Endonezya Bir Sonraki Hindistan Olabilir...
E ndonezya, Çin’in Sinovac aşısına büyük ölçüde güvendi çünkü çok sayıda dozu makul fiyata ve hızla satan tek aşı üreten şirketti. Endonezya, çoğu sağlık çalışanını Şubat ve Mart aylarında aşıladı ve onları aşının etkinliğinin ölçülebilmesi için önemli bir küresel test vakası haline getirdi.
Sinovac aşılama programı başlangıçta COVID-19 kaynaklı ölümleri önemli ölçüde azalttı. Ocak ayında 158 doktor solunum hastalığından ölmüştü, aşılamanın ardından bu rakam Mayıs ayına kadar 13’e düştü. Endonezya Tabipler Birliği’ne göre Haziran ayından bu yana ise en az 30 doktor öldü.
Sinovac ile aşıları tam olan Eka, geçen ay ciddi bir COVID-19 vakası ile hastaneye kaldırıldı.
“Meslektaşlarımın çoğunda Sinovac’tan sonra önemli antikor artışı olmadı," dedi, yani enfeksiyonlara karşı yüksek düzeyde korumaya sahip değillerdi.
Sinovac firması, yorum taleplerine yanıt vermiyor ancak geçen ay, Sinovac sözcüsü Liu Peicheng, Reuters‘e verdiği demeçte, ön sonuçların aşının Delta varyantına karşı nötrleştirici etkide üç kat azalma görüldüğünü söyledi. Bir güçlendirici dozun hızla daha güçlü ve daha dayanıklı antikor reaksiyonu ortaya çıkarabileceğini belirtti fakat ayrıntılı bilgi vermedi.
Endonezya Sağlık Bakanı Budi Gunadi Sadikin, Sinovac aşısını savundu. “Karşı karşıya olduğumuz sorun aşılar arasındaki farklı etkinlikle ilgili değil, öncelikle Delta varyantından kaynaklanıyor."
Tabipler Birliği ise hükûmetini sağlık çalışanlarına aşının üçüncü dozunu hızlı bir şekilde uygulamaya çağırdı.
Bazı doktorlar diğer aşıları olabilmek için Amerika Birleşik Devletleri’ne uçuyor. Berlian Idriansyah Idris, çoğu için böyle bir gezinin çok pahalı olduğunu söyledi.
“Tanrı aşkına kendimizi izole edip evden çalışamayız. Şimdi bunun zamanı değil," dedi.
“Üçüncü bir doz bize ihtiyacımız olan korumayı sağlayabilir."
Enfeksiyonlardaki artışın ortasında, Endonezya hükûmeti sorunun aşıda değil Delta koronavirüs varyantında olduğunu söylese de, bazı tıp uzmanları şimdi aşının etkinliğini sorguluyor.
Enfekte olmuş sağlık çalışanlarının çoğu sadece hafif semptomlar gösteriyor, ancak Reuters‘in doktorlar, hastane müdürleri ve sağlık sektörü şefleriyle yaptığı bir anket, binlerce kişinin yaklaşık 150 milyon kişiye ev sahipliği yapan ve Endonezya’nın kötüleşen salgınının merkez üssü olan Java adasında tecrit etmeye zorlandığını gösteriyor.
IHA genel sekreteri Lia Partakusuma, Java’nın büyük şehirlerindeki büyük devlet hastanelerini araştırdığını söyledi.
“Personellerinin %10’unun COVID için pozitif olduğunu söylüyorlar” dedi.
Bu personelin iki hafta tecrit edilmesi gerektiğini ekledi, ancak diğer tıp uzmanları birçoğunun işyerinde çok fazla ihtiyaç duyulduğu için beş gün kadar kısa bir süreliğine tecrit edildiğini söyledi.
Doktorlar ve hastane yöneticileri, sağlık çalışanlarının ölüm ve enfeksiyonlarındaki artışın daha kötü bir zamanda olamayacağını söylüyor. IHA‘ya göre, geçen ay koronavirüs vakaları için resmi rakamlarda günde 31.000’den fazla dört kat artış, hastaneye kaldırılması gereken sayıların “üç ila beş kat" arttığı anlamına geliyor. Epidemiyologlar, düşük test oranlarının resmi COVID-19 verilerinin salgının kapsamını gerçekten yansıtmadığı anlamına geldiğini de söylüyor.
Doktorlar ve hastane müdürleri, hastaların otoparklarda damardan verilen damlalara bağlı olduğunu, diğerlerinin koridorlarda derme çatma yataklarda komada yattığını, kıtlıkların ortasında çılgınca oksijen arayışının – bunların hepsinin artık Java’daki hastanelerde yaygın olduğunu söylüyor.
Hastane müdürleri ve IHA, birçok hastanenin ya neredeyse dolu ya da kapasitesinin üzerinde olduğunu belirtiyorlar.
Halk sağlığı uzmanları durumun kötüleşeceğinden korkuyor ve Endonezya’nın COVID vakalarının hızla arttığı ve sağlık sisteminin Nisan ve Mayıs aylarında çöktüğü “bir sonraki Hindistan” olabileceği konusunda uyarıyor.
Ancak Endonezya böyle bir krizle başa çıkmak için Hindistan’dan daha az hazırlıklı. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü, Endonezya’nın 1000 kişi başına 0,4 doktora sahip olduğunu, Asya-Pasifik’te beşinci en düşük ve Hindistan’ın yarısından az olduğunu söylüyor. Personel sıkıntısıyla mücadele eden hastaneler, “gönüllüleri" işe alıyor – eczacılar, radyograflar ve tıp öğrencilerine mütevazı meblağlar ödenerek.
İsminin açıklanmaması koşuluyla konuşan bir hastane zincirinin yöneticisi, COVID-19 hastalarına bakmanın genellikle öğrenciler veya diğer gönüllüler tarafından sağlanamayan becerileri gerektirdiğini söyledi.
Yönetici, “Bu gerçekten bir çözüm değil” dedi.
Hükûmet, Java ve Bali adalarına sert sosyal kısıtlamalar getirirken, sağlık bakanı yaklaşık 8.000 hastane yatağı daha vaat etti.
Ancak doktorlar, personel olmadan daha fazla yatağın ne işe yarayacağını soruyor.
“Sorun insan gücü. Alan ekleyebilsek bile, onlarla kim ilgilenebilecek?” dedi nörolog Eka Julianta Wahjoepramono.
“Kimse. İşte asıl sorun bu."