19:14:13
On yıl süren görüşmelerin ardından nihayet dünya okyanuslarını korumaya yönelik bir anlaşma üzerinde anlaşmaya varıldı…

Birleşmiş Milletler üyeleri ilk kez 4 Mart 2023 Cumartesi günü, gezegen yüzeyinin neredeyse yarısı olan açık denizlerdeki biyolojik çeşitliliği korumak için birleşik bir antlaşma üzerinde anlaşmaya vardı. BM Deniz Hukuku Sözleşmesi 1994 yılında, deniz biyoçeşitliliği henüz tam olarak oturmuş bir kavram değilken yürürlüğe girmişti.

Açık denizler olarak bilinen ulusal sınır sularının dışındaki bölgelerdeki deniz yaşamını korumak için güncellenmiş bir çerçeve 20 yıldan uzun bir süredir tartışılıyordu, ancak bir anlaşmaya varmak için önceki çabalar defalarca durmuştu. Birleştirilmiş anlaşma anlaşmasına Cumartesi günü geç saatlerde varıldı.

Georgetown deniz biyoloğu Rebecca Helm, “Sadece iki büyük küresel müştereğimiz var: atmosfer ve okyanuslar" dedi. Okyanuslar daha az dikkat çekse de, “dünya yüzeyinin bu yarısını korumak gezegenimizin sağlığı için kesinlikle kritik önem taşıyor."

New York’taki görüşmeleri izleyen Pew Charitable Trusts okyanuslar uzmanı Nichola Clark, uzun zamandır beklenen anlaşma metninin tamamlandığını belirterek, “Bu, okyanusları korumak için nesilde bir kez ele geçecek bir fırsat; biyolojik çeşitlilik için büyük bir kazanım" dedi.

Anlaşma, okyanus yaşamının korunmasını yönetmek ve açık denizlerde deniz koruma alanları oluşturmak için yeni bir organ oluşturacak. Clark bunun, BM Biyoçeşitlilik Konferansı‘nın yakın zamanda verdiği, gezegenin karasının yanı sıra sularının da %30’unu koruma altına alma taahhüdünü gerçekleştirmek için kritik önem taşıdığını söyledi.

Anlaşma aynı zamanda okyanuslardaki ticari faaliyetler için çevresel etki değerlendirmelerinin yapılmasına yönelik temel kuralları da belirliyor.

Dünya Doğa Fonu‘nda okyanuslar yönetimi uzmanı olan Jessica Battle, “Bu, açık denizlerde planlanan tüm faaliyetlerin incelenmesi gerektiği anlamına geliyor, ancak hepsi tam bir değerlendirmeden geçmeyecek" dedi.

Yunuslar, balinalar, deniz kaplumbağaları ve birçok balık dahil olmak üzere birçok deniz canlısı, ulusal sınırları ve açık denizleri aşarak uzun yıllık göçler yapmaktadır. Bu türlerin ve deniz yaşamıyla ilgili balıkçılık ya da turizme bel bağlayan insan topluluklarının korunmasına yönelik çabalar, daha önce kafa karıştırıcı yasalar nedeniyle sekteye uğramıştı.

Battle, “Bu anlaşma, türlerin menzilleri boyunca tehditleri ve endişeleri ele alabilmek için farklı bölgesel anlaşmaları bir araya getirmeye yardımcı olacak" dedi.

Latin Amerika’daki çevre sorunlarına odaklanan ve kâr amacı gütmeyen Interamerican Association for Environmental Defense‘in icra direktörü Gladys Martínez de Lemos, bu korumanın kıyılardaki biyoçeşitliliğe ve ekonomilere de yardımcı olacağını söyledi.

“Hükûmetler, okyanusun üçte ikisinin ve bununla birlikte deniz biyoçeşitliliğinin ve kıyı topluluklarının geçim kaynaklarının yasal olarak korunmasını güçlendiren önemli bir adım attılar" dedi.

Şimdi asıl soru, bu iddialı anlaşmanın ne kadar iyi uygulanacağıdır.

Açık denizler uzun zamandır ticari balıkçılık ve madenciliğin yanı sıra kimyasallar ve plastiklerden kaynaklanan kirlilik nedeniyle sömürülmektedir. Rutgers Üniversitesi‘nden biyolog Malin Pinsky, yeni anlaşmanın “okyanusun sınırsız bir kaynak olmadığını ve okyanusu sürdürülebilir bir şekilde kullanmak için küresel işbirliği gerektirdiğini kabul etmekle" ilgili olduğunu söyledi.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…