Bilim insanları 1936’dan beri nesli tükenmiş olan bir hayvanın yeniden dirilişini planlıyor…

Neslinin tükenmesinden neredeyse 100 yıl sonra, Tasmanya kaplanı bir kez daha yaşayabilir. Bilim insanları, eskiden Avustralya ormanlarında dolaşan ve resmi olarak Thylacine olarak bilinen çizgili etobur keseliyi yeniden diriltmek istiyor.

Bu iddialı proje, hayvanı geri getirmek için genetik, antik DNA elde etme ve yapay üreme alanlarındaki gelişmelerden yararlanacak.

Melbourne Üniversitesi‘nde profesör olan ve Thylacine Entegre Genetik Restorasyon Araştırma Laboratuvarı‘nın başında bulunan Andrew Pask, “Her şeyden önce biyolojik çeşitliliğimizi daha fazla yok olmaktan korumamız gerektiğini şiddetle savunuyoruz, ancak ne yazık ki tür kaybında bir yavaşlama görmüyoruz" dedi.

“Bu teknoloji bunu düzeltmek için bir şans sunuyor ve köşe taşı türlerin kaybolduğu istisnai durumlarda uygulanabilir" diye ekledi.

Proje, teknoloji girişimcisi Ben Lamm ve Harvard Tıp Fakültesi genetikçisi George Church tarafından kurulan ve yünlü mamutu değiştirilmiş bir biçimde geri getirmek için 15 milyon dolarlık daha cesur olmasa da aynı derecede iddialı bir proje üzerinde çalışan Colossal Biosciences ile bir işbirliği.

Yaklaşık bir çakal büyüklüğünde olan Thylacine, yaklaşık 2.000 yıl önce Avustralya’nın Tasmanya adası dışında neredeyse her yerde ortadan kayboldu. Modern zamanlarda yaşamış tek keseli apeks yırtıcısı olarak ekosistemde kilit bir rol oynamıştır, ancak bu aynı zamanda insanlar tarafından sevilmemesine de neden olmuştur.

1800’lerde adaya gelen Avrupalı yerleşimciler, hayvan kayıpları için tilasinleri suçladılar (aslında çoğu durumda vahşi köpekler ve insan habitatının yanlış yönetimi suçluydu) ve utangaç, yarı gececi Tasmanya kaplanlarını yok olma noktasına gelene kadar avladılar.

Esaret altında yaşayan Benjamin adlı son Thylacine 1936 yılında, Tasmanya’daki Beaumaris Hayvanat Bahçesi‘nde maruz kaldığı hastalıktan öldü. Bu önemli kayıp, Thylacine‘lere koruma statüsü verilmesinden kısa bir süre sonra meydana geldi, ancak türü kurtarmak için artık çok geçti.

Genetik Plan
Proje, gen düzenleme ve yapay rahim inşa etme gibi en ileri bilim ve teknolojiyi içeren birkaç karmaşık adımı içeriyor.

Ekip ilk olarak soyu tükenmiş hayvanın ayrıntılı bir genomunu oluşturacak ve bunu yaşayan en yakın akrabasınınkiyle karşılaştıracak – yağ kuyruklu dunnart adı verilen fare büyüklüğünde etçil bir keseli hayvan – farklılıkları belirlemek için.

“Daha sonra dunnart’ımızdan canlı hücreler alıyoruz ve thylacine’den farklı olduğu her yerde DNA’larını düzenliyoruz. Esasen dunnart hücremizi Tasmanya kaplanı hücresi haline getirmek için mühendislik yapıyoruz," diye açıklıyor Pask.

Ekip bir hücreyi başarılı bir şekilde programladıktan sonra Pask, dunnartların taşıyıcı olarak kullanıldığı kök hücre ve üreme tekniklerinin “bu hücreyi tekrar yaşayan bir hayvana dönüştüreceğini" söyledi.

“Bu teknolojiyle nihai hedefimiz, bu türleri ekosistemde kesinlikle önemli roller oynadıkları vahşi doğaya geri döndürmek. Dolayısıyla nihai umudumuz, onları bir gün yeniden Tasmanya çalılıklarında görebilmek" dedi.

Şişman kuyruklu dunnart yetişkin bir Tasmanya kaplanından çok daha küçüktür, ancak Pask tüm keseli hayvanların bazen bir pirinç tanesi kadar küçük yavrular doğurduğunu söyledi. Bu da fare büyüklüğünde bir keselinin bile, en azından erken evrelerde, Thylacine gibi çok daha büyük bir yetişkin hayvan için taşıyıcı anne görevi görebileceği anlamına geliyor.

