21. yüzyılda araştırmacılar, endişe verici bir dizi çalışmayla Thwaites’in hızlı geri çekilişini belgelemeye başladı…

Bilim insanları, Antarktika’nın yüksek çökme riski ve küresel deniz seviyesine yönelik tehdidi nedeniyle “kıyamet günü buzulu" olarak adlandırılan buzulunun önümüzdeki yıllarda hızla geri çekilme potansiyeline sahip olduğunu ve potansiyel ölümüne eşlik edecek aşırı deniz seviyesi artışına ilişkin endişeleri artırdığını söylüyor.

Deniz seviyesini birkaç metre yükseltme kapasitesine sahip olan Thwaites Buzulu, gezegen ısındıkça su altı tabanı boyunca aşınıyor. Pazartesi günü yayımlanan bir çalışmada bilim insanları, buzulun geçmişinden gelecekte ne yapacağını öğrenmeyi umarak buzulun tarihsel geri çekilişini haritalandırdı.

Son iki yüzyılda bir noktada buzulun tabanının deniz tabanından ayrıldığını ve yılda 1,3 mil (2,1 kilometre) hızla geri çekildiğini buldular. Bu, bilim insanlarının son on yıl içinde gözlemledikleri oranın iki katıdır.

Çalışmanın başyazarı ve Güney Florida Üniversitesi‘nde deniz jeofizikçisi olan Alastair Graham bir basın açıklamasında, bu hızlı parçalanmanın muhtemelen “20. yüzyılın ortaları kadar yakın bir zamanda" meydana geldiğini söyledi.

Bu da Thwaites‘in yakın gelecekte, kendisini kontrol altında tutmaya yardımcı olan deniz tabanı sırtını geçtikten sonra hızlı bir geri çekilme yaşayabileceğini gösteriyor. British Antarctic Survey‘den deniz jeofizikçisi ve çalışmanın ortak yazarlarından Robert Larter, “Thwaites bugün gerçekten tırnaklarıyla tutunuyor ve buzul yatağındaki sığ bir sırtın ötesine çekildiğinde gelecekte küçük zaman ölçeklerinde – bir yıldan bir sonrakine dahi – büyük değişiklikler görmeyi beklemeliyiz" dedi.

Batı Antarktika’da bulunan Thwaites Buzulu, Dünya’daki en geniş buzullardan biridir ve Florida eyaletinden daha büyüktür. Ancak NASA‘ya göre, deniz seviyesini 16 metreye kadar yükseltmeye yetecek kadar buz tutan Batı Antarktika buz tabakasının sadece bir bölümü. İklim krizi hızlandıkça, bu bölge hızlı erimesi ve yaygın kıyı tahribatı kapasitesi nedeniyle yakından izlenmeye başlandı.

Thwaites Buzulu‘nun kendisi de on yıllardır bilim insanlarını endişelendiriyor. Araştırmacılar 1973 gibi erken bir tarihte buzulun çökme riskinin yüksek olup olmadığını sorgulamışlardı. Yaklaşık on yıl sonra, buzul kuru bir kara yerine deniz tabanına oturduğu için sıcak okyanus akıntılarının buzulu alttan eritebileceğini ve buzulun alttan dengesinin bozulmasına neden olabileceğini keşfettiler. Bu araştırma nedeniyle bilim insanları Thwaites çevresindeki bölgeyi “Batı Antarktika buz tabakasının zayıf karnı" olarak adlandırmaya başladılar.

21. yüzyılda araştırmacılar, endişe verici bir dizi çalışmayla Thwaites‘in hızlı geri çekilişini belgelemeye başladı. 2001 yılında uydu verileri, topraklama hattının yılda yaklaşık 0,6 mil (1 kilometre) geri çekildiğini gösterdi. 2020 yılında bilim insanları, ılık suyun gerçekten de buzulun tabanından akarak onu alttan erittiğine dair kanıtlar buldular.

Ardından 2021’de yapılan bir araştırma, buzulu dengelemeye ve buzun okyanusa serbestçe akmasını engellemeye yardımcı olan Thwaites Buz Sahanlığı‘nın beş yıl içinde parçalanabileceğini gösterdi. British Antarctic Survey‘de oşinograf olan Peter Davis 2021’de CNN‘e verdiği demeçte, “Uydu verilerinden, buz sahanlığı yüzeyine yayılan bu büyük kırıkları görüyoruz, esasen buzun dokusunu zayıflatıyor; bir tür ön cam çatlağı gibi" dedi. “Buz sahanlığı boyunca yavaşça yayılıyor ve sonunda birçok farklı parçaya ayrılacak."

Bir haber bültenine göre, Thwaites‘in son zamanlarda düşünülenden çok daha hızlı bir şekilde geri çekilebileceğini öne süren Pazartesi günkü bulgular, Houston büyüklüğünde bir su altı alanını haritalayan aşırı koşullarda 20 saatlik bir görevde belgelendi.

Graham, bu araştırmanın “hayatta bir kez yapılan bir görev" olduğunu, ancak ekibin deniz tabanından örnekler toplamak için yakında geri dönmeyi umduğunu, böylece önceki hızlı geri çekilmelerin ne zaman gerçekleştiğini belirleyebileceklerini söyledi. Bu, bilim insanlarının daha önce değişime uğramasının yavaş olacağını varsaydıkları “kıyamet günü buzulu“nda gelecekte meydana gelebilecek değişiklikleri tahmin etmelerine yardımcı olabilir – Graham bu çalışmanın bunu çürüttüğünü söyledi. Graham, “Thwaites’e atılan küçük bir tekme büyük bir tepkiye yol açabilir" dedi.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…