E rtelenmiş Tokyo Olimpiyat Oyunlarının açılış töreninde çalınan, Ekim 1971 doğumlu ‘Imagine‘ adlı şarkıya ait bazı bilgileri tazeleyelim istedik. ‘Imagine‘ İngiliz rock müzisyeni John Lennon’nın 1971 tarihli aynı ismi taşıyan albümünden bir şarkı. J. Lennon‘nın, Beatles‘dan ayrıldıktan sonraki solo kariyerinin en çok satan single’ı olan şarkı sözleri, dinleyicileri materyalizmin olmadığı, ulusları ayıran sınırların olmadığı ve dinlerin olmadığı bir barış dünyasını hayal etmeye çağırıyor.

Bilemiyoruz, Japonlar bu şarkı sözlerini bilerek, isteyerek, benimseyerek mi Olimpiyat Oyunları‘nda dinlettiler. Ancak Asya kıtasında bu bir ilk değil. Güney Kore, Pyeongchang’daki 2018 Kış Olimpiyatları‘nın açılış töreninde, o ülkeden dört şarkıcı, her biri bir bölümü seslendirerek “Imagine" şarkısını söylemişti.

Aslına bakılırsa ‘Imagine‘ için J. Lennon, “Özellikle komünist olmamama ve herhangi bir siyasi hareket içinde bulunmamama rağmen bu şarkı neredeyse Komünist bir Manifestodur" diyordu.

Amerika’da single olarak yayımlanan “Imagine“, Kasım 1971’de 3. sıraya yükseldi. 1975’te ‘Imagine’ Birleşik Krallık’ta da bir single olarak yayımlandı ve 6. sıraya yerleşti. Lennon‘nın 1980’deki ölümünden kısa bir süre sonra, İngiltere’de yeniden piyasaya sürüldü ve 10 Ocak 1981’de 1 numaraya ulaşarak listede dört hafta kaldı.

Lennon varlık içinde yüzen biri olduğu için şarkının sözlerindeki geçen mülkiyet edinmeme, önemsenmeme meselesi bazı kesimler tarafından alay konusu oldu ve müzisyeni ikiyüzlü bulanların sayısı az değildi. Benzeri eleştiriler Pink Floyd‘un ‘Money‘ isimli şarkısı içinde yapılmıştı.

Beatles hayranlarının grubun dağılmasına neden olduğu gerekçesiyle yüksek oranda pek sevmediği Lennon‘un Japon eşi Yoko Ono, 1998’de yaptığı bir röportajda, kocasının niyetleri hakkında şunları söylüyordu: “Maddiyat konusunda fazla takıntılı olmadan hepimizin mutlu hissedebileceği bir zamanın olmasını içtenlikle diliyordu."

John Lennon bu şarkıyı, 1969 yazında Yoko ile birlikte oturduğu İngiliz kırsalındaki Tittenhurst Park malikanesinde yazıp kaydetmişti. İlk olarak ABD’de 1971 yılında piyasa çıktığından beri hepimizin John Lennon şarkısı diye bildiğimiz dinlediğimiz ‘Imagine‘ ne olduysa oldu bu bilgi bir anda çöp oluverdi. Ölümünden kısa bir süre önce Lennon, şarkının sözlerinin ve içeriğinin çoğunun karısı Yoko Ono‘dan geldiğini ve 2017’de ortak yazarlık hakkını aldığını söyledi.

1964’te Yoko Ono, şarkının sözlerini oluşturan kitabı olan Greyfurt‘u yayımlamıştı. 6 Aralık 1980’de, öldürülmeden iki gün önce, Lennon BBC için Andy Peebles ile bir radyo röportajı yaptı ve orada şunları söyledi:" O zamanlar biraz daha bencildim, biraz daha maçoydum ve Yoko‘nun katkılarından bahsetmeyi bir nevi ihmal ettim. Ama şarkı, Greyfurt’tan , onun kitabından çıktı."

Sonunda, 14 Haziran 2017’de Ulusal Müzik Yayıncıları Derneği, Yoko‘nun “Imagine" için şarkı yazarı olarak ekleneceğini duyurdu.

John Lennon eserlerinin haklarını kontrol eden Yoko Ono‘ya göre, en sık aldığı istek, ‘Imagine‘ı çalmak – coverını yapmak – isteyen ancak şarkıda geçen “hiç din de yok" şarkı sözlerini değiştirmek isteyen müzisyenlerden geliyor ve bu istek her zaman reddedildi.

Bu, herhangi bir şarkıyı çalabileceğiniz ancak şarkı sözlerini değiştirmek için özel izne ihtiyacınız olduğu anlamına mı geliyor diye sorarsanız, esasen, evet. Müzik lisanslama ve telif hakkı hizmeti sağlayıcısı Limelight‘tan Alex Holz şunları söylüyor: “Sanatçılara bir parçayı kendi grubununun tarzına uyarlama konusunda ‘biraz’ serbestlik verilebilir – işin temel karakterini değiştirmediğiniz sürece , ancak şarkı sözü değişiklikler/değişiklikler genellikle türev bir çalışma olarak yayıncıdan doğrudan izin gerektirir. Her şarkı yazarı/yayıncı/şarkı benzersizdir ve şartları farklılık gösterir."

John Lennon, eşine bir jest mi yapmak istedi yoksa gerçekten Yoko Ono bu şarkının içinde miydi bilmemiz mümkün değil. Şarkı sözlerine bir şey diyemeyiz, zaten hak sahipliği de sadece işin o kısmıyla ilgili gibi görünüyor aslında.

Müzisyenler bir çok yazarın çizerin, şarkı sözü yazarlarının şarkı sözleri üstüne müzik yaparlar. Ve bu onların şarkıları olarak anılır. Şarkı sözü yazarı ise tabii ki ayrıca belirtilir. Müzik konusunda ise iki sanatçıyı da tanıyan, dinleyenlerin rahatça söyleyebileceği gibi Yoko Ono‘nun şarkıya müzikal anlamda bir ortaklığı söz konusu olamaz. Çünkü bambaşka tarzlar söz konusu.

Bu durumda, ‘Imagine‘ hâlâ bir John Lennon şarkısıdır diyebiliriz.

Okuduğunuz için teşekkürler. Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…