18:41:46

Sıra Sıra Binlerce Açık Hava Kulübesi

Amerikan gıda sisteminin fabrika çiftliklerine dönüşmesi yaklaşık bir asır öncesine dayanıyor ve İkinci Dünya Savaşı sonrasında hız kazandı. Ancak günümüzün fabrika çiftlikleri daha da aşırı bir boyut kazanmıştır. Kırk yıl önce, yılda 100.000 tavuk yetiştiren bir tesis büyük bir fabrika çiftliği olarak kabul edilirdi; şimdi ise tavukların dörtte üçünden fazlası yılda 500.000’den fazla hayvan satan devasa komplekslerde yaşıyor…

Bazı gözlemcilerin deyimiyle bu mega fabrika çiftlikleri daha çok tavuk megalopolislerine benziyor. Aynı durum inek ve domuz gibi gıda için yetiştirilen diğer hayvanlar için de geçerlidir.

Suyu ve havayı kirletti, hayvan barınaklarının yakınında yaşayan insanların yaşam kalitesini mahvetti. Orta Batı’nın biyolojik çeşitliliğe sahip çayırlık alanlarının çoğunun endüstriyel ahırlarda depolanan milyarlarca hayvan için yem yetiştiren soya ve mısır tarlalarına dönüştürülmesine yardımcı olarak tüm manzaraları değiştirdi. Gezegeni ısıtan emisyonların büyük bir bölümüne katkıda bulunuyor, başka bir zoonotik salgın riskini artırıyor ve hayvanların kendileri için anlaşılmaz, normalleştirilmiş acılara neden oluyor.

Gıda İçin Yetiştirilen Hayvan Sayısı İki Katına Çıktı:
2022’de ABD’de tavuk, inek, domuz ve hindi sayısı, 1987’deki 5.2 milyardan, nüfus sayım tarihinde ilk kez 10 milyarı aştı.

• Tavuk Tüketimi Hızla Arttı:
  1990’ların ortalarında ABD’de tavuk eti tüketimi, sığır etini geçti. Gıda için yetiştirilen hayvanların yaklaşık %90’ını oluşturan et tavukları, 2022’de 9.2 milyar adet ile ülkedeki en kalabalık kuş türü haline geldi.
• Mega Fabrika Çiftliklerinin Yükselişi:
  Her yıl, çiftlik hayvanları giderek daha büyük fabrika çiftliklerinde yoğunlaşıyor. 2022’de, et için yetiştirilen tavukların büyük çoğunluğu olan 7.2 milyar tavuk, mega fabrika çiftliklerinden gelmekte.

• Süt İnekleri Mega Çiftliklerde Yoğunlaşıyor:
  1987 ile 2022 arasında mega çiftliklerdeki süt ineklerinin sayısı 1 milyondan 6 milyonun üzerine çıkarken, diğer tüm ineklerin sayısı azaldı.
• Domuz Yetiştiriciliği Dramatik Şekilde Değişti:
  2022’de domuzların %90’ından fazlası mega fabrika çiftliklerinde yetiştirildi. İowa’da, domuz çiftliği sayısı azalırken, mega çiftliklerdeki domuz sayısı arttı.
• Fabrika Çiftliği Gübresi ve Atıkları Arttı:
  2002’de 650 milyar lbs olan fabrika çiftliği gübresi hacmi, 2022’de 941 milyar lbs’ye yükseldi. Gıda için yetiştirilen hayvanların sayısı arttıkça atıklar da artış gösteriyor.
• Tarım Alanları Azalıyor:
  1954’ten bu yana ABD’deki toplam tarım arazisi yüzde 24 oranında azaldı. Bu durum, mahsullerin ve hayvanların daha büyük ve hızlı büyümesini sağlayacak yöntemlerin geliştirilmesine bağlı.
• Soya ve Mısır Üretimi Arttı:
  Orta Batı tarım arazileri, çiftlik hayvanları için gıda yetiştirmeye daha fazla ayrıldı. Soya fasulyesi ekim alanı 1987’de 55 milyondan, 2022’de 85 milyona çıktı. Mısır ekim alanı ise aynı dönemde 65 milyon dönümden 85 milyon dönüme yükseldi.
• Toplam Tarım Arazisi Azaldı Buna Karşın Maliyet Arttı:
  Sanayileşmiş tarım, daha az toprakla daha fazla gıda elde etmemizi sağlasa da, fabrika çiftçiliği beraberinde kitlesel hayvan zulmü, kirlilik ve ekonomik eşitsizlik gibi maliyetleri getiriyor.

ABD’de tarım sistemi değişiyor ve bu değişim, çevresel, ekonomik ve sosyal açılardan dikkate değer etkiler yaratıyor. Fabrika çiftçiliği, sadece gıda üretimi değil, aynı zamanda çevre ve toplum üzerindeki etkileriyle de tartışmalara neden oluyor.

ABD’deki toplam tarım arazilerinin 1954-2022 yılları arasında yüzde 24 oranında azalarak 1,16 milyar dönümden 880 milyon dönüme düştü.

Ancak fabrika çiftçiliğini daha verimli hale getirmek, süpermarketteki fiyat etiketinde hesaba katılmayan korkunç maliyetleri de beraberinde getirdi: kitlesel hayvan zulmü, kirlilik ve ekonomik eşitsizlik.

Kendi koşullarında bile fabrika çiftçiliği, çok daha az hayvan ve daha fazla bitkisel gıda içeren, daha az toprak ve su gerektiren, daha az kirlilik ve iklimi ısıtan gazlar yayan ve ülkelerin iklime fayda sağlayan vahşi ekosistemler için arazi boşaltmasına olanak tanıyan bir sistemle karşılaştırıldığında hâlâ radikal bir şekilde verimsizdir.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…