09:06:21

Microsoft’un Majorana 1 Çipi Kuantum Bilişimde Yeni Bir Yol Açıyor

Microsoft, bugün yeni Topolojik Çekirdek mimarisiyle çalışan dünyanın ilk kuantum çipi Majorana 1’i tanıttı. Şirket, bu teknolojinin kuantum bilgisayarları yıllar içinde, on yıllar beklemeden anlamlı ve endüstriyel ölçekli sorunları çözebilecek hale getireceğini öngörüyor…

Bu çip, dünyanın ilk topoiletkenini (topoconductor) kullanıyor. Topoiletken, Majorana parçacıklarını gözlemleyip kontrol edebilen devrim niteliğinde bir malzeme türü olup, daha güvenilir ve ölçeklenebilir kübitler (kuantum bilgisayarlarının temel yapı taşları) üretmeye imkân tanıyor.

Microsoft, topoiletkenlerin ve bu malzemeyle üretilen yeni nesil çiplerin, milyonlarca kübite ölçeklenebilen ve karmaşık endüstriyel ve toplumsal sorunları çözebilen kuantum sistemlerinin gelişimine öncülük edebileceğini belirtiyor. Bu durum, yarı iletkenlerin bilgisayar ve elektroniklerin gelişimine yaptığı etkiyle karşılaştırılıyor.

Kuantum Çağı İçin Transistör

Microsoft teknik uzmanı Chetan Nayak, bu sürecin başlangıcını şöyle açıklıyor:

“Bir adım geri çekilip ‘Tamam, kuantum çağı için transistörü icat edelim. Hangi özelliklere sahip olması gerekiyor?’ diye düşündük. İşte buraya böyle geldik –yeni malzeme katmanımızın özel bileşimi, kalitesi ve kritik detayları sayesinde yeni tür bir kübit ve nihayetinde tamamen yeni bir mimari geliştirebildik.”

Majorana 1’in sunduğu yeni mimari, avuca sığabilecek bir çip üzerinde milyonlarca kübit barındırmayı mümkün kılıyor. Bu, dönüştürücü nitelikte gerçek dünya çözümleri sunabilecek kuantum bilgisayarların önünü açıyor. Örneğin:

• Mikroplastikleri zararsız yan ürünlere ayırmak,
• İnşaat, üretim ve sağlık sektörleri için kendini onaran malzemeler icat etmek.

Mevcut klasik bilgisayarlar topluca bile bir milyon kübitli bir kuantum bilgisayarın yapabileceklerini gerçekleştiremiyor. Nayak, gerçekten önemli problemleri çözebilmek için milyon kübite ulaşmanın şart olduğunu belirtiyor:

“Kuantum alanında yaptığınız herhangi bir şeyin milyon kübite giden bir yolu olmalı. Aksi takdirde, ölçeklenmeye çalışırken duvara toslarsınız. Biz milyon kübite ulaşmanın yolunu bulduk.”

Yeni Bir Madde Durumu: Topoiletkenler

Topoiletkenler, katı, sıvı veya gaz olmayan, tamamen yeni bir madde durumu yaratabilen özel bir malzeme sınıfıdır. Bu durum, daha kararlı, küçük, hızlı ve dijital olarak kontrol edilebilen kübitler üretmek için kullanılıyor. Bu teknoloji, geleneksel yöntemlerin gerektirdiği tavizleri ortadan kaldırıyor.

Microsoft araştırmacıları, Nature dergisinde yayımlanan yeni bir makalede, topolojik kübitlerin kuantum özelliklerini oluşturma ve hassas şekilde ölçme sürecini detaylandırıyor. Bu, pratik kuantum bilgisayarlar için temel bir adım olarak değerlendiriliyor.

Bu çığır açan gelişme, indiyum arsenit ve alüminyumdan oluşan tamamen yeni bir malzeme katmanının atom atom tasarlanıp üretilmesini gerektirdi. Microsoft, bu süreçte Majorana parçacıklarını yaratmayı ve onların eşsiz özelliklerinden yararlanmayı başardı.

