20:42:29

Yapay zekâ tarafından üretilen ilk ilaç, kronik akciğer hastalığı hastalarını hedef alarak insan klinik deneylerine giriyor. Araştırmacılar, nadir görülen ve ölümcül bir akciğer hastalığı olan IPF’li kişilerin şu anda ‘çok az seçeneğe’ sahip olduğunu söylüyor…

Insilico Medicine yaptığı açıklamada, yapay zekâ tarafından üretilen ilk ilacın Faz 2 klinik deneylerine girdiğini ve ilk dozun bir insana başarıyla uygulandığını duyurdu. Şu anda INS018_055 olarak adlandırılan ilaç, nadir görülen, ilerleyici bir kronik akciğer hastalığı türü olan idiyopatik pulmoner fibrozisi (IPF) tedavi etmek için test ediliyor.

12 haftalık deneme IPF teşhisi konmuş katılımcıları kapsayacak.

Insilico Medicine CEO’su Alex Zhavoronkov, PhD, yaptığı açıklamada “Ağızdan verilecek olan bu ilaç, geleneksel olarak keşfedilen ilaçlar gibi etkinliğini ve güvenliğini sağlamak için aynı titiz testlerden geçecek, ancak keşif ve tasarım süreci inanılmaz derecede yeni" dedi.

“Bununla birlikte, yapay zekâdaki son gelişmelerle, geleneksel ilaçlardan çok daha hızlı geliştirildi."

Yapay zekâ ilaç keşfini nasıl dönüştürüyor?
Dubai’de yaşayan Zhavoronkov, her yeni ilaç için dört adım olduğunu belirtiyor.

“İlk olarak, bilim insanlarının bir ‘hedef’ bulmaları gerekir; bu, genellikle amaçlandığı gibi çalışmadığı için hastalığa neden olan biyolojik bir mekanizmadır" dedi.

“İkinci olarak, bu hedef için, bir yapboz parçasına benzer şekilde, hastaya zarar vermeden hastalığın ilerlemesini engelleyecek yeni bir ilaç yaratmaları gerekiyor."

“Üçüncü adım, önce hayvanlarda, sonra sağlıklı insan gönüllülerde klinik deneylerde ve son olarak da hastalarda çalışmalar yapmaktır."

Zhavoronkov, “Bu testler hastalara yardımcı olma konusunda olumlu sonuçlar verirse, ilaç dördüncü ve son adıma ulaşır – bu hastalık için bir tedavi olarak kullanılmak üzere düzenleyici kurumlar tarafından onaylanır" dedi.

Geleneksel süreçte, bilim insanlarının hastalıklarla bağlantılı yolları veya genleri aramak için bilimsel literatürü ve halk sağlığı veri tabanlarını tarayarak hedefleri bulduklarını söyledi.

Zhavoronkov, “Yapay zekâ, büyük miktarda veriyi analiz etmemize ve insan bilim insanlarının gözden kaçırabileceği bağlantıları bulmamıza ve ardından ilaca dönüştürülebilecek tamamen yeni molekülleri ‘hayal etmemize’ olanak tanıyor" dedi.

Bu durumda, Insilico yapay zekâyı hem IPF için yeni bir hedef keşfetmek hem de bu hedef üzerinde etkili olabilecek yeni bir molekül üretmek için kullandı.

Şirket, klinik deneylerden ve halka açık veri tabanlarından elde edilen bilimsel verileri analiz ederek hastalığa neden olan hedefleri tespit etmek için PandaOmics adlı bir program kullanıyor.

Hedef keşfedildikten sonra, araştırmacılar bunu Insilico‘nun yeni moleküller tasarlamak için üretken yapay zekâ kullanan diğer aracı Chemistry42‘ye girdiler.

Zhavoronkov, “Esasen, bilim insanlarımız Chemistry42’ye aradıkları belirli özellikleri sağladılar ve sistem başarı olasılıklarına göre sıralanmış bir dizi olası molekül üretti" dedi.

“Seçilen molekül, INS018_055, serideki 55. molekül olduğu ve en umut verici aktiviteyi gösterdiği için bu şekilde adlandırıldı" dedi.

Zhavoronkov, bu ilaçların bir miktar rahatlama sağlayabildiğini veya semptomların kötüleşmesini yavaşlatabildiğini, ancak hasarı tersine çevirmediğini veya ilerlemeyi durdurmadığını söyledi.

Ayrıca başta mide bulantısı, ishal, kilo kaybı ve iştahsızlık olmak üzere hoş olmayan yan etkileri de vardır.

Zhavoronkov, “Bu korkunç duruma sahip insanlar için çok az seçenek var ve prognoz kötü – çoğu teşhisten sonraki iki ila beş yıl içinde ölecek" dedi.

“İlk çalışmalarımız INS018_055’in mevcut tedavilerin bazı sınırlamalarını ele alma potansiyeline sahip olduğunu gösterdi."

Sonraki adımlar
Insilico ekibi, yeni başlatılan bu klinik çalışmadan elde edilen verilerin ilacın güvenliğini ve etkinliğini doğrulayacağını umuyor.

Insilico‘nun baş tıbbi sorumlusu Hong Kong merkezli Sujata Rao, basına yaptığı açıklamada, “Faz IIa çalışmamız başarılı olursa, ilaç daha geniş bir katılımcı grubuyla Faz IIb’ye geçecek" dedi.

Rao, Faz IIb sırasında birincil hedefin ilaca önemli bir yanıt olup olmadığını belirlemek olacağını söyledi.

Rao, “Daha sonra ilaç, FDA tarafından bu durumdaki hastalar için yeni bir tedavi olarak onaylanmadan önce güvenlik ve etkinliğini doğrulamak için Faz III çalışmalarında çok daha büyük bir hasta grubunda – tipik olarak yüzlerce – değerlendirilecektir" dedi.

Rao, özellikle idiyopatik pulmoner fibrozis gibi nadir görülen bir hastalık için bu denemelerdeki en büyük zorluklardan birinin hastaları deneye ikna etmek olduğunu söyledi.

“Hastaların deneme kaydına alınabilmeleri için belirli kriterleri yerine getirmeleri gerekiyor" dedi.

Zorluklara rağmen Rao, araştırma ekibinin bu ilacın önümüzdeki birkaç yıl içinde piyasaya çıkmaya ve bundan faydalanabilecek hastalara ulaşmaya hazır olacağı konusunda iyimser olduğunu söyledi.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…