12:10:59

Siyaset Bilimcilere Göre Elon Musk’ın Hükûmetin Verimliliği Hakkındaki Fikirleri Tamamen Yanlış

Elon Musk ABD hükûmetini daha verimli hale getirmekten bahsediyor, ancak siyaset uzmanları ülkeyi bir işletme gibi yönetmenin akılsızlık olacağını söylüyor. Elon Musk ABD hükûmetini daha verimli hale getirmeyi misyon edinmiş durumda ve olası ikinci bir Trump yönetiminde rol almak için kamuoyu önünde yaptığı konuşmalarda deregülasyon ve harcamaların azaltılması konularını öne çıkarıyor…

Milyarder, Pazartesi günü Los Angeles’ta düzenlenen All-In podcast Summit‘te canlı yayına katılarak verimlilik konusunda vaazlar verdi ve Trump‘ın olası hükûmet verimlilik komisyonunun başkanı olarak seçilmesi halinde federal harcamaları kısmak için iş zekâsından yararlanacağını öne sürdü.

Musk zirvede yaptığı konuşmada Trump‘ın olası bir zaferiyle ilgili olarak “Hayatta bir kez yaşanacak bir deregülasyon ve hükûmetin boyutunu küçültme fırsatımız var” dedi.

Ancak Business Insider‘a konuşan iki siyaset bilimci, Musk‘ın ABD hükûmetini özel bir işletme gibi yönetme arzusunun – birçok özel sektör profesyonelinin onlarca yıldır desteklediği bir yaklaşım – CEO’nun düşündüğü kadar kusursuz olmadığını söyledi.

Musk Trump‘a verdiği destekte 180 derece dönüş yaptı. Milyarder 2016 yılında Hillary Clinton‘ı desteklemiş ancak Trump‘ın kazanmasının ardından dönemin başkanının iki ekonomik danışma konseyinde görev almayı kabul etmişti. Daha sonra Trump‘ın çevre politikalarını gerekçe göstererek yönetimden ayrıldı.

Ancak Musk, Temmuz ayında Trump‘ı resmen desteklediğinden beri, X‘te defalarca hükûmetin verimliliğine duyulan ihtiyaç hakkında paylaşımlarda bulundu.

New Haven Üniversitesi‘nde siyaset bilimi ve kamu yönetimi alanında çalışan Patricia Crouse, “Tüm hükûmeti bir işletme gibi yönetebileceğiniz fikri, bu şekilde tasarlanmamıştır” dedi. “Federalizm sistemimiz çerçevesinde çalışmak zorundasınız.”

Bir işadamından siyasetçiye dönüşen Trump, ilk başkanlık kampanyasının büyük bölümünü özel sektördeki deneyiminin siyasete yaklaşımını yönlendireceği fikrine dayandırdı.

Belki yanlış yönlendirilmiş olsa da, her iki uzman da bunun tamamen temelsiz bir düşünce tarzı olmadığını söyledi. Akademisyenlere göre hükûmet pek çok açıdan verimsiz ve federal kurumların zaman ve para israf ettiği yönündeki suçlamalar her zaman yersiz değil.

Ancak siyaset bilimi uzmanları, hükûmeti daha çok bir işletme gibi çalıştırma çabasının ABD federalizminin temel bir unsurunu yanlış anladığını, kârın her şeyin başı olmadığını belirtiyor.

Güney Kaliforniya Üniversitesi‘nde siyaset bilimi profesörü olan Christian Grose, “Devlet neredeyse her zaman özel sektörden daha verimsizdir çünkü güdüleri farklıdır” dedi.

Kâr ve Koruma
ABD hükûmetinin bazı bölümlerini özelleştirme çabaları onlarca yıl öncesine dayanıyor. Günümüzün iş dünyası benzeri bir hükûmet arayışının kökleri, 1981 yılında Başkan Ronald Reagan tarafından ortaya atılan ve düzenlemeleri azaltan, hükümet harcamalarını kısan ve federal işgücünü küçülten ekonomi politikası Reaganomics‘e dayanmaktadır.

Koridorun diğer tarafı da benzer bir yaklaşımı 1993 yılında dönemin Başkan Yardımcısı Al Gore‘un hükûmet süreçlerini düzene sokmayı ve bürokrasiyi en aza indirmeyi amaçlayan Reinventing Government girişimini başlatmasıyla benimsedi.

