02:11:56

1 Milyar Dolarlık Bağış Bronx Tıp Fakültesinde Ücretsiz Eğitim Sağlayacak

Albert Einstein Tıp Fakültesi‘nde uzun yıllardır profesörlük yapan Ruth Gottesman, bundan böyle tüm öğrencilere ücretsiz eğitim imkanı sağlayacak. Bir Wall Street finansçısının 93 yaşındaki dul eşi, Bronx’taki bir tıp fakültesi olan Albert Einstein Tıp Fakültesi‘ne 1 milyar dolar bağışladı ve bu bağışın ileride tüm öğrencilerin eğitim ücretlerini karşılamak üzere kullanılması talimatını verdi.

Bağışçı Ruth Gottesman, Einstein‘da öğrenme güçlükleri üzerine çalışmalar yapmış, bir tarama testi geliştirmiş ve okuryazarlık programları yürütmüş eski bir profesördür. Bu bağış, Amerika Birleşik Devletleri’nde bir eğitim kurumuna yapılan en büyük bağışlardan biri ve büyük olasılıkla bir tıp fakültesine yapılan en büyük bağış.

Servet, Warren Buffett‘ın öğrencisi olan ve Buffett‘ın kurduğu holding Berkshire Hathaway‘e erken bir yatırım yapmış olan Sandy olarak bilinen merhum kocası David Gottesman‘dan geldi.

Bağış sadece şaşırtıcı boyutuyla değil, aynı zamanda şehrin en yoksul ilçesi olan Bronx’taki bir sağlık kurumuna gidiyor olmasıyla da dikkat çekiyor. Bronx’ta erken ölüm oranı yüksektir ve New York’un en sağlıksız ilçesi konumundadır. Geçtiğimiz nesil boyunca bir dizi milyarder, şehrin en zengin ilçesi olan Manhattan’daki daha iyi bilinen tıp okullarına ve hastanelere yüz milyonlarca dolar verdi.

Dr. Gottesman, bağışının yeni doktorların kariyerlerine genellikle 200.000 doları aşan tıp fakültesi borcu olmadan başlamalarını sağlayacağını söyledi. Ayrıca bu bağışın, tıp fakültesine gitmeye başka türlü gücü yetmeyecek kişileri de kapsayacak şekilde öğrenci kitlesini genişleteceğini umuyor.

Kocası First Manhattan adlı bir yatırım şirketini yönetirken Dr. Gottesman, saygın bir tıp fakültesi olan Einstein‘da, psikoeğitim hizmetleri müdürü olarak işe başladığı 1968 yılından itibaren uzun bir kariyere sahip oldu. Uzun süredir Einstein‘ın mütevelli heyetinde yer alıyor ve şu anda başkanlık görevini yürütüyor.

Son yıllarda, tıp fakültesini ve bağlı hastanesi Montefiore Medical Center‘ı sağlık sisteminin icra kurulu başkanı olarak denetleyen çocuk doktoru Dr. Philip Ozuah ile yakın arkadaş oldu. Kocasının kendisine bıraktığı parayla ne yapacağını düşünürken bu dostluk ve güven büyük önem taşıyordu.

Dr. Ozuah ve Dr. Gottesman, Cuma günü Morris Park mahallesindeki Einstein kampüsünde yaptıkları bir söyleşide, bağışın nasıl bir araya geldiğini ve Einstein tıp öğrencileri için ne anlama geldiğini anlattılar.

Çocukluklarından – onunki Baltimore’da, diğerinin ki 30 yıl kadar sonra Nijerya’da – ve ortak yönlerinden bahsettiler. Her ikisi de eğitim alanında doktora yapmış ve kariyerlerini Bronx’taki aynı kurumda ihtiyaç sahibi çocuklara ve ailelere yardım ederek geçirmişlerdi.

Dr. Ozuah New York’a taşındığını, eyalette tek bir kişiyi bile tanımadığını ve tıp fakültesinin en tepesine yükselmeden önce Güney Bronx’ta toplum doktoru olarak yıllarını geçirdiğini anlattı.

Havaalanından ayrılırken Dr. Ozuah, kaldırıma yaklaştıklarında o zamanlar 90 yaşında olmayan Dr. Gottesman‘a kolunu uzattı. Gottesman ona el salladı ve “adımına dikkat et" dedi, diye hatırlıyor gülümseyerek.

Birkaç hafta içinde koronavirüs dünyayı durma noktasına getirdi. Dr. Gottesman‘ın 90’lı yaşlarındaki kocası yeni patojenden hastalandı ve kendisi de hafif bir vaka geçirdi. Dr. Ozuah, Gottesman‘ın Rye, N.Y.’deki evine bir ambulans göndererek onları Bronx’un en büyük hastanesi olan Montefiore‘ye götürdü.

Takip eden haftalarda Dr. Ozuah, Gottesman iyileşirken çifti kontrol etmek için tam koruyucu giysiler içinde günlük ev ziyaretleri yapmaya başladı. “Arkadaşlığımız bu şekilde gelişti," dedi. “Yaklaşık üç hafta boyunca muhtemelen her günümü Rye’da onları ziyaret ederek geçirdim."

Yaklaşık üç yıl önce Dr. Ozuah, Dr. Gottesman‘dan tıp fakültesinin mütevelli heyetine başkanlık etmesini istedi. Bu işi daha önce de yapmıştı ama yaşı göz önüne alındığında şaşırmıştı. Bu jestin kendisine aslan ve fare masalını hatırlattığını söyleyen Dr. Ozuah, aslan farenin hayatını bağışladığında farenin ona “Belki bir gün ben de sana yardımcı olurum" dediğini anlattı.

