16:51:36

Çığır Açan Güneş Enerjili Demiryolu Projesi Rayına Oturuyor

İsviçreli yetkililer, İsviçre’nin batısındaki bir demiryolu hattına çıkarılabilir güneş panelleri yerleştirmek için üç yıllık bir pilot projeye yeşil ışık yaktı. Benzersiz teknoloji diğer ülkelerde de ilgi uyandırıyor. Küçük bir özel girişim olan Sun-Ways, geçen hafta on ay süren prototip oluşturma, testler yapma, ölçümler yapma ve uzman değerlendirmeleri almanın ardından Federal Ulaştırma Ofisi‘nin (FOT) nihayet kendilerine Neuchâtel kantonunda trafiğe açık bir demiryolu hattında teknolojilerini test etmeye başlamaları için izin verdiğini doğruladı…

Şirket, çıkarılabilir güneş paneli sistemini 2025 baharından itibaren Neuchâtel kantonunun toplu taşıma şirketi transN tarafından işletilen hattın 100 metrelik bir bölümünde kullanmaya başlayacak. İlk üç yıllık test aşamasında, yerel şebekeye güç enjekte edebilmek için elektrik altyapısıyla birlikte raylar arasındaki traverslere 48 panel yerleştirilecek. İlk test aşaması için 681.000 $ bütçe ayrılmıştır.

Sun-Ways CEO’su Joseph Scuderi bunun dünyada bir ilk olacağını söyledi.

Verdiği demeçte Scuderi, “Üzerinden tren geçen bir demiryolu hattına ilk kez güneş panelleri yerleştirilecek” dedi.

Demiryolu rayları boyunca güneş panelleri yerleştirme fikri yeni değil. İtalya’dan Greenrail ve İngiltere’den Bankset Energy adlı iki şirket daha demiryolu traverslerine yerleştirilen fotovoltaik elemanları test ediyor. Ancak Sun-Ways, İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü Lozan EPFL ile işbirliği yaparak çıkarılabilir bir sistemin patentini alan ilk şirket oldu.

Şirketin güneş modülleri, demiryolu bakımında uzman Scheuchzer SA tarafından özel olarak tasarlanan bir demiryolu makinesi kullanılarak manuel veya mekanik olarak monte edilebiliyor. Şirket günde 1.000 m2’ye kadar güneş paneli kurabileceğini iddia ediyor. Güneş enerjisi tesisatının her bir elemanı, bakım çalışmalarına olanak sağlamak veya değiştirilmek üzere hızlı bir şekilde sökülebilmektedir.

Scuderi, “Herhangi bir zamanda bazı kaynakları yeniden yapmak, bir cıvatayı çıkarmak veya bir traversi değiştirmek için panelleri çıkarabilirsiniz” dedi.

Girişimci rahatlamış durumda zira projesi geçen yaz ciddi şekilde raydan çıkmıştı. Ulaştırma ofisi başlangıçta Sun-Ways‘in talebini, önerilen güneş enerjisi teknolojisi hakkında herhangi bir teknik referansa sahip olmadığı için ihtiyati tedbir olarak reddetti. Ancak özel olarak üretilmiş prototiplerin ve ek teknik raporların sunulmasının ardından test aşaması başlayacak.

Dünya çapında pilot projeler

Sun-Ways teknolojisine yönelik uluslararası ilgi giderek artıyor.

Scuderi, “Bazen olup bitenler beni biraz şaşırtıyor,” diyor. “İşler hızla ilerliyor.”

Firmasının Fransa’da start-up inovasyon ödüllerini kazanmasının ardından, devlete ait ulusal demiryolu şirketi SNCF ile bir güneş enerjisi pilot projesi şekillenmeye başladı. Sun-Ways Güney Kore, İspanya ve Romanya’da planlanan benzer projelerde yer alırken Çin, Tayland, Avustralya ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki potansiyel ortaklarla görüşmeler devam ediyor.

Firma İsviçre’de de depolara ya da sanayi sitelerine giden özel demiryolları için bir güneş paneli sistemi tasarladı. Vaud kantonundaki Aigle belediyesi, sanayi bölgesine hizmet veren özel demiryolunun 1.500 metrelik bir bölümüne güneş enerjisi santrali kurmak için bir fizibilite çalışması yürütmeyi kabul etti.

