Beklemek İçin Bir Neden Yok...
Omicron’a özgü Covid takviye aşılarına sadece haftalar kaldı. İşte kimlerin uygun olacağı ve olmayacağı…
Omicron’un BA.5 alt değişkenini hedef almak üzere tasarlanan yeni güncellenmiş Covid güçlendirici aşılarının önümüzdeki üç hafta içinde kullanıma sunulması bekleniyor. Bu da önemli bir soruyu akla getiriyor: Bunları kimler almaya uygun olacak?
Kısa cevap: Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri‘nden bir sözcünün verdiği bilgiye göre, 12 yaş ve üzeri olup birincil aşı serisini tamamlamış olan herkes. Sözcü, daha önce başka bir takviye doz alıp almadığınızın önemli olmadığını, ancak aşılanmamışsanız, mevcut Covid aşılarıyla birincil seriyi tamamlayana kadar güncellenmiş formül için uygun olmayacağınızı söylüyor.
Uzun cevap biraz daha karmaşıktır, çünkü hangi takviye aşılarının ne zaman onaylanacağına bağlıdır.
Pfizer’in hem orijinal Covid suşunu hem de Omicron’un BA.5 alt varyantını hedef alan “bivalent" aşısının ilk olarak onaylanması bekleniyor. CDC, bunun muhtemelen geniş bir uygunluk alanı ile geleceğini söylüyor: Aşılanmış 12 yaş ve üzeri Amerikalıların tamamı.
Moderna’nın bivalent aşısının ise daha sonra, büyük olasılıkla Ekim ayında onaylanması bekleniyor. En azından başlangıçta biraz daha dar bir uygunluk aralığı ile gelecek: 18 yaş ve üstü aşılanmış kişiler. CDC, her iki aşı için de daha küçük çocuk yaş gruplarının daha sonra uygun hale gelebileceğini söylüyor.
Bu tahminler en azından şimdilik yani kesin değil. Konuya yakın bir kişi Çarşamba günü televizyona yaptığı açıklamada, Pfizer ve Moderna’nın önümüzdeki aya kadar ne kadar tedarik üretip piyasaya sürebileceğine bağlı olduğunu söyledi. Eğer bu tedarik sınırlı olursa, aşılar ilk olarak yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olanlar gibi en fazla risk altında olanlara sunulabilir.
Federal sağlık yetkilileri, aşıların, özellikle ABD’de büyük bir Covid enfeksiyonu dalgasının beklendiği sonbahar ve kış aylarında, yüksek oranda bulaşıcı BA.5 alt değişkenine karşı bugüne kadarki en iyi koruma düzeyini sağlayacağına inanıyor.
“Bu sonbahar ve kış aylarında insanların yeni aşıyı yaptırmaları gerçekten çok önemli olacak." Beyaz Saray’ın Covid müdahale koordinatörü Dr. Ashish Jha, Salı günü ABD Ticaret Odası Vakfı’nın ev sahipliğinde düzenlenen sanal bir etkinlikte yaptığı konuşmada, “Bu aşı, mevcut virüs için tasarlandı" dedi.
Dördüncü takviye dozunu şimdi mi olmalıyım yoksa Omicrona özgü aşıları mı beklemeliyim?
Eğer henüz ikinci takviye dozunuzu almadıysanız, Jha‘nın tavsiyesi, güncellenmiş takviyeleri beklemek yerine şimdi olmanızdır. Bu tavsiye pek çok insan için geçerli olabilir: CDC‘nin son verilerine göre, ikinci aşı için uygun olan 50 yaş ve üzeri yetişkinlerin sadece %33,2’si aşı yaptırmıştır.
Jha, Ticaret Odası etkinliğinde yaptığı konuşmada, “Genel hissiyatım, beklemek için bir neden yok, sadece birkaç hafta kalmış olsa bile gidip yaptırın," dedi. Jha, şimdi aşı olan kişilerin, aşıdan kaynaklanan bağışıklıkları azaldığında birkaç ay içinde BA.5 aşısını yaptırabileceklerini de sözlerine ekledi.
Başkan Biden‘ın baş tıbbi danışmanı Dr. Anthony Fauci de tüm Amerikalıların güncel aşıları yoksa hemen aşı yaptırmaları gerektiğini vurgulayarak, ülkede onaylanmış aşıların ciddi hastalıkları, hastaneye yatışları ve ölümleri önlemede hâlâ son derece başarılı olduğunu belirtti.
Fauci bu ayın başlarında Los Angeles radyo istasyonu KNX News 97.1‘in “KNX In Depth" programına verdiği demeçte, “İnsanlar aşı olmaz ya da aşılarını tazelemezlerse, başları derde girecek" demişti.
BA.5 aşısına gelince, uzmanlar bu aşıyı uygun olduğunuz anda mı yaptırmanız gerektiği yoksa bu kritik aylarda bağışıklığınızı en üst düzeye çıkarmak amacıyla sonbahar veya kış aylarında vakalar artana kadar mı beklemeniz gerektiği konusunda ikiye bölünmüş durumda.
Başkan Biden‘ın Covid müdahale ekibinde eski bir kıdemli danışman olan Andy Slavitt, Cuma günü Twitter‘da Fauci ve San Francisco’daki California Üniversitesi‘nde tıp bölümü başkanı olan Robert Wachter de dahil olmak üzere bazı uzmanların ilk yaklaşımı desteklediğini yazdı.
Slavitt, “Diğer görüş ise kimsenin kayıtlara geçmesini istemediği bir görüş," diye yazdı. “Destek süresini bilmediğimize göre, neden Ekim ayına kadar beklemeyelim?"
Slavitt, “4 aylık sigortaya sahip olmak isteyen – makul bir asgari beklenti – düşük riskli kişiler için bazıları beklemeyi tercih edebilir" diye ekledi.