19:13:16

‘Rusya’ya Geri Dönmek Çıkmaz Bir Sokak Olur’

Norveç Göçmenlik Müdürlüğü (UDI), Ukrayna’da savaşmaya hazır olmadığı için Eylül 2022’de seferberlik ilan edilmesinin ertesi günü evinden kaçan 37 yaşındaki Rus Pavel Suetin‘in iltica talebini reddetti. Suetin, Norveç makamlarının başvurusunu reddetmesi için iki yıl bekledi ve bu süre zarfında pasaportunun süresi dolduğundan başka bir yere gitmesi mümkün olmadı…

Suetin için artık tek seçenek Rusya’ya dönmek. UDI, Vladimir Putin ve Rusya’nın eski savunma bakanı Sergey Shoigu tarafından yapılan ve Ekim 2022’de seferberliğin sona ereceğini duyuran açıklamalara atıfta bulunarak, Suetin‘in artık savaşmak için çağrılma riski taşımadığı anlamına geldiğini belirtti. Ancak Suetin Rusya sınırını geçer geçmez gözaltına alınacağından endişe ediyor ve polisin kendisini birden fazla kez aramaya geldiğine dikkat çekiyor.

Yerel basın, Suetin‘in Rusya’dan nasıl kaçtığını öğrendi ve bundan sonra ne yapmayı planladığını sordu.

Soru: Rusya’dan kaçmaya ne zaman ve neden karar verdiniz?

P. Suetin: Her şey çok açık ve basitti. Seferberliğin yürürlüğe girdiği 21 Eylül 2022 günü evde oturuyordum. Saat 22:00 sularında kapım çalındı. Polis ve askerlerin orada durduğunu görebiliyordum. Neden geldiklerini anlamak için o kadar da zeki olmaya gerek yoktu. Sadece kapıyı açmadım.

Günün erken saatlerinde birçok arkadaşım beni aradı ve çoktan yerlerine gittiklerini söyledi. Şaşırmışlardı: “Bunun ne anlama geldiğini görmüyor musun?” Ama ben güldüm. O kadar ciddi olduğunu düşünmemiştim. Saçmalık olmalı diye düşündüm. Ama sonra benim için de geldiler. Bana askere çağrılma belgelerimi vermek istediklerinde henüz 35 yaşıma basmamıştım ve orduda görev yapmıştım, bu yüzden hiç şüphesiz seferberlik için sıranın en önündeydim.

Soru: Rusya’da ne yaptınız? Ve sonunda sınırı geçmeyi nasıl başardınız?

P. Suetin: Rusya’da kendi küçük kahve dükkanım vardı. Sahibi ve işletmecisiydim ve birkaç çalışanım vardı. Tezgâhta da kendim çalışıyordum. İşimi çok seviyordum. Ama orduyu gördüğümde kaçmaya karar verdim. Ertesi gün erkenden Severomorsk’taki evimden ayrıldım.

Annem zaten yaklaşık 15 yıldır Norveç’in kuzeyindeki Vadsø kasabasında yaşıyordu ve zaten vatandaşlığı vardı ve bu işi onun evinde yapmanın en iyi seçenek olduğunu düşündüm. Pasaportum ve turist vizem vardı, her ikisinin de süresi bir yıl içinde dolacaktı. Sadece temel ihtiyaçlarımın olduğu bir sırt çantası aldım. Bir ya da iki hafta sonra seferberlikle ilgili tüm heyecanın biteceğini ve güvenle evime dönebileceğimi düşündüm.

Severomorsk’tan sabah 5 civarında ayrıldım, Murmansk’a ve oradan da Norveç’e gittim. Sınıra kadar yaklaşık 3-4 saatlik bir yol var. Sabah 8 gibi oradaydım. UDI’nin iltica başvurumu reddetme gerekçelerinden biri “sınırı sorunsuz geçtiğim”, yani Rusya’ya döndüğümde herhangi bir zorlukla karşılaşmamam gerektiğiydi. Onlara harekete geçirileceğime dair bilginin henüz sınıra ulaşmamış olabileceğini söyledim. Eğer ulaşmış olsaydı, çıkmama izin vermezlerdi.

