç Satışları Düştü...
09:44:43
Politika elektrikli araçların benimsenmesinde kilit bir rol oynuyor...
Porsche geçtiğimiz ay Şili’nin Patagonya bölgesinde yeni bir pilot tesis gösterdi – otomobil üreten bir tesis değil, daha ziyade elektrik kullanarak hava ve sudan elde edilen geleneksel benzine sentetik bir alternatif olan e-yakıt üreten bir tesis. ExxonMobil ve diğer enerji şirketleriyle ortak bir proje olan tesis, Porsche’nin 14 Şubat’ta yaptığı basın açıklamasına göre, “iklim değişikliğiyle mücadelede, daha sürdürülebilir bir gelecek için umudun sembolüdür – ve bir Porsche motorunun müziğini de içerebilir".
Porsche gibi otomobil şirketlerinin e-yakıt ile sattıkları hayal, sürücülerin içten yanmalı motorlarını koruyabilecekleri ve aynı zamanda iklim değişikliğiyle mücadele edebilecekleri. Tek yapmaları gereken e-yakıta geçmek.
Gerçek şu ki, karayolu taşımacılığından kaynaklanan iklim kirliliğinin temizlenmesi söz konusu olduğunda, e-yakıt sihirli bir değnek değil. Elektrikli araçların yerini almak için çok pahalı ve verimsiz. Ve yakıldığında hâlâ gezegeni ısıtan karbondioksit emisyonları salıyor.
Bu eksikliklere rağmen e-yakıt, AB’nin 2035 yılına kadar içten yanmalı motorlu araçların satışını fiilen yasaklama planını raydan çıkarmayı ya da en azından geciktirmeyi başardı. İklim politikası neredeyse tamamlanmış bir anlaşmaydı ve nihai oylamanın yapılması bekleniyordu. Almanya son anda falsolu bir atış yaparak, geleneksel otomobillerin e-yakıtla çalıştıkları sürece yollarda kalmasına izin vermediği takdirde politikaya verdiği desteği geri çekti.
Bir aracın benzin deposu tıpkı benzin gibi sentetik e-yakıt ile doldurulabilir. E-yakıtla çalışan araçlar da benzin gibi egzoz gazı kirliliği üretir. Ancak e-yakıt yenilenebilir enerji ile üretilebilmektedir ki bu da e-yakıta yönelik iklim argümanının arkasında yatmaktadır. Ürettiği karbondioksit emisyonları, yakıtın yapım sürecinde potansiyel olarak iptal edilebilir ve bu da onu neredeyse karbon nötr hale getirir.
E-yakıt, havadan karbondioksit (CO2) ve su moleküllerinden hidrojen (H2) çekilerek yapılabilir. Bu CO2 ve H2 daha sonra petrol, gaz ve kömürün ana bileşeni olan hidrokarbonları oluşturmak için kullanılabilir. Porsche‘nin Patagonya tesisinde kullandığı alternatif bir yöntem ise karbondioksit ve hidrojeni kullanarak metanol elde etmek ve daha sonra bunu benzine dönüştürmektir.
Kulağa hoş geliyor, değil mi? Fosil yakıtlara alternatif oluşturmak için hava ve sudan yararlanmanın bir yolu. Sorun şu ki bu süreç çok fazla enerji tüketiyor. Ve dayandığı teknolojiler – karbon giderme tesisleri ve su moleküllerini ayırmak için elektrolizörler – hala engelleyici düzeyde
Yenilenebilir elektrik kullanılsa bile – ki hâlâ iklim hedeflerine ulaşmak için yeterli yenilenebilir enerji mevcut değil, bu süreçte elektriğin büyük bir kısmı boşa harcanıyor. Kâr amacı gütmeyen araştırma grubu Uluslararası Temiz Ulaşım Konseyi‘ne (ICCT) göre, enerji girdisinin yaklaşık yüzde 50’si elektriğin hidrojene dönüştürülmesi ve ardından hidrojenin e-yakıta dönüştürülmesi sürecinde kayboluyor.
