1 94 ülkede yapılan ön analizlerde, maskelerin tavsiye edilmediği yerlerde, ilk vaka bildirildikten sonra kişi başına koronavirüs ölümlerinde haftalık %55’lik bir artış görülürken, kültürlerinde maske takmak veya maske takmayı destekleyen yönergeleri olan ülkelerdeki bu oran %7’yi buldu. Washington Üniversitesi‘nden bir modelleme çalışması, nüfusun %95’inin halka açık yerlerde yüz maskesi takması durumunda ABD’nin Aralık ayına kadar yaklaşık 67.000 koronavirüs ölümünü önleyebileceğini öngördü.

Bilim: Yüz maskeleri koronavirüs bulaşmasını önleyebilir ve hayat kurtarabilir.

Ancak tüm maskeler eşit düzeyde koruma sağlamaz.

İdeal yüz maskesi, insanların koronavirüsü başkalarına geçirmesinin birincil yöntemi olan öksürük veya hapşırmadan kaynaklanan büyük solunum damlacıklarının yanı sıra, insanlar konuşurken veya nefes verirken üretilen ve aerosol adı verilen daha küçük havadaki partikülleri engeller.

Dünya Sağlık Örgütü, sağlık çalışanları, yaşlılar, altta yatan sağlık sorunları olan kişiler ve koronavirüs testi pozitif çıkan veya semptom gösteren kişiler için tıbbi maske önermektedir. WHO‘ya göre bu kategorilere girmeyen sağlıklı insanlar  kumaş maske takmalıdır. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri de genel halk için bez maskeler önermektedir.

Ancak bazı kumaş türleri diğerlerinden daha gözenekli olduğundan bez maskeler dahi farklılık gösterir.

California, Marin County’de bulaşıcı hastalık doktoru olan Dr. Ramzi Asfour, “Kaliteye bağlı” diyor. “600 ilmekli Mısır pamuğundan bir bez maske yapıyorsanız, bu onu çok ince dokumalı ucuz bir tişörtten maske yapmaktan farklı kılar."

Son birkaç aydır bilim insanları, koronavirüsü hapsetmek için en etkili maske malzemelerini değerlendiriyor. Duke araştırmacıları tarafından geçen hafta yayımlanan en son araştırmada, yüz maskesi olarak polyester spandeks boyunlukların kullanılmasının konuşma sırasında damlacık bulaşma oranını artırabileceğini tespit ettiler.

İki tıbbi sınıf maske, N99 ve N95, viral partikülleri filtrelemede en etkili olanlardır.

Kurumların sağlık çalışanları için öncelikle N99 ve N95 maskelerinin ayrılmasını önermesinin bir nedeni var: Her ikisi de burun ve ağız çevresini sıkıca kapatıyor, böylece çok az viral partikül içeri veya dışarı sızabiliyor. Ayrıca havadaki patojenleri filtrelemek için karışık lifler içeriyorlar.

Haziran ayında Journal of Hospital Infection‘da yayınlanan bir araştırmada, havadaki koronavirüs parçacıklarını filtreleme yeteneklerine göre 10’dan fazla maske değerlendirildi. Araştırmacılar, N99 maskelerinin, oldukça kirli bir ortamda 20 dakika virüse maruz kaldıktan sonra bir kişinin enfeksiyon riskini %94 ila %99 oranında azalttığını tespit etti. N95 maskeleri de neredeyse aynı korumayı sağladı – adı, aerosolleri filtrelemedeki minimum %95 verimliliğine atıfta bulunuyor.

Bu arada son Duke araştırması, bir N95 maske kullanıcısı konuşurken damlacıkların %0,1’inden daha azının bulaştığını gösterdi.

Cerrahi maskeler dokumasız kumaştan yapılmıştır, bu nedenle N99 veya N95 maskesine erişimi olmayan sağlık çalışanları için genellikle en güvenli seçenektir .

Nisan ayında yapılan bir araştırma, cerrahi maskelerin birden fazla insan koronavirüsünün (araştırma bu yeni SARS-CoV-2’yi içermemesine rağmen) hem solunum damlacıkları hem de daha küçük aerosoller yoluyla bulaşmasını azalttığını buldu.

2013 yılında yapılan bir araştırmaya göre cerrahi maskeler virüs içeren aerosolleri engellemede ev yapımı yüz maskelerine göre yaklaşık üç kat daha etkilidir.

Pamuk ve şifon kombinasyonunun en fazla korumayı sağladığını, ardından pamuk ve flanel, pamuk ve ipek ve tek kat doğal ipeğin izlediğini buldular. Araştırmacılar, bu seçeneklerin küçük partikülleri filtrelemede N95 maskesinden daha iyi olabileceğini, ancak daha büyük partikülleri filtrelemede kesinlikle daha iyi olmadıklarını öne sürdüler.