İnternette seferberlikle ilgili ne kadar bilgi varsa takip ettim ve durumun tırmandığını ve giderek gerginleştiğini görebiliyordum. Elimde kalan tek seçenek Vadsø’daki polise gidip siyasi sığınma başvurusunda bulunmaktı. Aile birleşimi ve Norveçli bir anne aracılığıyla ülkede kalmamın yasal bir yolu yoktu çünkü 18 yaşımı çoktan doldurmuştum ve özel bakıma ihtiyacım yoktu. Polise beni bu suç savaşına göndermek istediklerini ve suç ortağı olmak istemediğimi söyledim. Öldürmek ya da öldürülmek istemedim. Akrabalarımın yarısı Ukraynalı. Gidip akrabalarımı vurmak çok saçma.

Soru: Polis ne dedi?

P. Suetin: Gerçekten gidecek başka bir yerim olup olmadığını sordular. Belki başka bir yerde akrabalarım vardı? Başka ülkelere iltica başvurusunda bulunmuş muydum? Hayır, Norveç benim tek seçeneğimdi. Benden pasaportumu aldılar ve karşılığında bana bir sığınmacı kartı verdiler. Yani başvurumu kabul ettiler.

Oslo yakınlarında mülteciler için kurulan bir çadır kampına gönderildim. Orada yaklaşık bir ay kaldım ve daha sonra Norveç’in en kuzeyindeki Kirkenes’e gitmek istedim. Bana şu anda başka biriyle paylaştığım tek odalı bir daire ücretsiz olarak verildi. Ve iki yıl boyunca burada oturup bir mucize bekledim.

“Vergi ödüyorum. Yardım almıyorum ya da devlete bağımlı değilim. Çalışıyorum, dil öğreniyorum. Asimile olmaya çalışıyorum.”

Soru: İltica talebinizin sonucunu beklerken ne gibi sorunlarla karşılaştınız?

P. Suetin: Pasaportumun ve vizemin süresi doldu. Sığınmacı kartımla uçak veya tren bileti bile alamıyorum, adıma SIM kart kaydedemiyorum veya örneğin banka kartı alamıyorum. Yapabileceğim tek şey polise gidip pasaportumun bir kopyasını istemek, ki o da hâlâ ellerinde. Ama o zaman bile pasaportun süresi dolmuş oluyor. Yeni bir pasaport almak için konsolosluğa gidemem: birincisi, elçilik veya konsolosluk mülkünde tutulma riski var. İkincisi, sığınma başvurusunda bulunmamın Rusya’yı reddettiğim anlamına geldiği söylendi, bu yüzden artık Rus konsolosluk hizmetlerinden yararlanma hakkım yoktu.

UDI çalışanlarına bunu ne zaman söylesem, nazikçe gülümseyip omuzlarını silkiyor ve “Üzgünüm, yapabileceğimiz bir şey yok” diyorlardı.

Soru: Neden sığınma talebiniz reddedildi?

P. Suetin: Kararlarında Vladimir Putin ve Sergey Shoigu’nun ülkedeki seferberliğin resmen sona erdiğini, dolayısıyla herhangi bir tehditle karşı karşıya olmadığımı ve güvenle evime dönebileceğimi belirtmelerine atıfta bulundular. Umarım -medyaya konuşmak- beni Rusya’ya geri gönderme kararlarını bir şekilde etkileyebilir. Benim için Rusya’ya geri dönmek çıkmaz bir sokak olur.

Sadece Norveç’i değil, tüm ScheSorun bölgesini ve AB’yi üç hafta içinde terk etmem emredildi.

Ama örneğin Kazakistan ya da Gürcistan’a gidemiyorum çünkü geçerli bir pasaportum yok. Kendi biletimi bile alamıyorum. Beni gönderebilecekleri tek yer Rusya. Ve UDI bunu biliyor.

Soru: Durumunuzu nasıl görüyorsunuz ve bundan sonra ne yapmayı planlıyorsunuz?

P. Suetin: Haftalardır stres altındayım. Bana sığınma hakkı verileceğinden hiç şüphe duymadım. Sadece bunun an meselesi olduğunu düşündüm. Ama beni geri çevirdiler ve şimdi panik ve şok içindeyim. Ama en iyisini umuyorum.

UDI bana ücretsiz bir avukat sağladı ve bir tercüman aracılığıyla bir saat boyunca davam hakkında konuştuk. Katılmadığım şeyleri dinledi. Şimdi temyize gitmek için birkaç günüm var.

Her halükârda Rusya’ya geri dönemem. Eğer beni tekrar geri çevirirlerse, bu kalbimden vurulmuş gibi olacak.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…