Bu verimsizlik nedeniyle, e-yakıtla çalışan bir otomobil, aynı mesafeyi gitmek için bir elektrikli aracın kullanacağından çok daha fazla elektrik yakıyor. ICCT‘ye göre elektrikli araçlar yaklaşık dört kat daha fazla enerji verimliliği sağlıyor.
Bu verimsizlik önemli maliyetleri de beraberinde getiriyor. ICCT‘nin Yakıt Programı Direktörü Stephanie Searle‘e göre, bugün hiç kimse ticari ölçekte e-yakıt üretmiyor, ancak bunu yapmak muhtemelen litre başına yaklaşık 7 dolara – galon başına 25 dolardan fazla – mal olacaktır.
Searle, bu maliyetin “gülünç derecede yüksek" olduğunu ve e-yakıtın otomobil kirliliğini temizlemek için uygulanabilir bir seçenek haline gelmesi için yeterince düşmeyeceğini söylüyor. E-yakıtın yolcu taşımacılığının karbonsuzlaştırılmasında nasıl bir rol oynayabileceği sorulduğunda yanıtı netti: “kısaca, hiç“
Almanya’daki Karlsruhe Teknoloji Enstitüsü (KIT) Mikro Proses Mühendisliği Enstitüsü Direktörü Roland Dittmeyer‘den e-yakıt konusunda biraz daha iyimser bir açıklama geldi. Dittmeyer elektrikli bir araç kullanıyor ancak e-yakıtın güvenilir ve temiz bir elektrik şebekesine bağlı şarj altyapısına erişimi olmayanlar için yararlı bir alternatif olabileceğini düşünüyor.
KIT, ulusal bir girişimin parçası olarak e-yakıt üretiyor. Küçük tanıtım projesi Volkswagen, Audi, bir Ford yan kuruluşu, Shell ve diğer endüstriyel ortaklar tarafından da destekleniyor. Ancak araştırmanın odak noktası aslında otomobiller değil, uçaklar.
Hem Dittmeyer hem de Searle, e-yakıtın en iyi kullanım alanının havacılık olduğu konusunda hemfikir. Basına konuşan Dittmeyer, “Binek otomobiller için öncelik bataryada, ancak uzun bir mesafe boyunca bataryalarla uçma şansınız çok az" diyor.
Aküler, otomobillerin yenilenebilir enerjiyle çalışmasını sağlamanın kolay bir yoludur. Ancak batarya teknolojisi uçaklar için hâlâ çok ağır ve daha az kirletici bir şekilde havalanmak için büyük olasılıkla öncelikle alternatif yakıtlara güvenmeleri gerekecek. Dittmeyer, e-yakıtla çalışan otomobillerin etrafında dönen tüm dramanın, havacılık adına sentetik yakıt geliştirmek için gereken araştırmalardan uzaklaşabileceğinden endişe ediyor.
Bu arada Searle, AB‘nin iklim politikasında e-yakıt için bir boşluk yaratma çabasının, gaz tüketen arabaları yollarda tutmaya yönelik bir girişim olduğundan endişe ediyor. “Bunun içten yanmalı motoru kurtarmak ve ona bir gelecek yaratmak için bir oyalama tekniği olmasından korkuyoruz" diyor. Ve eğer içten yanmalı motorları yollarda tutarlarsa, düzenleyicilerin gerçekten e-yakıtla mı yoksa eski benzinle mi çalıştıklarını takip etmeleri çok zor olabilir.
Gördüğümüz gibi, politika elektrikli araçların benimsenmesinde kilit bir rol oynuyor. Çin ve Avrupa’daki birçok ülkenin sübvansiyonları azaltması nedeniyle bu yıl küresel elektrikli araç satışları düştü. Bu değişimden önce elektrikli araç satışları yükselişteydi ve 2022’de yüzde 60 artmıştı. Ne olursa olsun, Porsche hem e-yakıt hem de elektrikli araçlar üzerine bahis oynuyor. On yılın sonuna kadar satışlarının yüzde 80’inin elektrikli araçlardan oluşmasını planlıyor.