Pandemi yönetimi günümüzde siyasilerin sloganlarıyla sürdürülmeye çalışılıyor, artan sıklıkta tekrarlananlar: “Varyantlar daha hafif olacak şekilde evrimleşecek” ve “Covid endemik hale gelecek” şeklindeki söylemleri dünya her geçen gün daha fazla duymaya başladı. Ancak uzmanlar, günümüzdeki gelinen durumun hafife alınamayacağı konusunda uyarıyor.

Virüslerin zamanla daha az ölümcül hale geldiğini belirtenler genellikle gripten bahseder. 1918 İspanyol gribi ve 2009 domuz gribi salgınlarından sorumlu her iki grip virüsü de sonunda daha az tehlikeli hale geldi. Ancak 1918 virüsünün daha hafif hale gelmeden önce daha ölümcül hale geldiği düşünülmektedir. Ve Ebola gibi diğer virüsler ise zamanla daha tehlikeli hale geldi.

Glasgow Üniversitesi Virüs Araştırmaları Merkezi’nde viral genomik ve biyoinformatik başkanı Prof David Robertson, “Virüslerin veya patojenlerin daha hafif hale gelmesini düşünmek bir yanılgıdır". “Bir virüs bulaşmaya devam edebilir ve birçok hastalığa neden olabilirse, ki, olacaktır" dedi

Virüsler kendilerinin çok sayıda kopyasını oluşturmayı ve mümkün olduğunca yaygınlaştırmayı amaçlamaktadır. Ev sahiplerini öldürmek her zaman onların yararına olmasa da, bu olmadan önce iletildikleri sürece, onlar için önemli değildir. Sars-CoV-2 en bulaşıcı olduğu dönemde insanları öldürmez; İnsanlar hastalandıktan iki ila üç hafta sonra ölme eğilimindedir. İnsanları bulaşıcı olduklarında virüs, diğer insanlarla kaynaşmayacak ya da kaynaşamayacak kadar hasta etmek için evrimleşmemesi koşuluyla, yol boyunca bazı kayıplar olup olmadığını umursamaz.

Sars-CoV-2’nin giderek daha hafif hale geldiği de açık değildir. Omicron, Alfa veya Delta varyantlarından daha az şiddetli görünmektedir – ancak bu varyantların her ikisi de orijinal Wuhan suşundan daha ciddi hastalıklara neden olduğunu unutmamak gerekir. Daha da önemlisi, viral evrim tek yönlü bir yol değildir: Omicron Delta’dan evrimleşmedi ve Delta Alfa’dan evrimleşmedi – bunlar rastgele ve tahmin edilemez olaylardır.

Omicron yeni bir salgın türünü temsil ediyor – ayak uydurmak zorundayız

Robertson, “Bu [endişe verici varyantlar] birbirinden ayrılmıyor ve bu model devam ederse ve altı ay içinde başka bir varyant ortaya çıkarsa, daha kötü olabilir" dedi. “Omicron’un Sars-CoV-2’nin evriminin sonu olduğunun kaçınılmazlık olduğunu varsaymamak önemlidir."

Omicron’un o kadar bulaşıcı olma olasılığı var ki, gelecekteki varyantların onu alt etmek için mücadele edeceği bir tavana erişti. Ama birkaç ay önce insanlar Delta için de aynı şeyi söylüyorlardı. Ayrıca, Omicron’un gelişmeye devam etmesi muhtemeldir. Robertson, “Omicron bu kadar çok insana bulaştıkça, ilk Omicron’un – varyantı – başarılı olmaya devam etmesinin daha zor olması ve böylece bağışıklık tepkilerinden kaçınmada daha iyi olan bir virüs için bir alan yaratması söz konusu olabilir." dedi.

Sonsuza kadar salgın mı?
Pandemiden endemiğe: bu şekilde normale dönebiliriz

Sars-CoV-2’nin endemik olabileceği fikri ne derece doğru? Politikacılar bunu hayatımıza devam etmek ve Covid-19’un var olduğunu unutmak için bir araç olarak kullanma eğilimindedir. Endemik olan şey, sürekli olarak mevcut olan, ancak enfeksiyon oranlarının tahmin edilebilir olduğu ve kontrolden çıkmadığı bir hastalık anlamındadır.

Leeds Üniversitesi‘nde viroloji doçenti Stephen Griffin, “Çiçek hastalığı endemiktir, çocuk felci endemiktir, Lassa ateşi endemiktir ve sıtma endemiktir" dedi. “Kızamık ve kabakulak endemiktir, ancak aşılamaya bağlıdır. Endemik, bir şeyin dişlerini kaybettiği anlamına gelmez.”

Gittikçe daha fazla insan Sars-CoV-2’ye karşı bağışıklık geliştirdikçe veya enfeksiyondan kurtuldukça, virüsün ciddi hastalığı tetikleme olasılığı azalabilir. Ancak daha sonra tekrar gelişebilir. İyi haber şu ki, dünya nüfusunun daha fazlası aşılandıkça bu daha az olası hale geliyor – çünkü ne kadar az insan enfekte olursa, virüsün gelişme şansı o kadar az – ama henüz buna hiçte yakın değiliz. Gezegende çok sayıda aşılanmamış birey var ve güçlendiricilerle korumanın ne kadar süreceği de belli değil.

Griffin, “Yakında herhangi bir zamanda endemikliğe ulaşacağımız fikri, aynı zamanda, birkaç hafta boyunca büyük ölçüde patlayıcı üstel büyüme yaşadığımız gerçeğine biraz ters görünüyor ve ondan önce, Delta’nın üssel büyümesini hâlâ görüyorduk" dedi. .

Covid’i gerçekten yaşayabileceğimiz bir hastalığa dönüştürmek, ulusal aşı kampanyalarından, bunu arzulamaktan ve hüsnükuruntudan fazlasını gerektiriyor; yeni varyantlar için sürveyansı iyileştirmek ve ülkeleri salgınlar ortaya çıktıklarında kaynağında ele almaları için desteklemek için küresel bir çaba lazım. Ayrıca, iç mekânlarda, kendi sınırlarımız içinde iletimi azaltmak için hava temizleme ve havalandırmaya daha fazla yatırım yapılması gerekir.

Herkes, koronavirüsün daha hafif hale gelecek şekilde evrimleşeceğini ve Covid’in endemik hale geleceğini – daha doğrusu, günlük hayatımızı mahvetmeyecek kadar yönetilebilir hale geleceğini umuyor. Ancak bunlar umutlardır, gerçekler değil ve bu mantraları tekrarlamak onları daha hızlı gerçekleştirmeyecektir.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…