Eski Başkan George W. Bush‘un da bir iş geçmişi vardı ve başkanlık öncesi servetini Teksas petrol endüstrisinde kazanmıştı. Bush göreve geldikten sonra, bazı sosyal hizmetleri inanç temelli gruplara devretmeyi amaçlayan İnanç Temelli ve Toplum Girişimi ile düzenlemeleri azalttı.

Grose, iş dünyası yanlısı zihniyetin yerel ve eyalet yönetimlerinde de mevcut olduğunu belirterek, özel sektör profesyonellerinin genellikle bu tür platformlarda valilik yarışlarına katıldığını sözlerine ekledi.

Siyasi uzmanlar, Musk gibi iş dünyası liderlerinin hükûmetin faaliyetlerinde sadece verimsizlik ve savurganlık görmesinin mantıklı olduğunu söyledi.

“Özel sektörde amaç kârdır. Ne kadar az verimli olursanız, o kadar az kârlı olursunuz,” diyor Grose. “Ancak özel sektördeki verimsizlik aynı şey değildir.”

Devletin işi para kazanmak değil, insanları düzenlemek ve güvende tutmaktır.

Grose, “Bazen bu ekonomik anlamda verimli değildir,” diye ekledi.

Grose, hükûmet ve işletmelerin çok farklı paydaşlara hizmet ettiğini de göz önünde bulundurun dedi. CEO’lar hissedarlara ve yönetim kuruluna hesap vermek zorundadır – başkan ise ülkedeki her Amerikalıya hesap vermek zorundadır.

Özelleştirilen devletin tuzakları
Crouse, Trump ve Musk‘ın federal kurumlarda büyük kesintiler yapabilmesi halinde sonuçların korkunç olabileceğini söyledi.

Crouse, “Hükûmeti tamamen bir işletme gibi yönetmeye karar verirseniz, yoksulluk ve işsizlik gibi şeylerin arttığını göreceksiniz çünkü herkes kendi başının çaresine bakacaktır” dedi.

Crouse, tüm hatalarına rağmen federal hükûmetin, kısmen devasa büyüklüğü sayesinde bir tür arıza emniyetine sahip olduğunu söyledi. Kritik devlet hizmetlerinin özel şirketlere yaptırılmasının, şirketin iflas etmesi halinde bu hizmetlerin ortadan kalkması riskini taşıdığını da sözlerine ekledi.

Crouse, “Bir işletme kendi kendini düzeltemez, en azından devlet kadar kolay düzeltemez” dedi.

Crouse, federal hükûmetin özelleştirilmesinin yolsuzluğun artmasına da yol açabileceğini söyledi ve buna örnek olarak kâr amaçlı hapishane sektörünü gösterdi. 2008 yılında iki Pennsylvania hakimi, doluluk oranını arttırmak için çocukları özel gözaltı merkezlerine gönderme karşılığında para kabul etmekten suçlu bulundu.

Crouse, “İşletmeler kâ elde etmek için vardır, bu nedenle kârlarını artırmak için ellerinden geleni yapacaklardır ve bunu yaparken tüketici zarar görürse, bu da işin bir parçasıdır,” dedi.

Grose, iş dünyasına benzer bir hükûmetle ilgili lojistik sorunların ötesinde, Musk‘ın bu hafta başındaki yorumlarının temelindeki duyguya şüpheyle yaklaştığını ve ikinci bir Trump başkanlığının “hayatta bir kez” deregülasyonla sonuçlanıp sonuçlanmayacağı konusunda şüphe duyduğunu söyledi.

Grose, Trump‘ın ilk döneminde bazı deregülasyonlara gitmiş olsa da, geleneksel bir Cumhuriyetçi iş adamı gibi davranmadığını, gümrük vergileri ve vergi indirimlerini örnek göstererek, bunların ulusal borcun artmasına yardımcı olduğunu söyledi.

Grose, “Geçmiş deneyimlerine dayanarak onun büyük bir bütçe kısıcısı olduğu benim için çok net değil” diye ekledi.

Hem Crouse hem de Grose, Musk‘tan iş tavsiyesi alma konusunda tereddütlerini dile getirerek, milyarderin 2022’de siteyi satın almasının ardından şimdi X olan Twitter’ın çöküşüne işaret etti.

Sonuçta her ikisinin de Amerika’yı yöneten 235 yıllık federalizmin özel işletmelerin karşılaştığı baskılarla başa çıkabilecek donanıma sahip olmadığını söyledi.

Crouse, “Benim korkum bunun çökmesi,” dedi.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…