00:37:16

Suriye’yi Artık Güvenli Görüyorlar ve Ülkelerinde  Genel Af Çıktı

Lübnan-Suriye sınırındaki Masnaa’da otobüs ve araba hattı kilometrelerce uzanıyor. Lübnanlı yetkililere göre Pazartesi gününden bu yana 31.000’den fazla kişi sınırı geçti: yaklaşık 16.130 Lübnanlı ve 15.600 Suriye vatandaşı; bunların çoğu da Suriye’deki iç savaştan kaçan mültecilerdi…

Bunlar, Lübnan’ın çeşitli yerlerinde devam eden yoğun İsrail bombardımanından kaçan aileler. Sığınmak isteyen bu kişiler toplu halde savaşın harap ettiği diğer ülke olan komşu Suriye’ye doğru yola çıkıyorlar.

Büyük trafik sıkışıklıklarına katlanan bu aileler, çıkışlarını kaydetmek ve seyahat belgelerini damgalamak için Lübnan tarafındaki sınır karakolunda uzun saatler beklemek zorunda kalıyor. Beklemekten yorulan aileler, sınır karakoluna giden son birkaç kilometreyi yürüyerek ulaşım araçlarını terk ediyor.

Kaos ve bekleyiş

Lübnanlı güvenlik görevlilerinin taleplerin sayısı ve uygulanan bürokrasi nedeniyle bunaldığı bir kaos ortamında, yorgunluk ve akşam karanlığıyla birlikte gerilim de artıyor. Masnaa 1.000 metrenin üzerinde bir rakımda yer alıyor ve geceleri hava oldukça soğuk oluyor. Mültecilerin çoğu her şeylerini geride bırakarak evlerini terk etti. Bazıları sadece sırtlarındaki kıyafetlerle yola çıktı.

İki sınır kapısı arasındaki “tarafsız” bölgede çalışan STK’lardan gönüllüler, geceyi açık havada geçirmek zorunda kalacak insanlara yiyecek ve su, bazı durumlarda da şilte ve battaniye dağıtıyor.

Bu Lübnan için şaşırtıcı bir geri dönüş

Suriye-Lübnan sınırını geçtikten sonra daha önlerinde uzun bir yol var. Suriye tarafında onları uzun bir bekleyiş daha bekliyor. Kayıt formaliteleri daha detaylı ve daha karmaşık. Az sayıdaki görevli, taleplerin sayısı karşısında kısa sürede bunalıyor.

Lübnanlıların Suriye’ye girmek için vizeye ihtiyaçları olmamasına rağmen, yetkililer gerekli formları genellikle elle doldurmak zorunda kalıyor.

100 dolar giriş ücreti

Lübnanlılar da dahil olmak üzere Suriye’ye giriş yapan tüm yabancılar, karaborsa kurundan çok daha düşük olan resmi Suriye Merkez Bankası kuru üzerinden Suriye poundu satın almak için kişi başına en az 100 dolar ödemek zorunda. Suriye hükümeti tarafından uygulanan bu tedbir, devletin döviz kasasını doldurmayı amaçlıyor. Suriye pounduna olan talep o kadar büyük ki, yakında bu sınır kapısında arz sıkıntısı yaşanacak ve Lübnanlıların sıkıntıları daha da artacak.

Bu, 2011’den bu yana ülkelerindeki savaştan kaçan bir milyondan fazla Suriyeli mülteciyi kabul eden Lübnan için şaşırtıcı bir geri dönüş.

Lübnan’da geçirdikleri uzun yılların ardından evlerine dönen Suriyeliler arasında yer alan 23 yaşındaki Samir, 2015 yılında Halep’ten ayrılarak Lübnan’ın güneyindeki büyük sahil kenti Tyre’ye yerleşmişti. Pazartesi günü bombardımanlar başlayınca bavullarını topladı ve hepsi de Lübnan doğumlu olan eşi ve altı çocuğuyla birlikte onları memleketinin güvenli bölgesine götürmek üzere ters yöne doğru yola çıktı.

Nur 42 yaşında güney Lübnanlı bir kadın. Memleketinden kaçarken yaşadığı kabus dolu deneyimi Les Echos ile paylaştı. “Pazartesi günü köyümü bombalamaya başladıklarında evimde saklandım. Ben de Hizbullah’ın silah depolarından ya da roket fırlatma alanlarından uzaklaşmamızı isteyen bir mesaj almıştım ama gidecek başka yerim yoktu.”

Nur, kocası ve çocukları yurtdışında çalıştığı ve okuduğu için yalnız yaşıyor. “Saldırıların yoğunlaştığını gördüğümde Beyrut’taki bir kuzenimi aradım ve bana ne pahasına olursa olsun kaçmamı söyledi. Ehliyetim yok ve ailelerini güvenli bir yere götürmek için yola çıkan tüm komşularımın arabalarında artık yer yoktu.”

Beyrut’a gitmek için diğer Lübnanlılarla birlikte küçük bir kamyonun arkasında yer bulabilmiş: “Geceyi yolda geçirdik, küçük çocuklar korku içinde çığlık atıyordu. Minibüsün arkasına yaklaşık 30 kişi tıkış tıkış doluşmuştuk. Hiçbir şeyimiz olmadan ayrıldık, bavullarımız için yer yoktu. (…) Hepimiz bir füze düşecek diye korkuyorduk."

Yine de bir eve ihtiyaçları olacak

Beyrut’ta bir devlet okulunda yaklaşık 100 aileyle birlikte kurulan bir sığınağa yerleştirildi. Tek yükleri giydikleri kıyafetler olan bu kadın, erkek, çocuk ve yaşlıların tek yapabildikleri, saldırıların duracağına dair zayıf bir umuda tutunmak.

Ülkelerinden, savaştan ya da rejimden kaçan Suriyeli mülteciler için Beşar Esad bu hafta başında, zorunlu askerlikten kaçanlar da dahil olmak üzere 22 Eylül 2024’ten önce işlenen suçlar için genel af kararnamesi imzalayarak binlerce mültecinin evlerine dönmesinin önünü açtı. Ancak Suriye’ye geri döndüklerinde hâla bir “eve” ihtiyaçları olacak.

Şu anda yoğun bombardıman altında olan Hizbullah’ın kaleleri Güney ve Bekaa’da yaşayan Lübnanlılar için Şam en kısa ve en güvenli rota: vize olmaması ve Esad rejiminin kontrolündeki bölgelerin göreceli güvenliği, en ileri görüşlü olanları Ekim 2023’te krizin başlamasından itibaren orada düşük maliyetli daireler kiralamaya teşvik etti.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…