Hikayede aslan kibirli bir şekilde gülüyor. “Ama Phil ‘ha, ha, ha’ demedi," diyor gülümseyerek.

Dr. Gottesman‘ın kocası 2022 yılında 96 yaşında öldü. “Bana, haberim olmadan, Berkshire Hathaway hisselerinden oluşan bir portföy bıraktı," diye hatırlıyor. Talimatlar basitti: “Bununla doğru olduğunu düşündüğün her şeyi yap," diye hatırlıyor.

Bunu düşünmek çok zordu, bu yüzden ilk başta düşünmedi. Ancak çocukları onu çok fazla beklememesi konusunda cesaretlendirdi.

Vasiyete odaklandığında, ne yapmak istediğini hemen anladığını hatırlıyor. “Einstein’daki öğrencilere ücretsiz eğitim alabilmeleri için fon sağlamak istedim," diyor. Bunu sonsuza kadar yapmak için yeterli para vardı, dedi.

Yıllar boyunca düzinelerce Einstein tıp öğrencisi adayıyla görüşmüştü. Öğrenim ücreti yılda 59.000 dolardan fazla ve çoğu tıp fakültesinden ezici bir borçla mezun oluyor. Okula göre, öğrencilerinin yaklaşık yüzde 50’sinin mezun olduktan sonra 200.000 dolardan fazla borcu vardı. New York’taki diğer tıp fakültelerinin çoğunda yeni doktorların yüzde 25’inden azının bu kadar borcu vardı.

Einstein‘ın birinci sınıf tıp öğrencilerinin neredeyse yarısı New Yorklu ve yaklaşık yüzde 60’ı kadın. Einstein’daki mevcut tıp öğrencilerinin yaklaşık yüzde 48’i beyaz, yüzde 29’u Asyalı, yüzde 11’i Hispanik ve yüzde 5’i Siyah.

Gelecekteki öğrencilerin kariyerlerine borç yükü olmadan başlayabilmelerinin yanı sıra, yaptığı bağışın daha geniş bir doktor adayının tıp fakültesine başvurmasını sağlayacağını umuyor. “Müthiş tıp öğrencilerimiz var ama bu, ekonomik durumu tıp fakültesine gitmeyi düşünemeyecek kadar kötü olan pek çok öğrencinin önünü açacak," dedi.

“Bu hediyede beni çok mutlu eden şey de bu," diye ekledi. “Sadece Phil’e değil, Montefiore ve Einstein’a da dönüştürücü bir şekilde yardım etme fırsatına sahibim – ve bunu yapabildiğim için hem çok gururluyum hem de çok alçakgönüllüyüm."

Dr. Gottesman Aralık ayında Dr. Ozuah‘ı görmeye gitti ve ona büyük bir bağışta bulunacağını söyledi. Ona aslan ve fare hikayesini hatırlattı. Bunun farenin zamanı olduğunu açıkladı.

“Birisi ‘Sana tıp fakültesi için dönüştürücü bir hediye vereceğim’ dese ne yapardın?" diye sordu.

Dr. Ozuah muhtemelen üç şey yapardım dedi.

“Birincisi," diye başladı, “eğitimin ücretsiz olmasını sağlayabilirdiniz -“

“Ben de bunu yapmak istiyorum," dedi. Diğer fikirlerden hiç bahsetmedi.

Dr. Gottesman bazen rahmetli kocasının bu kararı hakkında ne düşüneceğini merak ediyor.

“Umarım kaşları çatık değil de gülümsüyordur," diyor gülerek. “Ama bana bunu yapma fırsatını o verdi ve sanırım mutlu olurdu – umarım öyledir."

Einstein harçları kaldıran ilk tıp fakültesi olmayacak.

New York Üniversitesi 2018’de tıp öğrencilerine ücretsiz eğitim sunmaya başlayacağını duyurmuş ve başvurularda bir artış görmüştü.

Dr. Gottesman bağışına kendi adını eklemek konusunda isteksizdi. Dr. Ozuah onun ilk başta “Kimsenin bilmesine gerek yok" dediğini hatırlıyor. Ancak Dr. Ozuah, başkalarının onun hayatını ilham verici bulabileceği konusunda ısrar etti. Dr. Ozuah, “İşte kendini tamamen başkalarının refahına adamış ve hiçbir övgü, hiçbir tanınma istemeyen biri," dedi.

Dr. Ozuah, bir tıp fakültesine ya da hastaneye adınızı yazdırmanın bedelinin Dr. Gottesman‘ın bağışının belki de beşte biri olduğunu belirtti. Cornell Tıp Fakültesi ve New York Hastanesi artık Citigroup‘un eski başkanı Sanford Weill‘in soyadını taşıyor. New York Üniversitesi‘nin tıp merkezinin adı ise Home Depot‘un kurucularından Ken Langone‘nin adıyla değiştirildi. Her iki adam da yüz milyonlarca dolar bağışta bulundu.

Ancak Dr. Gottesman‘ın bağışının bir koşulu da Einstein Tıp Fakültesi‘nin adını değiştirmemesidir. İzafiyet teorisini geliştiren fizikçi Albert Einstein, 1955 yılında açılan tıp fakültesine kendi adının verilmesini kabul etti.

Bu isimden daha iyisinin olamayacağını belirtti. “Lanet olası bir ismimiz var – Albert Einstein’ımız var."

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…