Johnson & Johnson araştırmacılarına göre, hayvan deneklerinde zatürre gibi ciddi komplikasyonları önleyebilecek ilk çalışma olabilir

Şu anda en az yedi koronavirüs aşı adayı Aşama 3 denemelerine ulaşmış durumda. Bu da bizi bu ilaçlardan en az birinin etkili ve güvenli olacağına dair umutlanduruyor. Bu aşılardan üçü Çin’de, biri Rusya’da, diğer üçü ise Avrupa ve ABD’den geliyor. Rusya ve Çin, ilaçlarını acil kullanım için çoktan onay verdiler ve ilki, erken onay almak için zorlama kararını destekleyecek bilimsel verilerin eksikliği nedeniyle çok sayıda eleştiri aldı.

Amerika, Avrupa ve diğer ülkelerde test edilen üç ilaç şu anda Batı ülkelerinde COVID-19 yarışında ön sıralarda yer alıyor. Bunlar Moderna, Pfizer / BioNTech ve AstraZeneca / Oxford aşıları. Aşama 3’e ulaşan ilk deneysel aşılardan en az birinin COVID-19’un önlenmesi için onaylanacağına dair umut varken,bu yedi aşı adayından herhangi birinin gerçekten işe yarayacağına dair hiçbir garanti maalesef yok.

Neyse ki, testin çeşitli aşamalarında olan 160’tan fazla başka aşı adayı daha var, bu yüzden yukarıda bahsedilen ilaçların yedisi de başarısız olsa bile başarılı bir aşı için umutlar sönmeyecek. Diğer aşı adaylarından bazıları da yakında klinik deneylerin ileri aşamalarına ulaşmaya hazırlanıyor. Bu deneysel ilaçlardan biri bu ay 3. Aşamaya girecek ve diğerlerinden daha fazla gönüllü kaydedebilir. Daha da önemlisi, aşının arkasındaki araştırmacılar bunun, deneğin virüse doğrudan maruz kalmasının ardından ağır hastalıkları ve ölümü önleyebileceğini gösterebilen ilk ilaç olabileceğini söylüyor. Bununla birlikte, sonuçlar klinik öncesi deneylerden geldiğinden ve denekler insan olmadığından ötürü yine de büyük bir soru işareti var.

COVID-19 bağışıklığını ve aşı geliştirmeyi kapsayan ilk sonuçlar hayvan deneylerinden geldi. Araştırmacılar, yeniden enfeksiyona karşı bağılıklığın SARS-CoV-2’ye maruz kaldıktan sonra gerçekleştiğini kanıtlamak için rhesus makakları üzerinde çalıştılar. Oxford bilim insanları, aşılarının aynı tür maymunu virüse maruz bıraktıktan sonra virüsün alt solunum yollarına yayılmasını önleyebildiğini tespit ettiler.

Johnson & Johnson (J&J) araştırmacıları, hem aşılanmış hem de aşılanmamış hayvanlarda COVID-19’un evrimini incelemek için Suriyeli altın hamsterleri seçti ve ilacın aşı yapılan hamsterlarda ciddi hastalıkları önleyebileceğini gösterdi.

Bilim insanları, virüsün hamsterlerde ciddi bir COVID-19 vakasına neden olmasını önlemek için test edilen Ad26 aşı adayının tek bir dozunun yeterli olduğunu gördüler. Aşı, nötralize edici antikorlar oluşturarak istenen bağışıklık tepkisini ortaya çıkardı. J&J araştırmacıları Nature’da yayınlanan çalışmada, “Verilerimiz, Ad26-S.PP’nin tek bir aşılamasının hamsterlerde yüksek doz SARS-CoV-2 enfeksiyonundan sonra hastalığa karşı ciddi ve sağlam koruma sağladığını göstermektedir" sonucuna vardı. “Bildiğimiz kadarıyla, şiddetli SARS-CoV-2 pnömonisine ve ölüm oranına karşı aşı koruması daha önce bildirilmemiştir."

Araştırmacılar, hamsteri önklinik araştırmanın deneği olarak seçtiklerini çünkü makakların virüse maruz kaldıktan sonra şiddetli COVID-19 geliştirmediklerini açıkladılar. Çalışmada, “Şiddetli bir hastalık modeli, mevcut insan dışı primat meydan okuma modellerini tamamlamak için yararlı olacaktır çünkü viral replikasyona karşı koruma, ciddi hastalığa karşı koruma anlamına gelmez" deniliyor. “Gerçekten de, mevcut çalışmada hamsterların histopatolojik analizinde, akciğerdeki viral yükler 2. günden 7. güne azalırken, enflamatuar belirtileri bu süre boyunca artmaya devam etti ve sürekli kilo kaybıyla korelasyon gösterdi."

Araştırmacılar, elde edilen veriler, “Hamsterlerdeki ilerleyici hastalığın öncelikle enfeksiyonla tetiklenen ancak viral replikasyon azaldığında bile artmaya devam eden enflamatuar bir süreç olduğunu" gösteriyor diye açıkladı. Araştırmacılar, COVID-19 insanlarda ciddi bir klinik hastalık haline gelebileceğinden dolayı, aşı adayını “fulminan pnömoni ve mortalite dahil olmak üzere hastalığı preklinik modellerde" test etmenin önemli olduğu düşünülüyor.

Deneysel J&J ilacı, COVID-19’un şiddetli seyrini önleyebildi. Aşılanmış hamsterler, kontrol grubuna göre daha az kilo verdiler ve şiddetli pnömoni geliştirmediler. Ve en önemlisi deneklerin hiçbiri ölmedi.

Bu, aşı için umut verici bir gelişmedir. Aşıların temel amacı enfeksiyonları önlemektir, ancak insanlar aşılamadan sonra bile enfeksiyon kaparsa, aşılar yine de komplikasyon ve ölüm riskini azaltabilir. Şu anda klinik deneylerde olan herhangi bir aşı adayından henüz böyle bir sonuca sahip değiliz. J&J, Aşama 1/2 denemelerinin sonuçlarını henüz resmi olarak yayımlamadı.

Firma bu ayın ilerleyen günlerinde Aşama 3 denemesine geçecek ve çalışmaya 60.000 gönüllüyü dahil etmeyi umuyor. Buşimdiye kadarki en büyük aşı denemesi olacak. Koronavirüs aşısı denemeleri, etkilerini ve güvenliğini göstermek için ABD’de Aşama 3 denemelerine en az 30.000 gönüllüyü dahil edilmesi gerekmektedir. J&J şirketi, Demokratik Kongo Cumhuriyeti için yaptığı deneysel Ebola aşısı için kullanılan teknolojilerinin aynısını koronavirüs aşısı içinde kullanıyor.

J&J Yürütme Kurulu ve Bilimsel Baş Sorumlusu Paul Stoffels yaptığı açıklamada, “Bu ay başlaması planlanan Aşama 3 denemelerimizle, SARS-CoV-2 aşı adayımıza küresel erişim sağlamak için üretim ve dağıtım imkanlarımızı genişletmeye devam ediyoruz,"

ABD hükümeti, 100 milyon doz aşı için J&J yan kuruluşu Janssen ile 1 milyar dolarlık bir anlaşma yaptı. Anlaşma ayrıca hükûmete ilave 200 milyon doz sipariş etme seçeneği de sağlıyor.