Enerji şebekesini besleme potansiyeli

Güneş enerjili demiryolu teknolojisi ne tür bir çevresel etki yaratabilir? Sun-Ways, panellerin İsviçre demiryolu ağının 5.317 kilometrelik kısmının tamamına kurulabileceğini iddia ediyor. Bu sayede ulusal demiryolu ağının yılda 1 Terawatt-saate (TWh) kadar güneş enerjisi üretebileceği ya da İsviçre’de tüketilen elektriğin yaklaşık %2’sini üretebileceği belirtiliyor.

FOT sözcüsü Mark Siegenthaler Sun-Way‘in uzun vadeli tahminlerini doğrulayamadı. Ancak verdiği demeçte, demiryolu altyapısının yakınında yenilenebilir enerji üretiminin “memnuniyetle karşılanması gerektiğini” söyledi.

Siegenthaler‘e göre öncelik, Sun-Ways ve transN‘in üç yıllık pilot uygulamadan, rayların yorulma ve aşınma açısından nasıl davrandığı ve ray sisteminin bakımı ve izlenmesinin zorlukları gibi kilit konularda deneyim kazanması.

Geçen yıl Uluslararası Demiryolları Birliği, panellerde mikro çatlaklar, demiryolu raylarının yanında daha yüksek yangın riski ve ek yansıyan gürültü gibi ortaya çıkabilecek potansiyel sorunların altını çizdi. Scuderi, girişiminin henüz pilot proje aşamasında olduğunu ve “teknolojiyi geliştirmek için şüphesiz çok şey öğreneceğiz” diye ısrar ediyor.

Güneş enerjisi alımının hızlandırılması

Güneş enerjisinin artırılması, İsviçre’nin 2050 net sıfır stratejisinin ana unsurlarından biridir. Yetkililer 2050 yılına kadar yılda 45 terawatt saat güneş ve rüzgar enerjisinden elektrik üretilmesini istiyor (2023’e göre yedi kat artış). Yakın zamanda İsviçre, ülke çapında güneş enerjisi kullanımını hızlandırmak için bir yasa çıkardı. İsviçre hükûmeti, çatılardan otoyollara ve hatta Alp Dağları’ndaki otlaklara kadar çeşitli yüzeylere panel kurulmasını destekliyor.

İsviçre Alplerinde ilk büyük ölçekli güneş enerjisi parkının inşasına başlandı

Dünyadaki diğer birçok ülkede olduğu gibi, İsviçre fotovoltaik pazarı da son zamanlarda güçlü bir şekilde büyüyor ve 2020’den bu yana güneş enerjisinden üretilen elektriğin yıllık artışı %40’ın üzerinde.

“Güneş enerjisinin gelişimi şu anda her yıl İsviçre’nin elektrik ihtiyacının %2-3’ünü karşılıyor. Böylece güneş elektriği, hidroelektrikle birlikte elektrik arzımızın ikinci ayağı haline geliyor. Artan tüketime rağmen 2050 yılına kadar güneş elektriği yıllık ihtiyacın %50’sini karşılayabilecek.” diyor İsviçre güneş enerjisi meslek birliği Swissolar‘ın CEO’su Matthias Egli.

İsviçre Enerji Vakfı tarafından Mayıs ayında yayımlanan ve Avrupa’da kişi başına düşen güneş ve rüzgar enerjisi üretimini inceleyen bir araştırmaya göre İsviçre, Malta, Romanya, Çek Cumhuriyeti, Slovenya, Slovakya ve Letonya’nın hemen önünde 22. sırada yer alıyor.

Güneş enerjisi söz konusu olduğunda İsviçre, güneş ışınlarından daha az yararlanan kuzey Avrupa ülkelerinden açık bir şekilde daha iyi performans gösteriyor. Hollanda, geçen yıl kişi başına İsviçre’nin iki katından fazla güneş enerjisi üreterek birinci oldu. Almanya da kişi başına güneş enerjisi üretiminde İsviçre’yi geride bırakıyor.

Vakfa göre sorun, İsviçre’nin yasal çerçevesi nedeniyle geri kalmış olması. Vakıf Mayıs ayında “Rüzgar ve güneş enerjisi santrallerine yapılacak yatırımlar için finansal ve planlama riskleri çok yüksek” diye yazdı. Haziran 2024’te seçmenler tarafından onaylanan ve yenilenebilir enerjinin gelişimini hızlandırmayı amaçlayan Elektrik Yasası gibi yeni mevzuatın “bağlayıcı hedefler ve yatırım dostu çerçeve koşulları” sağlamaya yardımcı olması gerektiğini de sözlerine ekledi.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…