Ekip ayrıca iki kat 600 ilmekli pamuk veya iki kat şifonun küçük partikülleri filtrelemede cerrahi maskeden daha iyi olabileceğini buldu.

WHO, kumaş maskelerin üç katmana sahip olmasını önermektedir: emen bir iç katman, filtreleyen bir orta katman ve emici olmayan polyester gibi bir malzemeden yapılmış dış katman.

Illinois Üniversitesi‘nin bir çalışmasına göre, üç katmanlı % 100 pamuk fanila tıbbi dereceli maske kadar koruyucu olabilir. Araştırmacılar ayrıca tek katmanlı, %100 ipek bir gömleğin eşit derecede koruyucu olabileceğini buldular. Özellikle ipek, daha küçük viral parçacıkları yakalamaya yardımcı olabilecek elektrostatik özelliklere sahiptir.

Burnunuzun ve ağzınızın etrafına bir eşarp veya pamuklu bir tişört sarmak, koronavirüsü filtrelemede özellikle etkili değildir, ancak yine de hiç yoktan iyidir.

Journal of Hospital Infection çalışmasına göre, eşarplar ve pamuklu tişörtler, koronavirüse 30 saniye maruz kaldıktan sonra enfeksiyon riskini yaklaşık %44 oranında azalttı. Yüksek derecede kirlenmiş bir ortamda virüse 20 dakika maruz kaldıktan sonra, bu risk sadece %24’e düştü.

Ama bu yine de sıfırdan iyidir.

Hindistan’daki araştırmacılar, yakın zamanda, gevşek bir şekilde takılmış bir pamuklu maskenin bile, enfekte bir kişi öksürdüğünde veya hapşırdığında viral parçacıkların yayılmasını “önemli ölçüde azalttığını" belirledi. Enfeksiyöz damlacıkların, bir kişi maske takmadığında 16 feet’e kadar gidebildiğini, partiküllerin yüz maskesinin kenarlarından sızdığında sadece 5 feet’e kadar gidebildiğini buldular.

Duke araştırmacıları, bandanaların damlacık iletim oranını iki kat azalttığını buldu – bu, örgü maskelerden biraz daha az, ancak yine de hiç maske olmamasından daha etkili.

İngiltere’deki araştırmacılar, pamuklu maske takan kişilerin, hiç maske takmayan kişilere göre enfeksiyon kapma olasılığının %54 daha düşük olduğunu buldular. Kağıt maske takan kişilerin, maskesiz gruba göre enfeksiyon kapma olasılığı %39 daha düşüktü.

Tipik olarak pileli ve üç kat kumaştan oluşan cerrahi maskenin aksine, kağıt maskeler daha incedir, bu nedenle daha az koruma sağlarlar.

CDC, yerleşik valfleri veya havalandırma delikleri olan maskelerin takılmasına karşı tavsiyede bulunur. Valfli veya havalandırma delikli maskeler, kullanıcıyı korumak için gelen havayı filtreler – ancak çıkan hava yine de yakındaki insanlar için risk oluşturabilir.

CDC web sitesinde, “Tek yönlü valflere veya havalandırma deliklerine sahip maskeler, malzemedeki bir delikten havanın solunmasına izin verir, bu da dışarı atılan solunum damlacıklarının başkalarına ulaşabilmesine neden olabilir" diyor. “Bu maske türü, maskeyi takan kişinin COVID-19’u başkalarına bulaştırmasını engellemez."

Duke araştırmacıları, polyester elastandan yapılmış boyunlukların normal konuşma sırasında maske kullanılmamasına kıyasla damlacık iletim oranını gerçekten artırabildiğini tespit etti. Büyük damlacıkları bloke etmek yerine, boyunlukların bu damlacıkları daha küçük, daha çok sayıda parçacıklara dağıtıyormuş gibi görünüyor. Küçük damlacıklar havada daha uzun süre kalma eğiliminde olduğundan, araştırmacılar boyunlukların “ters etkisi" olabileceğini öne sürdüler. Fakat bu muhtemelen malzemeye ve kaç kat kumaşa sahip olduklarına bağlıdır.

Tabii ki maskenizi nasıl taktığınız da önemli.
N95 ve cerrahi maskeler de dahil olmak üzere bir maskenin koruyuculuğu, maske ile cilt arasında bir boşluk olduğunda önemli ölçüde azalır .
Asfour, “Maskenin mührü ile ilgili" diyor. “Hava sızıntısı olmadığından emin olmalısın."

Buna rağmen araştırmalar, uygunsuz veya düzgün olmayan şekilde maske takmanın yine de bulaşmayı azaltabileceğini göstermiştir.

Okuduğunuz için teşekkürler. Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…