Topolojik Çekirdek, donanım seviyesinde hata direnci içerecek şekilde tasarlanmış olup, kuantum sistemlerinde daha yüksek güvenilirlik ve istikrar sağlıyor.

Dijital Kontrollü Kuantum Hesaplama

Kuantum bilgisayarların ticari anlamda kullanışlı hale gelebilmesi için milyonlarca kübitin trilyonlarca işlem yapabilmesi gerekiyor. Ancak mevcut yöntemler, her kübitin hassas analog kontrolüne dayandığı için büyük ölçekli sistemler oluşturmayı zorlaştırıyor.

Microsoft ekibi, geliştirdiği yeni dijital ölçüm yöntemi sayesinde, kübitlerin dijital olarak kontrol edilmesini sağlıyor. Bu da kuantum hesaplamayı yeniden tanımlıyor ve basitleştiriyor.

Microsoft, yıllar önce riskli ancak büyük ödüllü bir tercih yaparak topolojik kübit tasarımını seçtiğini belirtiyor. Bugün bu strateji sonuç vermeye başladı. Şirket, şimdiden sekiz topolojik kübiti tek bir çipe yerleştirmeyi başardı ve bu mimarinin milyonlarca kübite ölçeklenebileceğini vurguluyor.

Microsoft teknik uzmanı Matthias Troyer, stratejilerinin sadece akademik öncülük değil, ticari etki yaratmak olduğunu belirtiyor:

“En başından beri ticari etkiye sahip bir kuantum bilgisayar yapmayı hedefledik. Yeni bir kübit gerektiğini biliyorduk. Ölçeklenmemiz gerektiğini biliyorduk.”

Bu yaklaşım, Microsoft’un ABD Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı (DARPA) tarafından ticari anlamda ölçeklenebilir kuantum sistemleri geliştirebilecek şirketlerden biri olarak seçilmesini sağladı.

Şirket, DARPA’nın US2QC (Utility-Scale Quantum Computing – Kullanışlı Ölçekli Kuantum Bilgisayarı) programında final aşamasına geçmeye hak kazanan iki şirketten biri oldu. Program, hata toleranslı ve ticari olarak faydalı ilk kuantum bilgisayarını geliştirmeyi amaçlıyor.

“Bize Doğrudan Cevabı Veriyor"

Microsoft, kendi kuantum donanımını geliştirmenin yanı sıra, Quantinuum ve Atom Computing ile iş birliği yaparak mevcut kuantum sistemlerinde önemli bilimsel ve mühendislik ilerlemeleri kaydediyor.

Azure Quantum, yapay zekâ, yüksek performanslı bilgi işlem ve kuantum platformlarını bir araya getirerek müşterilere bilimsel keşifleri ilerletme imkânı sunuyor.

Ancak, gerçek anlamda devrim niteliğinde çözümler için milyonlarca kübitli bir kuantum bilgisayar gerekiyor. Microsoft, bu hedefin artık on yıllar değil, sadece birkaç yıl içinde gerçekleşebileceğini söylüyor.

Milyon kübitli kuantum bilgisayarlar, doğanın işleyişini inanılmaz bir hassasiyetle matematiksel olarak modelleyebildiği için, şu anki klasik bilgisayarların çözemediği bazı kimya, malzeme bilimi ve endüstriyel problemleri çözebilecek:

• Korozyon ve çatlakların oluşumunu anlamak, kendini onaran köprüler, uçak parçaları, telefon ekranları geliştirmek,
• Plastikleri zararsız bileşenlere dönüştürebilecek evrensel bir katalizör tasarlamak,
• Enzimleri tarım ve sağlıkta daha etkin kullanarak küresel açlığı önleyecek çözümler geliştirmek.

Troyer, kuantum bilgisayarların mühendisler, bilim insanları ve şirketler için devrim niteliğinde olacağını şu sözlerle açıklıyor:

“Herhangi bir şirket, herhangi bir şeyi ilk seferde mükemmel tasarlayabilir. Kuantum bilgisayar size doğrudan cevabı verir.”

Microsoft, kuantum bilgisayarların YZ’ya doğanın dilini öğreteceğini ve YZ’nın doğrudan en iyi çözümleri sunabileceğini öngörüyor.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…