Pask, Thylacine‘i eski alışkanlıklarına geri döndürmenin çok dikkatli bir şekilde yapılması gerektiğini de sözlerine ekledi.

“Bunun gibi herhangi bir salım, tam bir yeniden yabanileştirmeyi düşünmeden önce hayvanın ve ekosistemdeki etkileşiminin birçok mevsim boyunca ve geniş kapalı alanlarda incelenmesini gerektirir" dedi.

Ekip proje için bir zaman çizelgesi belirlemedi, ancak Lamm ilerlemenin yünlü mamutu geri getirme çabalarından daha hızlı olacağını düşündüğünü söyledi ve fillerin gebeliklerinin dunnartlardan çok daha uzun sürdüğünü belirtti.

Bu teknikler aynı zamanda Tasmanya canavarı gibi yaşayan keseli hayvanların, iklim krizinin bir sonucu olarak yoğunlaşan orman yangınlarıyla boğuşurken Thylacine‘in kaderinden kaçınmasına da yardımcı olabilir.

“Thylacine’in soyunu tüketmek için geliştirdiğimiz teknolojilerin hepsi, keseli türlerin korunması için şu anda acil koruma faydaları sağlıyor. Yaşayan keseli popülasyonlarından dondurulmuş doku biyobankaları, yangınlardan kaynaklanan yok oluşa karşı korunmak için toplanmıştır" dedi.

“Ancak bu dokuyu alıp keseli kök hücreleri oluşturacak ve ardından bu hücreleri canlı bir hayvana dönüştürecek teknolojiden hâlâ yoksunuz. Bu projenin bir parçası olarak geliştireceğimiz teknoloji budur."

Hibrit Hayvanlar
Bununla birlikte, ileriye giden yol kesin ve engelsiz değildir. Kopenhag Üniversitesi GLOBE Enstitüsü‘nde profesör olan Tom Gilbert, neslin tükenmesinin önüne geçilmesi için önemli kısıtlamalar olduğunu söyledi.

Aynı zamanda Danimarka Ulusal Araştırma Vakfı‘nın Evrimsel Hologenomik Merkezi‘nin direktörü olan Gilbert, eski Thylacine iskeletlerinde bulunan DNA’dan kayıp bir hayvanın tüm genomunu yeniden oluşturmanın son derece zor olduğunu ve bu nedenle bazı genetik bilgilerin eksik olacağını açıkladı. Gilbert, Maclear sıçanı olarak da bilinen soyu tükenmiş Christmas Adası sıçanını yeniden diriltme konusunda çalışmalar yürüttü ancak Thylacine projesinde yer almıyor. Ekip Thylacine‘i tam olarak yeniden yaratamayacak, bunun yerine Thylacine‘in değiştirilmiş bir formu olan melez bir hayvan yaratacak.

“Soyu tükenmiş türlerin genom diziliminin tamamını elde etmemiz pek mümkün değil, dolayısıyla kayıp formun genomunu asla tam olarak yeniden yaratamayacağız. Her zaman değiştirilemeyecek bazı kısımlar olacaktır," diyor Gilbert e-posta yoluyla.

“Hangi değişiklikleri yapacaklarını seçmek zorunda kalacaklar. Ve böylece sonuç bir melez olacaktır."

Gilbert, genetik olarak kusurlu bir melez Thylacine‘in sağlık sorunları yaşayabileceğini ve insanların yardımı olmadan hayatta kalamayabileceğini söyledi. Diğer uzmanlar ise, bu kadar çok canlı hayvan yok olmanın eşiğindeyken, yok olma girişimleri için on milyonlarca dolar harcama kavramını sorguluyor.

“Bana göre bu tür bir yok oluşu azaltma projesinin gerçek faydası, projenin muhteşemliğidir. Bunu yapmak bana çok haklı görünüyor çünkü insanları bilim, doğa ve koruma konusunda heyecanlandıracak," diyor Gilbert.

“Ve eğer gelecekte hayatta kalmak istiyorsak, dünyamızın harika vatandaşlarında buna kesinlikle ihtiyacımız var. Ancak… paydaşlar elde edecekleri şeyin Thylacine değil de kusurlu bir melez olacağının farkında mı? İhtiyacımız olan şey, daha fazla insanın hayal kırıklığına uğraması  – ya da – bilim tarafından aldatılmış hissetmesi değil."

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…