Bu Deney Bilimin İşe Yaradığını Gösteriyor...
21:36:44
Nükleer füzyon enerjisinde çığır açan gelişme açıklandı…
ABD’li araştırmacılar düşük karbonlu nükleer füzyona ulaşmanın önündeki büyük bir engeli aştı…
Nükleer füzyonu yeniden yaratma yarışında ABD’li bilim insanları tarafından büyük bir atılım duyuruldu. Fizikçiler, potansiyel bir sınırsız temiz enerji kaynağı vaat ettiği için onlarca yıldır bu teknolojinin peşinde. Salı günü araştırmacılar büyük bir engeli aştıklarını doğruladılar – bir füzyon deneyinden, koyulandan daha fazla enerji üretmek.
Ancak uzmanlar, füzyonun evlere güç sağlaması için daha gidilecek çok yol olduğunu söylüyor.
Deney, Kaliforniya’daki Lawrence Livermore Ulusal Laboratuarı‘nda (LLNL) bulunan Ulusal Ateşleme Tesisi‘nde gerçekleştirildi.
LLNL direktörü Dr. Kim Budil şunları söyledi: “Bu tarihi bir başarı… Geçtiğimiz 60 yıl boyunca binlerce insan bu çabaya katkıda bulundu ve bizi buraya getirmek gerçek bir vizyon gerektirdi."
Nükleer füzyon enerji üretiminin “kutsal kasesi" olarak tanımlanıyor. Bu, Güneş’e ve diğer yıldızlara güç veren süreçtir.
Hafif atom çiftlerini alıp onları bir araya getirmeye zorlayarak çalışır – bu “füzyon" çok fazla enerji açığa çıkarır.
Ağır atomların parçalandığı nükleer fisyonun tam tersidir. Fisyon şu anda nükleer enerji santrallerinde kullanılan teknolojidir, ancak süreç aynı zamanda uzun süre radyasyon yaymaya devam eden çok fazla atık üretir. Bu atık tehlikeli olabilir ve güvenli bir şekilde depolanmalıdır.
Nükleer füzyon çok daha fazla enerji ve sadece az miktarda kısa ömürlü radyoaktif atık üretir. Ve daha da önemlisi, süreç sera gazı emisyonu üretmez ve bu nedenle iklim değişikliğine katkıda bulunmaz.
Ancak zorluklardan biri, füzyonda elementleri bir arada tutmanın ve zorlamanın çok yüksek sıcaklıklar ve basınçlar gerektirmesidir. Şimdiye kadar hiçbir deney, füzyonu çalıştırmak için harcanan miktardan daha fazla enerji üretmeyi başaramadı.
Füzyonla çalışan bir gelecek ne kadar yakın?
Bu deneyde ürettikleri enerji miktarı çok küçük – sadece birkaç su ısıtıcısını kaynatmaya yetecek kadar. Ama temsil ettiği şey çok büyük.
Füzyonla çalışan bir gelecek vaadine bir adım daha yaklaşıldı. Ancak bunun gerçeğe dönüşmesi için daha gidilecek uzun bir yol var.
Bu deney bilimin işe yaradığını gösteriyor. Bilim insanlarının bunu büyütmeyi düşünebilmeleri için deneyin tekrarlanması, mükemmelleştirilmesi ve ürettiği enerji miktarının önemli ölçüde arttırılması gerekiyor.
Bu deney milyarlarca dolara mal oldu – füzyon ucuz bir şey değil. Ancak temiz bir enerji kaynağı vaadi, bu zorlukların üstesinden gelmek için kesinlikle büyük bir teşvik olacaktır.
Kaliforniya’daki Ulusal Ateşleme Tesisi 3,5 milyar dolarlık bir deneydir.
Biber tanesi büyüklüğünde bir kapsülün içine çok az miktarda hidrojen koyuluyor.
Ardından hidrojen yakıtını ısıtmak ve sıkıştırmak için 192 ışınlı güçlü bir lazer kullanılıyor.
Lazer o kadar güçlü ki kapsülü Güneş’in merkezinden daha sıcak olan 100 milyon santigrat dereceye kadar ısıtabiliyor ve Dünya’nın atmosferinin 100 milyar katından daha fazla sıkıştırabiliyor.
Bu kuvvetler altında kapsül kendi üzerine patlamaya başlar ve hidrojen atomlarını birleşmeye ve enerji açığa çıkarmaya zorlar.
ABD Ulusal Nükleer Güvenlik İdaresi‘nin savunma programlarından sorumlu yönetici yardımcısı Dr. Marvin Adams buluşu açıklarken laboratuvarın lazerlerinin hedefe 2.05 megajul (MJ) enerji verdiğini ve bunun da 3.15 MJ füzyon enerjisi ürettiğini söyledi.
Fusion Energy Insights‘ın CEO’su Dr. Melanie Windridge BBC‘ye şunları söyledi “Füzyon, Güneş’in parlamasına neyin neden olduğunu ilk anladıklarından beri bilim insanlarını heyecanlandırıyor. Bugün elde edilen bu sonuçlar bizi gerçekten de teknolojinin ticarileştirilmesine giden yola sokuyor."
Plazma fiziği profesörü ve Imperial College London‘daki Atalet Füzyon Çalışmaları Merkezi‘nin eş direktörü Prof Jeremy P. Chittenden ise bunu “gerçek bir atılım anı" olarak nitelendirdi.
“Bu, füzyonun ‘kutsal kasesi’ olan ve uzun zamandır aranan hedefe gerçekten ulaşılabileceğini kanıtlıyor" dedi.
Bu düşünce, uluslararası bilim camiasının çalışmalarını öven dünya çapındaki fizikçiler tarafından da yankılandı.
Oxford Üniversitesi Fizik Profesörü Prof Gianluca Gregori şunları söyledi: “Bugün elde edilen başarı ABD, İngiltere ve dünyanın dört bir yanındaki çok sayıda bilim insanının çalışmalarına dayanmaktadır. Ateşlemenin gerçekleştirilmesiyle birlikte sadece füzyon enerjisinin kilidi açılmakla kalmıyor, aynı zamanda yeni bir bilime de kapı aralanıyor."
LLNL direktörü Dr. Budil, füzyonun elektrik santrallerinde kullanılmasının ne kadar zaman alacağı sorusu üzerine, hala önemli engeller olduğunu ancak “Ortak çaba ve yatırımla, temel teknolojiler üzerinde birkaç on yıl sürecek araştırmalar bizi bir enerji santrali inşa edebilecek konuma getirebilir".
Bu, bilim adamlarının bu soruya cevap olarak 50 – 60 yıl dedikleri zamandan bu yana kaydedilen bir ilerlemedir.
Ana engellerden biri maliyeti düşürmek ve enerji çıktısını ölçeklendirmektir.
Deney sadece yaklaşık 15-20 su ısıtıcısını kaynatmaya yetecek kadar enerji üretebildi ve milyarlarca dolarlık yatırım gerektirdi. Deneyde lazerin harcadığından daha fazla enerji elde edilmiş olsa da, bu enerjiye lazerlerin çalışması için gereken enerji dahil değildi – ki bu da hidrojenin ürettiği enerji miktarından çok daha fazlaydı.